loader-img
loader-img-2
بعدی
بعدی بازگشت
بعدی بازگشت

نصری: سبک زندگی امام صدر؛ الگویی برای علما

نویسندگان مرتبط : سید موسی صدر | عبدالله نصری

عبدالله نصری با بیان اینکه امام موسی صدر شخصیت کالیزمایی داشت، گفت: سبک زندگی او برای تمام افراد به ویژه عالمان دینی در تمام دوران الگوی مناسبی است.

گزارش خبرنگار باشگاه خبری فارس «توانا»، مراسم رونمایی از کتاب «سیره و سرگذشت امام موسی صدر» ترجمه مهدی سرحدی و به اهتمام هیئت رئیسه جنبش امل لبنان با حضور علی مهتدی کارشناس مسائل لبنان و خاورمیانه، خلیل حمدان مؤلف و عضو هیئت رئیسه جنبش امل، علی صدر برادر امام موسی صدر، ربابه صدر خواهر امام موسی صدر و حورا صدر فرزند امام موسی صدر، سید صادق طباطبایی و صلاح فحص نایب رئیس دفتر جنبش امل در تهران در مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر برگزار شد.

عبدالله نصری استاد فلسفه در ابتدای سخنان خود با اشاره به اینکه «امام موسی صدر یک سبک زندگی» عنوان سخنرانی وی است، گفت: بحث مهمی درباره معنای زندگی وجود دارد که معنا و مفهوم زندگی چیست و آیا اساساً زندگی ارزش زیستن دارد یا نه؟ در این بحث ها، فلاسفه به این نتیجه می رسند که سبک زندگی باید در این زمینه مطرح شود که خود به معنای شیوه زیستنی است که فرد برای خود انتخاب می کند، سبک زندگی مجموعه نگرش ها، طرز تلقی ها، منش ها، رفتارها، معیارهای اخلاقی و ذوق سلیقه های یک فرد است، به بیان دیگر مجموعه نگرش ها، باورها، منش ها، عمل، رفتار انسان و موضع گیری های فردی و اجتماعی او است که حاصل دیدگاه و تفکر فرد است.

وی افزود: سبک زندگی برآیند ارزش های درونی شده فرد است، زمانی که مجموعه ارزش هایی در فرد درونی شود او را ناگزیر می کند که آن سبک و شیوه زندگی او است، با توجه به مختصات فکری و ارزش هایی که در افراد درونی شده، سبک ها و شیوه های مختلف دیده می شود این نه تنها در افراد معمولی بلکه در عالمان دینی نیز دیده می شود و سبک ها و شیوه های مختلف و گوناگونی دیده می شود، حتی برخی از متفکران غربی معتقدند در این مسئله با پدیده سیالی روبه رو هستیم چه بسا یک فرد در زمان های گوناگون سبک های مختلفی را برای حیات و زندگی خود انتخاب کند که عموما سبک زندگی که بسیاری از افراد بر می گزینند ناشی ازفرهنگ جامعه ای است که در آن زندگی می کنند، ممکن است حتی یک عالم دینی هم بخشی از سبک زندگی برخاسته از فضای اجتماعی وی باشد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: شخصیت هایی سبک ساز وجود دارند، به این معنا که به گونه ای زیست می کنند و سبکی در زندگی دارند که می تواند همواره برای همگان الگو قرار گیرد و همواره تأکید بر آن دارم که امام موسی صدر الگوی مناسب نه تنها برای توده مردم بلکه بیشتر برای عالمان دینی در تمام دوران است.

نصری با اشاره به اینکه یک بعد این مسئله که امام موسی صدر می تواند الگو قرار گیرد به داشتن شخصیت کاریزمایی او مربوط است، خاطرنشان کرد: خوشبختانه مطالبی که در کتاب «سیره و سرگذشت امام موسی صدر» از زبان چهره های مختلفی نقل شده که همواره بر شخصیت کاریزما ایشان تأکید می کردند و اینکه شخصیتی داشته که تاثیر روحی سحرآمیزی بر بسیاری از افراد داشته است، این نکته که وی به راحتی جانشین فردی مانند شرف الدین می شود، خود قابل تأمل است که فردی از منطقه ای به منطقه دیگر وارد می شود و با شرایط و فضای فکری و فرهنگی اجتماعی و سیاسی و فشارهای بیرون و عوامل مختلف لبنان و اختلاف نظرهای موجود میان عالمان دینی، منش های و گرایش های موجود میان عالمان دینی که برخاسته از شخصیت آنها است و فردی به راحتی بتواند جانشین شخصیت بزرگی شود و شخصیت جوانی جانشین فردی در سن بالا شد و نشانگر شخصیت کاریزمایی وی است و شخصیت کاریزمایی از دوران جوانی امام موسی صدر شکل گرفته است.

وی با اشاره به عومل تأثیر گذار بر اینکه شخصیت امام موسی صدر را کاریزما می کند، تصریح کرد: پس از مطالعه شخصیت امام موسی صدر برای بنده پدیدار می شود که روحیه پرسشگری نخستین عامل این مجموعه است، این نکته نباید نادیده گرفته شود و در تمام دوران تحصیلات در مدرسه، حوزه و دانشگاه وجود دارد که همدرسان وی بر این نکته تکیه بسیاری می کنند و عامل بسیار مهمی است که فردی همواره بخواهد سوال کند و بداند.

وی افزود: فعالیت های جانبی امام موسی صدر در دوران تحصیل دومین عامل این مجموعه است، عالمان دینی بسیاری وجود دارند که چنین فعالیت هایی ندارند تنها در رفت و آمد میان منزل به حجره بودند و این نکته در سیره آنها مشاهده نمی شود، امام موسی صدر در زمان تحصیل در کنار مطالعات درسی فعالیت های جانبی، شرکت در مجالس، همایش ها، نگارش اثر، مقاله و اندوختن تجربه را دارد و نکته مهمی است که در بسیاری دیده نمی شود.

نصری ابراز داشت: برخورداری از اساتید بزرگ سومین نکته است، هرچند ممکن افراد بسیاری از اساتید بزرگ برخوردار باشند، اما نحوه استفاده و بهره برداری از اساتید بزرگ بسیار مهم است و داشتن هم مباحثه های بسیار مهم ایشان نظیر شهید محمد باقر صدر نکته دیگر این مسئله است و بخش اعظمی از کتاب اسفار اربعه ملاصدرا را با یکدیگر مباحثه کردند.

به گفته وی، توجه به زبان و زبان آموزی نکته دیگر است این مسئله به ویژه در زمانی اهمیت دارد که در حوزه ها به این مسائل توجه چندانی نمی شده و با تلاش فراوان زبان فرانسه، انگلیس، عربی را می آموزد و آثار و نتایج آن در ابعاد مختلف مهمی نمایان می کند، از جمله استفاده از منابع مختلف، ارتباط با شخصیت های مهم است که این نکته اهمیت بسیار زیادی دارد.

نصری افزود: سرعت فهم و قدرت درک امام موسی صدر نکته دیگری است که باید به آن اشاره شود، تمام همدرسان وی بر این نکته تاکید بسیاری دارند، قدرت بیان و سخنوری نکته دیگر است که بسیاری بر روی آن تأکید کرده اند.

این استاد فلسفه عنوان کرد: پذیرش حقانیت دیگران نکته دیگر است که اهمیت بسیار بالایی دارد، آسیبی است که به دین ارتباط ندارد بلکه به معرفت دینی و دین ورزی های ما مرتبط است وقتی امری مقدس می شود، گاهی اوقات امر مقدس با وجود داشتن ارزش های فوق العاده، اگر تلقی های غلطی از آن داشته باشیم آن امر مقدس آسیب های بسیاری می زند و بشر در طول تاریخ از کدام امر مقدس سوءاستفاده نکرده که دین را بیان کنیم به علاوه از کدام امر مقدسی تلقی و فهم های غلطی نداشته که از دین نداشته باشد و همچنین این امر مقدس، امری است که متولیان زیادی دارد، عالمان دین بسیاری وجود دارند که بیان می کنند فهم و درک ما حق است و حقانیت با ما است و احتمال خطا در فهم خود را هم نمی دهند، شخصیت هایی مانند امام موسی صدر این اعتقاد و نگاه را دارند و نتیجه آن می شود که انصاف دینی و روحیه حقیقت جویی به دنبال آن بیاید، به گفته وی، زمانی که فردی احساس نکند تمام حقایق نزد اوست و دیگران باطل هستند یک نوع نگاه است و حتی مواجهه او با انسانها به یک صورت است اما فردی که معتقد است تمام حق ها نزد من نیست یقیناً یک سری حق ها را دیگران دارند که من ندارم اگر این نوع نگاه باشد این فرد نه تنها در عالم ذهن خود که در عالم عمل هم تأثیراتی خواهد داشت و این تأثیرات در عمل امام موسی صدر دیده می شود، توفیقاتی که امام موسی در لبنان پیدا کرده با تکثر مذاهب و دیدگاه ها و تفکرات گوناگون، ریشه های معرفتی آن را باید در این نکته پیدا و تحصیل کرد.

به گفته نصری، سفرهای متعددی که به کشورهای مختلف می کند و حضور در همایش های مختلف که نمونه ای از آن همایش شیعه شناسی در سال 1347 است در آن فضا و در آن شرایط در فضایی سخنرانی می کند که با اسلام آشنایی ندارند و تبلیغات ریشه ای را برخی مستشرقان علیه اسلام کردند، اما به گونه ای سخن می گوید که اعجاب مخاطبان را برمی انگیزد تا جایی که پس از آن مراکز پژوهشی و دانشگاه های زیادی از او برای سخنرانی دعوت می کند و اینکه در آن زمان چند عالم و شخصیت دانشگاهی می توانند راه پیدا کرده و از اسلام دفاع کنند.

وی افزود: امام موسی صدر را باید به عنوان نواندیش دینی تلقی کرد، زمانی فردی نواندیش دینی است اما از سنت و منابع دینی خود فاصله می گیرد و سعی می کند اندیشه های بیگانه را بر دین تحمیل کند و اگر قصد تفسیر دین خود را دارد با اندیشه های بیگانه این کار را انجام دهد، این نگاه امروزه هم وجود دارد و افرادی هستند که با هر مقوله نو مخالفت و مبارزه می کنند و تاریخی صد ساله دارد، نواندیشی دینی امام موسی صدر به گونه ای است که با وجود توجه به سنت و میراث فرهنگی خود اما بی توجه به مسائل جدید هم نیست و اعتنای بسیار فراوانی دارد و با مقولات جدید سر و کار پیدا می کند و چرا برخی عالمان با نهایت خلوص و صداقت خود اما نمی توانند فاصله ای از اندیشه های گذشته خود بگیرند و کمی با مقولات جدید آشنا شوند و چرا امام موسی صدر شخصیتی است که نه مانند عالمان دینی اینگونه است و نه مانند عالمان دینی که می خواهند دین را فدای مقولات جدید کنند و در حد تعادل گام بر می دارد.

نصری در این راستا ابراز داشت: معتقدم تحصیلات دانشگاهی وی در این زمینه بسیار مؤثر است، شخصیت های بزرگی که در مراکز علمی حضور پیدا کرده و با شخصیت های دانشگاهی و روشنفکران ارتباط پیدا کردند مانند شهید مطهری و علامه جعفری اینگونه هستند امام موسی صدر نیز این گونه است و در دانشگاه آن زمان که محیط سالمی نداشته به گونه ای با اساتید و دانشجویان ارتباط برقرار می کند که در آن مقطع هم تأثیر می گذارد و هم تأثیرات مثبتی را از محیط دانشگاهی می گیرد، عزیمت امام موسی صدر به لبنان و آشنایی او با فرهنگ های گوناگون و مذاهب گوناگون در نواندیشی دینی او تأثیر بسیاری گذاشته است.

وی ادامه داد: کثرت مطالعات امام موسی صدر بسیار اهمیت دارد، هنگام خوانش سیره زندگی امام موسی صدر مسئله ای که امروز از مسائل بسیار مهم برای حوزه فلسفه دین در جهان غرب است برای امام موسی صدر در دریچه مسئله است و بحث هایی را درباره "رابطه میان علم و دین " مطرح می کند، مباحثی که وی در زمینه اقتصاد اسلامی برای او لین بار در مجله «مکتب اسلام» مطرح می کند.

به گفته وی، اخلاق امام موسی صدر پیامرانه است که اخلاق پیامبرانه ابعاد گوناگونی دارد، بسیاری از پزشکان در مطب می نشینند تا مریض به آنها مراجعه کند که این سیره در برخی از عالمان هم وجود دارد، اما امام موسی صدر همانند پیامبر اینگونه نیست و نمی نشیند تا مردم برای پرسش و سؤال به سراغ او آیند بلکه او به سوی آنها می رود، حضور وی در مراسم مختلف و ارتباط نزدیکی که با مردم و گروه های مختلف پیدا می کند، مسئله مهمی است.

نصری ادامه داد: امام موسی صدر در عین حال در این ارتباطات به این مسئله توجه دارد که فرهنگ مردم از معیشت آنها جدا نیست و نمی توان فقط پاسخ سوالات شرعی، فقهی، دینی و فکری مردم را داد بلکه مسائل معیشتی آنها با مسائل فرهنگی و اعتقادی آنها گره خورده است، یک عامل دین ورزی مردم، عامل معرفتی است اما بسیاری از عوامل آن علتی است و مقوله معرفتی نیست، اما امام موسی صدر در فعالیت های دینی و انتقادی خود هم به دلیل ها و هم به علت ها توجه دارد و همه جنبه های معرفتی و همه جنبه های غیرمعرفتی را می نگرد، لذا توجه به فرهنگ مردم همراه با معیشت آنها است همانگونه که سیره پیامبران و ائمه نیز اینگونه بوده است.

نصری خاطرنشان کرد: ارتباط امام موسی صدر با مسیحیان و گروه ها و فرق و مذاهب مختلف و گوناگون و یکی از نخستین افرادی است که به گفت و گوی ادیان تکیه می کند و این جایگاه خاصی برای او از نظر فکری و افق دید او دارد و اینکه چگونه این گفت وگو را مطرح می کند، مبانی او در گفت وگو چگونه است و چه توفیقاتی پیدا می کند، صرف برگزاری نشست هایی برای گفت وگوی ادیان کافی نیست و اینکه تأثیر نداشته باشد خیلی تفاوت می کند با فردی که گفت وگوی ادیان را به گونه ای مطرح کند و حتی به گونه ای التزام عملی داشته باشد و در ارتباط خود با شخصیت های مختلف به گونه ای عمل کند که تأثیر گذار باشد نکته جالب آن است که امام موسی صدر از هر فرصتی برای بهره داری اهداف خود استفاده می کند البته، امروز این مسائل را به راحتی بیان می کنیم، اما باید شرایط آن روزگار را در نظر گرفت، شخصیتی که تمام خاندان او عالمان دینی بودند که این نکته خود محدودیت هایی را ایجاد می کند اما با تمام این محدودیت ها و تلقی های غلط بسیاری و تحمل حسادت ها و مردم آزادی های جناح های مختلف باید دید چه مشقاتی دارد و اگر فردی اخلاق پیامبر نداشته باشد نمی تواند چنین توفیقاتی را کسب کند.

وی افزود: توجه امام موسی صدر به جوانان نکته مهمی است، وقتی امام موسی صدر به عنوان یک مبارز در نظر گرفته می شود، امام موسی صدر الگویی است که همواره باید با آن زندگی کرد، وی توجه فراوانی به قشر جوان دارد و معتقدم یکی از موفقیت ها و توفیقات وی در فعالیت های اجتماعی در این زمینه است، در مجلس اعلای شیعیان در مورد دانشجویی صحبت می کند که با او هیچ حشر و نشری ندارد و از بستگان و دوستان او نیست بلکه دانشجوی ممتازی است، با تحلیل در صحبت او چند نکته مهم را دریافتم که تکیه زیادی بر روزی آنها کرد که پاسداشت علم و دانش را یک ضرورت می بیند، وی شخصیتی است که برای مبارزه خود هم پروژه دارد و بر اساس یک مبانی عمل می کند و تا این مبانی وجود نداشته باشد نمی تواند موانع را پشت سر گذاشت، اما این را متوجه نمی شویم چون نمی توانیم خود را در آن فضا قرار دهیم و در یک فضای انتزاعی قرار می دهیم بلکه معتقدم باید در فضای انتزاعی قرار گرفت.

وی افزود: امام موسی صدر دانشجوی ممتاز را ثروت ملی تلقی می کند، اما ما در جهان اسلام به چه میزان این نگاه را داشته ایم یا هم اکنون داریم؟ وی علم را منشاء قدرت و ضامن آینده مناسب می داند، همچنین ایمان، مکمل علم و انگیزه مهمی برای علم آموزی است و توجه بسیاری به مسئله نیروی انسانی دارد و برای امام موسی صدر بسیار مهم است و هنگام مطالعه سبک زندگی او مشاهده می شود و سبک زندگی وی سیر در افق های بالاتری است و سبک ساز است.

نصری در خاتمه خاطرنشان کرد: امام موسی صدر به نیروی انسانی بسیار توجه دارد که باید آموزش ببیند و به ابعاد روحی نیروی انسانی تکیه می کند و شخصیت آموزش دیده توجه برنامه ریزی و ساماندهی نیروی انسانی دارد و یکی از علل عقب ماندگی شیعیان را در این مسئله بیان می کند و یک اصل برای او است، نکته دیگر آن است که به هنگام تشکیل تشکیلات نگرانی هم از آسیب های آن داشت.

گفتنی است آثار امام موسی صدر و مقاومت اسلامی در فروشگاه موسسه کتاب فردا و سایت پاتوق کتاب موجود و قابل تهیه است.

یکشنبه 8 خرداد 1390
کاربر گرامی توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظر شما در رابطه با همین مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که در این رابطه سوالی دارید و یا نیازمند مشاوره هستید از طریق تماس تلفنی و یا بخش مشاوره اقدام نمایید.
نام و نام خانوادگی
پست الکترونیک
نظر
کد امنیتی
اخبار مرتبط
محصولات مرتبط