تقدیر آیتالله جوادی آملی از شخصیت علامه حسن‌زاده آملی

شخصیت علمی حضرت آیت‌الله حسن‌زاده آملی در سومین گردهمایی اساتید علوم عقلی تجلیل شد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، در سومین گردهمایی اساتید علوم عقلی که عصر امروز در سالن اجتماعات مجمع عالی حکمت اسلامی قم برگزار می‌شد، از شخصیت علمی حضرت آیت‌الله‌ حسن‌زاده آملی تجلیل شد.

بر اساس این گزارش، در مراسم تجلیل از شخصیت علمی حضرت آیت‌الله حسن‌زاده آملی، لوح تقدیری که به امضای ناظران مجمع عالی حکمت اسلامی رسیده بود، از سوی حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا فیاضی، قرائت شد.

حضرات آیات جوادی آملی، جعفر سبحانی و آیت‌الله مصباح یزدی از امضا کنندگان این لوح تقدیر بودند که در بخشی از متن آن آمده است: «معرفت حق، هجرت، سرعت، سبقت و سرانجام امامت متقیان بهره ویژه رجالی است که به احیای عقل و اماته نفس پرداختند تا جامع معقول و منقول و مشهور شدند.»

این لوح تقدیر با بیان این‌که «ندای خدای سبحان زمینه توفیق نجوای با او را فراهم می‌کند تا شایستگی مناجات خدا با چنین بنده صالحی حاصل گردد»، از شخصت حضرت آیت‌الله حسن‌زاده آملی تکریم کرده است.

«به برکت نظام جمهوری اسلامی ایران مجمع عالی حکمت اسلامی موفق شد از کسی که تا جان ریاضت به لب نیاورد، جام معرفت را به لب نبرد و تا نفس را تصفیه نکرد به تزکیه عقل و تزکیه روح نائل نشد، اسوةالمتألمین حضرت آیت‌الله حاج شیخ حسن‌زاده آملی تکریم کند».

در بخش دیگری از این نوشتار با تشکر از آیت‌الله حاج شیخ حسن‌زاده آملی که پذیرای این بزرگداشت شدند، امضاکنندگان آن خواهان اعتلای منهج برهان و شهد عرفان و ظل قرآن و عترت علامه تا ظهور خاتم الاولیاء حضرت مهدی موجود موعود‌(عج) شده‌اند.

این گزارش می‌افزاید: پیش از اهدای لوح تقدیر آیت الله حسن‌زاده آملی به فرزند ایشان، حضرت آیت‌الله عبدالله جوادی آملی با اشاره به شخصیت علمی ایشان، گفت: آیت‌الله حسن‌زاده آملی از مفاخر جهان اسلام و بزرگان حکمت و معرفت است.

وی با بیان این‌که شخصیت آیت‌الله حسن‌زاده آملی ستودنی است و کم‌تر کسی به این توفیقات دسترسی پیدا می‌کند، اظهار داشت: آیت‌الله حسن‌زاده آملی انسانی خودساخته بود.

حضرت آیت‌الله جوادی آملی با ستودن شخصیت آیت‌الله حسن‌زاده آملی، گفت: آیت‌الله حسن‌زاده آملی از مفاخر جهان اسلام و بزرگان حکمت و معرفت است.

وی با بیان این‌که شخصیت آیت‌الله حسن‌زاده آملی ستودنی است و کم‌تر کسی به این توفیقات دسترسی پیدا می‌کند، اظهار داشت: آیت‌الله حسن‌زاده آملی انسانی خودساخته بود.

حضرت آیت‌الله جوادی آملی در ادامه با اشاره به حکمت اسلامی، شکوفا شدن آن را مستلزم بهره گرفتن از منابع اسلامی دانست و افزود: اگر فقه شیعه شکوفا شد به آن سبب است که ائمه معصومین‌(ع) بیش و پیش از دیگران از این منابع غنی استفاده کرده‌اند.

وی با تأکید بر رفع روشمندانه اختلاف بین علما، با بیان این‌که در موضع فقه اگر اختلافی هست روشمندانه و قابل حل است، افزود: پیشرفت فلسفه و کلام به کمک نقل، نیازمند سامان است و اختلاف روشمندانه سامان‌پذیر است.

این استاد خارج فقه حوزه علمیه قم با بیان این‌که فلسفه بی‌سامانی خود را با منطق و فقه بی‌سامانی خود را با اصول حل کرده است، گفت: از درون فقه و از مسأله فقهی، قوانین فقهی و از آنجا قوانین اصولی استخراج شد و فقه را از پراکندگی نجات داد.

وی در ادامه با اشاره به جنگ اکبر و جنگ اوسط، جنگ اخلاقی را جنگ اکبر ندانست و اظهار داشت: زمانی که اخلاق فرد اعلی نبود، جنگ، صلح و پیروزی‌اش هم اعلی نیست و کسی که وارد این حوزه نشود، لازم نیست به سلاح آن هم مسلح شود.

حضرت آیت‌الله‌ جوادی آملی، زمینه عارف شدن را ورود به میدان جهاد اکبر دانست، نه جهاد اوسط و تصریح کرد: هنر عالم آن نیست که فیلسوفانه جهنم را ثابت کند، بلکه هنر آن است که عارفانه جهنم را ببیند.

وی با بیان این‌که صحنه جهاد اکبر بین عقل و قلب است، گفت: باید محدوده عقل و محدوده قلب شناخته شود و کسی که در هر دو صحنه حضور دارد اما کارآمد نیست، همواره در زحمت است.

این استاد خارج فقه حوزه علمیه قم اضافه کرد: اگر کسی برهانش نقد بود و توانست مشهود را معقول کند، در صلح کامل و در صحنه جهاد اکبر پیروز است؛ چراکه هم عرفان و هم برهان در دست او است.

حضرت آیت‌الله جوادی آملی با بیان این‌که صحنه جهاد دارای سه فراق تسلیم، پیروزی و یا شهادت است، گفت: در این میدان که غالباً شهادت نصیب می‌شود؛ اگر کسی به شهادت رسید، پیروز است مانند فردی که به محبت اهل بیت‌(ع) در بستر بمیرد که به مرگ شهادت مرده است.

وی تسلیم شدن در برابر فلسفه و برهان را اسیری دانست و افزود: در درجه اول باید دفائن عقلی خود را شناسایی کنیم، به دست مهندسان دل‌شناس دهیم تا دل‌مایه‌هایمان را که همانا قرآن و اهل بیت‌(ع) هستند به ما ارائه کنند و از علومی که دیگران بهره الهی نصیبشان شده استفاده کنیم تا فلسفه به کمال برسد و عرفان تکامل یابد.

این استاد برجسته علوم عقلی رسالت نوظهور را وظیفه افرادی دانست که در فلسفه فعالیت می‌کنند و گفت: مرزداران توحید فلاسفه و عرفا هستند و نخستین رسالت آنان، این است که جلوی فلسفه‌های الحادی را بگیرند، مرز فلسفه را بشناسند و حکیمانه درس بگویند.

درس نهج‌البلاغه در حوزه‌های علمیه مهجور است
وی در بخش دیگری از سخنان خود وضعیت تدریس نهج‌البلاغه را مورد توجه قرار داد و با بیان این‌که اکنون درس نهج‌البلاغه در حوزه‌های علمیه مهجور است، به درس نهج‌البلاغه مرحوم جهان‌گیرخان قشقایی اشاره کرد و گفت: مرحوم جهان‌گیرخان قشقایی در درس نهج‌البلاغه خود حکمت تدریس می‌کرد.

حضرت آیت‌الله جوادی آملی با بیان این‌که حرف کم، سبک‌بار و سبک‌مغزی با فلسفه سازگار نیست، تصریح کرد: استادان فلسفه باید حکمت تدریس کنند که اگر صد حکیم مشغول درس حکمت شوند و هر کدام ده شاگرد را بپرورانند، حوزه متحول می‌شود.

وی به وظیفه حکمای ایران اشاره کرد و با بیان این‌که اگر آسیبی به توحید و اصول دین برسد، فلاسفه اسلامی مسؤولند، گفت: اکنون وظیفه روحانیون و علمای فلاسفه است که این خطوط کلی را مجتهدانه از قرآن و روایات گرفته، بین عقل و قلب، جمع سالم کنند تا مشهودات برهانی شود.

این استاد خارج فقه حوزه علمیه قم در پایان سخنان خود بر حفظ میراث حکمای قرن سوم و به ویژه قرن چهارم تأکید کرد و آنان را شاگردان تقریباً بلافاصله حکمای یونان دانست.

همچنین در ابتدای این مراسم، حجت‌الاسلام حسن رمضانی از شاگردان علامه حسن‌زاده آملی با بیان این‌که تکریم عالم، تکریم رسول الله و تکریم رسول الله، تکریم خداوند متعال است، گفت: سخن گفتن درباره شخصیت علمی حضرت آیت‌الله حسن‌زاده آملی، مدح و وصف خورشید است.

این استاد حوزه با تأکید بر ادای حق علامه حسن‌زاده آملی و تجلیل از مقام علمی، معرفتی و اخلاقی ایشان، گفت: علامه حسن‌زاده آملی بر گردن همه حوزویان حق حیات دارد؛ چراکه تمام هست و نیست خود را بر ترویج علم و معرفت و تربیت نیروهای مستعد فدا کرد و سر از پا نشناخت.