عقل و عرفان و سیری در زندگی شیخ محمد بهاری

کتاب «عقل و عرفان و سیری در زندگی شیخ محمد بهاری و شیخ محمدباقر بهاری» تألیف سید‌محمد اصغری، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، به همت انتشارات اطلاعات منتشر شد.

به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا)، این کتاب در دو بخش تنظیم شده است؛ بخش اول در وادی عقل و عرفان نام دارد که خود به چهار فصل تقسیم می‌شود؛ تعاریف و کلیات، عقل و عرفان، طریقت و شریعت و شطحیات عرفانی و عرفان و مسئولیت اجتماعی عناوین این چهار فصل را تشکیل می‌دهند.

واژه عرفان، عرفان و تصوف، تعریف عرفان، وازه عارف، خاستگاه عرفان، راز و دغدغه رازدانی، عشق و عرفان، تاریخ، انسان و دغدغه غیب، غیب، عرفان و انحراف، تولدی دوباره، تجدید حیات مذهبی، سرچشمه عرفان اسلامی، قرآن و عرفان، اومانیسم و سیر جدایی‌‌ها موضوعات مورد بحث در فصل اول بخش اول با عنوان تعاریف و کلیات است.

مؤلف در فصل دوم بخش اول در سه بحث کلی عقلانیت، عرفان و فلسفه و حب و تعقل در قرآن و روایات معصومین(ع) به بررسی عمده‌ترین ویژگی‌های عقل ابزاری، ویژگی‌های عقلامیت دینی(اسلامی)، مسئله مبدأ و هدف‌داری، سریان‌العشق، دیدار شیخ‌الرئیس با أبوسعید أبوالخیر، لسان‌الغیب و عقل، دیدار ابن عربی و ابن رشد، عشق و عقل در تمهیدات، عشق و عقل در مقالات شمس، عقل در قرآن و روایات، تأمل در آیات، در روایات، عطار و عقل، امام محمد غزالی، شیخ اشراق، شیخ اکبر، صدرالمتألهین، حکیم سبزواری می‌پردازد.

در فصل سوم با عنوان طریقت و شریعت و شطحیات عرفانی مؤلف مباحث مختلفی مانند طریقت و شریعت، طریقت، نتیجه، ریشه قرآنی عرفانی، شطحیات عرفانی، شطح در لغت می‌پردازد. همچنین در فصل آخر کتاب «عقل و عرفان و سیری در زندگی شیخ محمد بهاری و شیخ محمدباقر بهاری و ...» تألیف سید‌محمد اصغری، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران به همت انتشارات اطلاعات منتشر شد.

بخش اول این اثر در موضوعی با عنوان عرفان و مسئولیت اجتماعی مباحثی مانند به عرفایی بزرگی چون ابراهیم ادهم، شقیق بلخی، منصور حلاج، عین‌القضات همدانی، شیخ نجم‌الدین کبری، فریدالدین عطار، شیخ اشراق، آیت‌الله بافقی، میرزا جوادآقا ملکی تبریزی، میرزا‌محمدعلی شاه‌آبادی و ... می‌پردازد.

بخش دوم این اثر با عنوان بهار در بهار به چهار بخش تقسیم شده است. سیری در زندگی عارف نامی حضرت شیخ محمد بهاری، عارف بهاری در نگاه دیگران، گشت و گذاری در تذکرة‌المتقین و بهار و نگاهی به زندگی سایر فقیهان و سخنوران عناوین فصول اول تا چهارم این بخش است.

تبار و تولد، تحصیلات، به سوی نجف، ازدواج، در حوزه نجف، در حلقه شاگردان مولای شوندی، دمی با مرد سقا، با عیاران کرد، او را به من وانهید، تازیانه توبیخ، نکوهش استاد، راه دور نیست، طبیب را عوض کنید، نثر عارف بهاری، با غبار همدانی، بازی با تسبیح، دمی با مثنوی مولانا، دو شیوه متفاوت مباحث مورد بررسی در فصل اول این بخش مورد بحث قرار گرفته است.

عارفان مبارز، عصری دشوار و پیچیده، عرفای متفقه یا فقهای عارف، جهان اسلام در عصر هجوم الحاد و تباهی، رسالت عرفای متفقه و فقهای عارف، شیوه‌های مبارزه از عارفان فقیه، بیماری و دوری از نجف، از این مرد تقلید کنید، به سوی مشهدالرضا(ع)، در کنار دوست و در بستر مرگ دیگر موضوعات مورد بحث در فصل اول بخش دوم با عنوان در فراق استاد است.

در فصل دوم بخش دوم این اثر با عنوان عارف بهاری در نگاه دیگران به زندگی به زندگی عرفایی مانند سید‌احمد کربلایی، شیخ حسنعلی اصفهانی، میرزای نائینی، شیخ آقابزرگ تهرانی، میرزاجوادآقا ملکی تبریزی، آخوند معصومی همدانی، سیدمحسن امین، انصاری همدانی، علامه طباطبایی پرداخته می‌‌شود.

عشق و عقل در تذکره، فکر و ذکر، عرفان و اجتماع در تذکره، مباحث مورد بررسی در فصل سوم بخش دوم است. در بخش چهارم هم در موضوعاتی مانند آیت‌الله حاج شیخ محمدباقر بهاری، آیت‌الله حاج شیخ رضا بهاری، آیت‌الله حاج اسماعیل بهاری، آیت‌الله حاج شیخ محمدحسین بهاری، حجت‌الاسلام شیخ علی بهاری، شیخ محمد بهاری، حاج سید‌اسماعیل اصغری، حاج سید‌جعفر اصغری، حاج سید‌رسول اصغری، حاج سید‌ابراهیم اصغری، سید‌شکرالله اصغری به زندگی و افکار و فعالیت‌های این علما و عرفا پرداخته می‌شود.

مؤلف در بخشی از مقدمه این اثر می‌نویسد: عرفان یک جریان فطری و روحی شگفتی است که از جان و فطرت نوعی انسان سرچشمه می‌گیرد، به تعبیر دیگر احساس دغدغه درونی بشری در جهان طبیعی است و کسی که آن عطش و آتش را ندارد، در واقع هنوز وارد عرصه نوعی انسانیت نشده است و به میزانی که انسان، انسان می‌شود که دیگر طبیعت نمی‌تواند پاسخگوی آن نیازها باشد. بنابراین گرایش به آن‌چه که هست؛ یعنی گرایش به محسوس انسان را منحط و بی‌ریشه می‌کند.

وی در ادامه می‌افزاید: رفتن به سوی کمال مطلق و دغدغه غیب، جان را به جهان‌های فراختر می‌برد و کمال ذاتی و نوعی و معنوی انسان را تضمین می‌کند و این عشق و عطش چراغی است که در درون عارف شعله می‌کشد و جذبه‌ای است که او را به خود می‌خواند و حماء مسنون را به سدرة‌المنتهی پیوند می‌زند و روحی که جلوه‌ای از نفخه ربانی است برای وصل دوباره به دریای اصلی و اصیل حقیقت همواره آرزوی پرواز و شکایت از فراق و هجران می‌کند.

کتاب «عقل و عرفان و سیری در زندگی شیخ محمد بهاری و شیخ محمدباقر بهاری و ...» تألیف سید‌محمد اصغری، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران به همت انتشارات اطلاعات به شمارگان 2100 نسخه و به بهای 65000 ریال در اواخر سال گذشته منتشر شده است.