فاضلی و پشت پرده آموزه‌های غیرعقلانی «اکنکار»

نویسنده مجموعه «آب و سراب» در پنجمین جلد این مجموعه که به «نقد افکار مکتب اکنکار» اختصاص دارد، با بررسی پیشینه این مکتب که عمری حدود دو دهه دارد، به آموزه‌های غیر عقلانی این مکتب نوپدید عرفانی که با شرع نیز در تضاد است، اشاره می‌کند و به نقد صریح آرای موسس این مکتب و سفرهای عرفانی او که با عالم مادیات در ارتباط است، می‌پردازد.

حجت‌الاسلام قادر فاضلی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، «پال‌ توئیچل‌» را سردمدار این عرفان آمریکایی خواند و با اشاره به آثار وی نظیر «اکنکار، کلید جهان‌های‌ اسرار»‌، «سرزمین‌های دور»، «دفترچه معنوی»، «اکویدیا دانش باستانی پیامبری» و ... مهم‌ترین کتاب او را «دندان ببر» برشمرد که به سفرهای عرفانی غیر منطقی وی می‌پردازد.

وی افزود: سفرهای ساختگی «پال‌ توئیچل‌» معروف‌ترین مدعی این مکتب، سخنان خلاف عقل و شرع او نظیر سفر به کهکشان‌ها و دیدار با شمس تبریزی و مولوی و مطالبی که آنها در این عالم نقل کرده‌اند، اعتقاد به عالم تناسخ و ... عده‌ای از جوانان و علاقه‌مندان به معنویت را فریفته خود می‌سازد. از این رو، سعی کردم با مطالعه آثار او و شناسایی برخی از مواردی که تضادهای فراوانی با مسایل عقلانی و عرفانی دارند، آنها را آشکار سازم.

نویسنده و محقق حوزه دین و عرفان، «رد بحث تناسخ ارواح در کالبد موجودات دیگر، تبیین مساله مکاشفه از نگاه عرفان اسلامی و اثبات خیال‌پردازی‌های موسس این مکتب و ساختگی بودن این تخیلات برای جذب مخاطبان» را از جمله اقدامات اساسی خود در این اثر یاد کرد و عنوان داشت: توئیچل‌ حدود 25 سال قبل از بین رفت، اما همسر و شاگردان او همچنان به تبیین اندیشه‌های این مکتب در قالب نشر آثار و مکتوبات مختلف از طریق جراید، رسانه‌ها و کتاب‌ و رمان می‌پردازند. برخی از آثار او نیز متاسفانه در کشور ما ترجمه و منتشر شده‌اند، آثاری که مطالعه ناآگاهانه آنها ضربات بزرگی به اخلاقیات، اعتقادات و باورهای نسل جدید وارد می‌کند.

فاضلی با اشاره به این که یکی از مراتب دستیابی به عرفان حقیقی و طی مراحل آن، تحمل ریاضت، سختی و تمرینات مداوم جسمانی و روحی است، تصریح کرد: در عرفان اکنکار، دستورات سخت و ریاضت جایی ندارد و به این دلیل، سلوک ساده آن برای طرفداران خوش می‌نمایاند، در حالی که طی طریق عرفانی نیازمند استاد و راهنما و همچنین ممارست مدام است. توئیچل بدون طی این مسیر، ادعا می‌کند در سفرهای معنوی خود در عالم مجردات، کوه، چشمه، آب، جاده و ... را می‌بیند. با وجود آن که در سفرهای روحانی، روح باید از بدن و عالم ماده خارج شود، مشاهده مادیات در عالم مجردات و توصیفاتی که او ارایه می‌دهد، غیر ممکن‌اند.

وی در پاسخ به این پرسش که «معیار نقد و رد مکاتب، عقل است یا شرع؟» گفت: هر دو معیارند، چرا که هرچه را عقل نپذیرد، شرع نیز آن را رد می‌کند و بر عکس، این دو ملازم یکدیگرند. از این رو، با استفاده از مباحث عقلی و کلامی به بررسی و نقد آرای مکتب اکنکار پرداختم و دلایلی را از عرفان و مکاتب اسلامی عنوان کردم. در این اثر حدود 60 مورد از عقاید این مکتب را که اشکالات اساسی داشتند، یافتم و برخی از آنها را به شکل ریشه‌ای نقد و بررسی کردم.

نویسنده مجموعه «آب و سراب» درباره این مطلب که «ادیان و فرقه‌های نوپدید برای یافتن جایگاهی در میان مردم، برخی آموزه‌های بدیهی یا مسایل مثبت را نیز ترویج می‌کنند. مکتب اکنکار در این عرصه چگونه است؟ آیا تمامی آموزه‌های آن قابل نقدند؟» عنوان کرد: همچنان که در فصلی از کتابم عنوان کرده‌ام، در این مکتب به برخی از موضوعات خوب نیز اشاره شده است که از آن میان می‌توان معرفت انسان، بی‌توجهی به مسایل مادی و تاکید بر مسایل معنوی و خداوند را ذکر کرد، اما در ادامه مسیر این آموزه‌ها، با مطالب دیگری مواجه می‌شویم!

مدیرمسوول انتشارات فضیلت علم ادامه داد: پیروان این مکتب به بی‌نهایت بودن موجودیت خداوند اعتقاد دارند، اما در جایی از مطالب و آثارشان می‌خوانیم که خداوند را به عنوان سرخپوستی می‌پندارند که در جایی نشسته است! این مطالب با یکدیگر تناقض دارند. آنها در داستان‌هایشان به سوی بت‌پرستی گرایش می‌یابند. با مطالعه این آثار مشخص می‌شود معتقدان اکنکار با ذکر برخی از مطالب خوب و بدیهی در پی ایجاد راه‌هایی برای ترویج عقاید و مسایل نادرست خودند. آنها مطالب مثبت خود را نیز از آرا و ادیان دیگر وام گرفته‌اند.

وی درباره شخصیت و پیشینه موسس این مکتب یادآور شد: او آن‌گونه که در زندگی‌نامه‌ خود نوشته است، افسر نیروی دریایی بود و بعدها به هندوستان و سرزمین‌های دیگر سفر کرد و آموزه‌های و یافته‌های خود را نوشت.

فاضلی تاکید کرد: در حقیقت، این مکاتب از سوی دست‌هایی از پشت پرده حمایت و هدایت می‌شوند، چرا که در بررسی آنها مشاهده می‌شود که اغلب عرفان‌های نوظهور با ادیان ارتباط دارند و در تبیین عقایدشان گویی روش و سرفصل‌هایی به آنها تزریق می‌شود؛ به‌گونه‌ای که همگی می‌خواهند به نوعی ادیان آسمانی را رد کنند.

پژوهشگر حوزه عرفان و مکاتب اسلامی گفت: اغلب این مکاتب نوپدید و عرفان‌های نوظهور از طریق یهودیان و صهیونیسم(سردمداران استعمار جهانی) تغذیه و حمایت می‌شوند، چرا که آنها با ایجاد هاله‌ای از ابهام و ترویج عقاید ناصحیح، در پی ایجاد رخنه‌ای بزرگ میان مردم و آموزه‌های ادیان الهی‌اند. آنها نمی‌خواهند دین و آموزه‌های آن به شکل شفافی در جامعه بیان و عملی شود. از این رو، بیشتر مطالبی را ارایه می‌دهند که همگان طالب آنند. در این میان، مسایل غیر اخلاقی و مادی به وفور دیده می‌شوند، مسایلی که با رنگ و بویی از عرفان بر وجدان فردی غلبه می‌یابند و ارتکاب آنها برای همه آسان‌تر خواهد شد.

وی با اشاره به این که متاسفانه چنین آثاری در کشور ما ترجمه و منتشر می‌شوند، اظهار کرد: اکنونه وظیفه داریم با معرفی چنین نویسندگان و آثاری، به نقد و بررسی آنها بپردازیم تا مخاطبان با آگاهی به مطالعه و بررسی دیدگاه‌های دیگران بپردازند، زیرا با داشتن پیش زمینه مخاطبان جذب آموزه‌های دل‌فریب آنها نمی‌‌شوند و اعتقادات، اخلاقیات و باروهای آنها آسیب کمتری خواهد دید.

نخستین چاپ کتاب ««آب و سراب؛ نقد افکار مکتب اکنکار» را انتشارات فضیلت علم قم در سال جاری با شمارگان 3000 نسخه، 240 صفحه رقعی و بهای 50000 ریال منتشر کرده است.