راز درخت سیب: کرسی آزاداندیشی انقلاب اسلامی

"راز درخت سیب"، بررسی شبه داستانی نظریات مربوط به انقلاب اسلامی است. یک دختر فرانسوی که پدرش دیپلمات فرانسه بوده در ایران قبل از انقلاب، بعد 27 سال از گذشت سال57، هوس می کند علل وقوع انقلاب ایران را بررسی کند

” …امیلی خطاب به فرانسوا: ولی در همین شهر، بیخ گوش شا سیاستمداران و در پیش چشم شما، پیرمردی هشتاد ساله و ریش سفید با دست خالی، در حومه همین شهر مدرن، زیر درخت سیب نشست و حکومتی که شما و آمریکایی ها و انگلیسی ها و سایر اروپا و دولتها، همه از آن حمایت می کردید را سرنگون کرد و در کمال پیروزی، قهرمانانه در کشورش مورد استقبال گسترده واقع شد.”

“راز درخت سیب”، بنا به گفته نویسنده اش، بیش از آنکه پاسخ دهد، پرسش می سازد. و گشایش هر رازی، خود لحظه به لحظه راز آلود تر می شود.

“راز درخت سیب”، بررسی شبه داستانی نظریات مربوط به انقلاب اسلامی است. یک دختر فرانسوی که پدرش دیپلمات فرانسه بوده در ایران قبل از انقلاب، بعد ۲۷ سال از گذشت سال۵۷، هوس می کند علل وقوع انقلاب ایران را بررسی کند و در این مسیر، به اندیشه ها و شخصیتهای متفاوت و متضاد و مبهمی برمی خورد. همین که فرانسوی است، قضیه را جالب تر می کند. از تبار همان “فوکو” یی است که پژوهش هایش نشان داد نظریات موجود در غرب، نمی توانند انقلاب ایران را تفسیر و توجیه کنند.

یک پا کرسی آزاد اندیشی است این کتاب.

با اینکه شخصیت ها در داستان، گاه نمادین است، اما همین که بسیاری از مصادیق آن را در اطرافت می بینی، بسیار روان و باور پذیر کرده داستان را. شبهه ها و طعنه های بسیار آشنا در مورد انقلاب. هم دکتر سوادکوهی را بارها دیده ای و هم دکتر احمدی را. البته احمدی، همان استاد خودمان است؛ نویسنده شبه داستان؛ استاد یعقوب توکلی. در داستان ممکن است جملاتی را بشنوی که انگ کلیشه به آنها خورده، اما از آنجا که ذات کلیشه این است که همیشه توی ذوق می زند، این جملات، این بار اصلا کلیشه نیست. آنقدر همگام با واقعیتهای عینی است و یکپارچه با ادراکات آدمی که نامردی است اگر بگوییم کلیشه است.

نظریه “جریان شناسی تاریخ نگاری” استاد توکلی را هم می شود در سیر داستان لمس کرد. داستان به بحث های جالبی هم پرداخته است، البته نه به صورت کامل؛ که به نظر عمدی هم می آید. اراده ای که نویسنده در کتاب کرده و آن ایجاد پرسش است، نه دادن جواب. نظریه تفسیر انقلاب به توطئه، سیاست و معنویت در انقلاب، سقوط اخلاقی دربار، شکنجه ها، مبارزات مسلحانه و مشی مبارزاتی روحانیت، افزایش قیمت نفت و درآمدهای ایران درست در سالهای قبل انقلاب، نقش بازاری ها، جذب ارتشی ها،شهرستانی بودن انقلاب، هماهنگی روحی امام و امت و…

نا گفته نماند که داستان فقط به “اندیشه ها” ی انقلاب ختم نمی شود. بلکه دوره ای اجمالی است از تاریخ انقلاب که به همه کسانی که بین خود و انقلاب نسبتی احساس می کنند، توصیه می کنم که حتما کتاب را بخوانند. مخصوصا اگر کسی از مجموعه تاریخ شفاهی انقلاب چیزی خوانده، با این اثر احساس قرابت بیشتری می کند. احمد احمد، مرضیه دباغ، عزت شاهی یا…

حتی توصیه می کنم این اثر ترجمه بشود به چندین زبان؛ نمونه خوبی است برای معرفی انقلاب ایران. البته اگر بخواهد برای کسی ترجمه شود که آشنایی اش با تاریخ انقلاب ایران کم است، به اندازه خود کتاب باید پاورقی بخورد!

خلاصه اینکه حیف است. بخوانید این کتاب را. نمی دانم چرا چاپش خیلی صدا نکرد؟ اما قرار نیست همیشه چیزهای پر سر و صدا بخوانیم که. یک بار هم شده بگذاریم اول کتاب را ما بخوانیم و با خواندن ما صدایش در بیاید!

چاپ اولش، سال۸۸ است و فعلا هنوز دوباره چاپ نشده . ۲۴۸ صفحه است و ۲۵۰۰ تومان قیمتش. نشر معارف هم چاپش کرده.

منبع: سایت عدالتخواهی، نوشته رقیه فاضل

گفتنی است این کتاب و بقیه آثار استاد یعقوب توکلی در فروشگاه موسسه کتاب فردا و سایت پاتوق کتاب موجود و قابل تهیه است.