در نگاه فرهنگی دین «سوژه» نیست، «رویکرد» است

وحید جلیلی مدیرمسئول و سردبیر نشریه «راه» در برنامه «راز» در شبهاب ماه رمضان برای دومین بار در برنامه «راز» با موضوع ظرفیت‌ها و چالش‌های جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی حاضر شد.

وی در این برنامه با تاکید بر عدم ضریب‌دهی مناسب ظرفیت‌ها و چالش‌های جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی در رسانه ملی، گفت: وقتی قرار است انواع مبانی فکری و چهارچوب‌های نظری موضوعی را در رسانه ملی مطرح کنیم و مطمئن هم هستیم به غیر از برنامه «راز» در برنامه دیگری امکان طرح این موضوعات وجود نخواهد داشت؛ قاعدتاً بحث‌ها کامل و جامع طرح نخواهد شد.

در نگاه فرهنگی دین «سوژه» نیست، «رویکرد» است

وی با طرح این سوال که جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی با این گستره و تنوعی که دارد، چرا باید در شرایطی که اسمش را هم گذاشته‌ایم جنگ نرم، این قدر ضریب کمی در رسانه ملی داشته باشد، افزود: جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی به یک معنا چرخه تولید و توزیع و مصرف محصولات فرهنگی است که اینها نیز متمرکز بر اختصاصات ناب انقلاب اسلامی هستند.

جلیلی ادامه داد: وقتی می‌گوییم مسلمان هستیم و پیرو انقلاب اسلامی یک سری اشتراکاتی ممکن است داشته باشیم با مثلاً مذهبی‌های غیر اسلامی. در این اشتراکات کار‌های مختلفی صورت می‌گیرد . در عربستان، امارات، ترکیه و حتی در امریکا هم شبکه‌های مذهبی وجود دارد.

وی در ادامه، با انتقاد از اینکه به دین از منظر سوژه نگاه‌ می‌شود، گفت: با این نگاه کار ارزشی و دینی محدود می‌شود؛ در حالی که در نگاه جبهه فرهنگی، دین یک «سوژه» نیست بلکه «رویکرد» است. و اگر با این رویکرد نگاه شود، در تمام حوزه‌ها حرف برای گفتن وجود دارد.

نگاه محدود رسانه ملی مانع بروز طرفیت جبهه فرهنگی است

جلیلی در ادامه برنامه راز به عادت مدیران دستگاه‌های فرهنگی پرداخت و گفت: وقتی صحبت از موضوعات ارزشی می‌شود، ارزش به قرآن، خدا، پیغمبر و دفاع مقدس ختم می‌شود در حالی که جبهه فرهنگی انقلاب در حوزه‌های مختلف اندیشه و هنر و رسانه و... حرف دارد.

سردبیر نشریه «راه» افزود: نگاه محدودی که رسانه ملی دارد، اجازه نمی‌دهد، ظرفیت‌های جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی بروز پیدا کند.

وی با اشاره به اینکه امکانات جمهوری اسلامی و رسانه‌ای آن باید در خدمت مطالبه و پیگیری اینگونه مطالبات باشد، گفت: «عدالت‌محوری» از اختصاصات اسلام ناب است و آن چه که متمایز می‌کند اسلام ناب و انقلاب اسلامی را با اندیشه‌های مذهبی متناظر که وجود دارد، محوریت‌اش «لیقوم الناس بالقسط» است؛ آن چه امام به ما آموخته این است.

جلیلی در ادامه با اشاره به فعالیت‌ برنامه «راز» گفت: وقتی در این برنامه به موضوع «کاداستر» پرداخت می شود، بنظرم این موضوع، به همان اندازه ارزشی است که برنامه های دیگر راز در باب فتح خرمشهر، کربلا 5 و والفجر 8 ارزشی هستند.

مسئول دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی با طرح این سئوال که ویژگی رزمنده‌ها و آدم‌های ارزشی در دوران دفاع مقدس چه بود، افزود: آنها اگر از کربلا صحبت می‌کردند کربلای زمان را هم فراموش نمی‌کردند. همان دوره‌ای که دفاع مقدس داشتیم صدها هزار نفر از بهترین جوان‌های این کشور می‌رفتند در جبهه‌ها شرکت می‌کردند، خیلی‌ها هم بودند مذهبی، برای امام حسین هم اشک می‌ریختند هزار هزار بار ذکر می‌گفتند و دعای ندبه می‌خواندند و اشک می ریختند اما یک بار هم خون از دماغ هیچ‌کدامشان نیامد، هیچ کاری هم به هشت سال دفاع مقدس نداشتند و امروز می‌ترسم به همین بلا دچار شویم.

بسیاری از حوادث این ملت وارد فضای رسانه‌ای نشده است

مسئول دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی با بیان اینکه تصورمان این است که موضوعات ارزشی تنها گذشته را شامل می‌شود افزود: این در حالی است که ما باید والفجر 8‌های امروز را بشناسانیم، این‌ها عرصه‌های کار جبهه فرهنگی انقلاب است.

وی در ادامه برنامه «راز» با اشاره به فضای تلویزیونی و سینمایی کشور بعد از 30 سال انقلاب،‌ افزود: جبهه فرهنگی انقلاب نمی‌تواند نگاه سکولار را تحمل کند. به طور مثال اگر در حوزه رسانه ملی قرار است سریال‌های داستانی ساخته شود، انبوهی از ماجراها را این ملت در 50 سال گذشته از سر گذرانده است که مملو از موضوعات دراماتیک و به شدت جذاب برای به تصویر کشیده شدن است. اما امروز می‌بینیم بسیاری از حوادثی که بر این ملت گذشته است، وارد فضای رسانه‌ای و هنری نشده است.

وی با طرح این سوال که اگر ایرانی‌ها رئیس جمهور امریکا را ترور کرده بودند، آمریکایی‌ها تا به امروز چند فیلم در این‌باره ساخته بودند، افزود: در سال 60 رئیس جمهور، نخست وزیر و نمایندگان این ملت کشته‌ شده‌اند آن هم توسط همان‌هایی که دفاترشان در کشورهای امریکایی با پررویی تمام از حقوق بشر حرف می زنند، چرا ما بعد از سی سال هنوز وارد این حوزه نشده ایم؟

راهکار ایجاد انگیزه‌ «اعتنا به فرصت‌ها» است

وی ادامه داد: این جبهه از لحاظ نیرو و امکانات کم ندارد اما چرا این‌ها ظهور پیدا نمی‌کنند؟ برای این منظور، تغییر رویکرد در مجموعه فضای رسانه ملی لازم است. باید این ظرفیت‌ها را به میدان بیاوریم.

وی رسانه‌ ملی را از تاثیرگذارترین دستگاه‌های فرهنگی کشور نام برد و افزود: باید تغییر رویکرد صورت گیرد و این ضرورت بخصوص با شکل‌گیری ابعاد جدید جنگ نرم مقطع کنونی است.

سردبیر نشریه «راه» در ادامه برنامه «راز» با اشاره به فعالیت‌ شبکه‌های مختلف فارسی زبان گفت: ما مزیت‌های نسبی داریم که غربی‌ها ندارند و باید از این مزیت‌ها استفاده کنیم.

جلیلی مهمترین راهکار در ایجاد انگیزه‌ مضاعف در بین افراد جبهه‌ فرهنگی را «اعتنا به فرصت‌ها» دانست و تاکید کرد: یکی از راه‌های ایجاد انگیزه‌ مضاعف در بین آن‌هایی که به میدان آمده‌اند، نشان دادن تهدید‌ها است اما یک عرصه‌ی دیگری هم وجود دارد و آن «اعتنا به فرصت‌ها» است که در این زمینه ما مشکل داریم.

مسئول دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی ادامه داد: در پرداختن و شناسندن فرصت‌هایی که وجود دارد کم گذاشته‌ایم. اگر بدانیم امروز چه فرصت‌هایی داریم که اگر کار نشود ضایع می‌شود، آن موقع با شوق بیشتری وارد کار خواهیم شد.

از انبوه سوژه‌ها و مضامین خود را محروم کرده‌ایم

جلیلی با ذکر خاطره‌ای از یکی از کلاس‌های درسش در دانشکده صدا و سیما، گفت: وقتی ورقه‌های دانشجویان را اصلاح می‌کردم مبهوت مانده بودم. سئوال کرده بودم دو نفر از اساتید امام خمینی(ره) نام ببرید؛ طرف در برگه‌اش نوشته بود، «آیت‌الله جوادی آملی»! یا یکی دیگر در پاسخ با این پرسش که امام موسی صدر کیست؟ نوشته بود: اولین رئیس جمهور ایران...

سردبیر نشریه «راه» ادامه داد: باید در بحث تاریخ انقلاب وارد شویم. در دیدار اخیر مقام معظم رهبری با دانشجویان، آقا فرمودند شما تاریخ را بخوانید، بفهمید. جلیلی افزود: این بد است که دانشجوی ما از تاریخ انقلاب هیچ ذهنیتی ندارد.

وی در ادامه برنامه «راز» با اشاره به انبوهی از سوژه‌ها و مضامین انقلابی گفت: این‌ها همه می‌توانند دستمایه تولیدات رسانه‌ای، هنری و سینمایی شود اما ما خودمان را از این‌ها محروم کرده‌ایم.

مسئول دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی با اشاره به اینکه نه چغرافیای کشور در رسانه ملی آن چنان دیده می شود و نه تاریخ‌اش، گفت: صدا و سیما سریال می‌سازد و ایران به این عظمت محدود شده است به شمال تهران و انبوهی از موضوعاتی که می‌شود به آنها پرداخت کرد، مورد بی توجهی قرار می گیرد و این به دلیل فضای موجود حاکم بر رسانه است.

وی ادامه داد: رسانه ملی توسط جریان روشنفکری و مدیران فرهنگی کم‌مایه یا منفعل اداره می‌شود و بازار فرهنگی ایران بازار محدودی شده است، آن هم بخاطر نگاه‌های جریان روشنفکری و نگاه‌های خاص.

سردبیر نشریه «راه» گفت: اگر دستگاه‌های فرهنگی کشور، یک مقدار جدی‌تر و انقلابی‌تر جلو بیایند و فرصت‌ها را در نظر بیاورند، نیروهای بیشتری به صحنه خواهند آمد.

وی در ادامه برنامه «راز»، افزود: حرف جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی این است، ملتی که صدها هزار از بهترین جوانان خود را فدا کرده است در یک مبارزه 50 ساله، به یک تجربه عمیق رسیده است این تجربه را باید در قالب‌های فرهنگی ثبت و منتقل کنیم.

کل مسائل جدی را به بازی می‌گیرند

سردبیر نشریه «راه» در ادامه برنامه «راز»، با اشاره به تاکید رهبری در خصوص مبارزه بی‌امان با فقر و فساد و تبیض گفت: تا به حال چند سریال یا فیلم در ذیل این فرمایش ساخته شده است؟!‌ متاسفانه ظرفیت‌های فرهنگی و فرصت کار فرهنگی برای پیشبرد آرمان‌ها در حوزه‌های مختلف جدی گرفته نمی‌شود.

جلیلی خاطرنشان کرد: قوی‌ترین و پر خرج‌ترین کار‌های صدا و سیما، مربوط به برنامه‌های سرگرمی و فوتبالی است. به واقع، بازی ها را جدی می گیرند، مسائل جدی را به بازی. و اجازه طرح بسیاری از مسائل اساسی‌ را در فضای رسانه‌ای نمی‌دهند.

فرصت‌محوری را اصل قرار دهیم

وی ادامه داد: وقتی کسی روزنامه کیهان را ورق می‌زند با صد استاد دانشگاه و روشنفکر و فیلم‌ساز و آدم مولد فرهنگی ضد انقلاب آشنا می‌شود. ولی با 10 چهره حزب‌اللهی آشنا نمی‌شود و این معظل جدی است که متاسفانه در استراتژی فرهنگی کلان بسیاری از دستگاه‌های رسانه‌ای، هنری و فرهنگی ما وجود دارد.

سردبیر نشریه «راه» با اشاره به یکی از سرمقاله‌های خود با عنوان «دشمن شناسان دوست فراموش»، گفت: حاصل صدها میلیارد تومان بودجه مبارزه با تهاجم فرهنگی در هزاران اردو و طرح و همایش و جلسه توجیهی، شده است گمنامی‌هزاران اثر و هزاران عنصر مولد در جبهه فرهنگی انقلاب و در عوض شناخت دقیق ده‌ها و صدها اثر و عنصر ضد انقلاب و ضد دین. بی‌دریغ پول خرج می‌کنند؛ جلسه می‌گذارند؛ اردو می‌کشند؛ بولتن می‌نویسند؛ خبر ویژه می‌سازند که مبادا جوانان حزب‌اللهی از آخرین ساخته‌های‌هالیوود یا جدید‌ترین نماد‌های شیطان‌پرستی یا تازه‌ترین آروغ‌های تئوریک در دانشگاههای فرنگ بی‌اطلاع و بی‌خبر بمانند.

وی ادامه داد: این به این معنا نیست که دشمن را نشناسیم و رصد نکنیم٫ اما نباید این‌ها را تا این اندازه گنده کنیم. اگر می‌خواهیم پیروز شویم باید فرصت‌محوری را اصل قرار دهیم.

رسانه باید سنگرهای جبهه فرهنگی را نشان دهد

جلیلی با اشاره به مستند‌های ساخته شده توسط نیروهای جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی گفت: در کشور نیروهای تولید‌گری آماده به کار هستند و منتظر دستگاه‌های فرهنگی هم نیستند و روز‌به‌روز بر تعداد آنها افزوده می‌شود.

وی افزود: مضامینی که در این نوع مستند‌ها مورد توجه هستند هیچ وقت به فضای رسانه‌ای کشور راه پیدا نمی‌کنند.

مسئول دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی ادامه داد: در برابر آن جریانی که فضای روشنفکری در ایران ایجاد کرده و مدیریت منفعل فرهنگی میدان داده است، جبهه فرهنگی انقلاب ظرفیت‌هایی دارد که باید به رویکرد غالب رسانه‌های انقلاب اسلامی تبدیل شود.

سردبیر نشریه «راه» جبهه را دو فضای تقابلی و مجموعه‌ای از سنگرها، دانست و گفت: ما در همه عرصه‌ها سنگرهای خوبی داریم. یکی از کارهایی که رسانه باید انجام دهد مرتبط کردن این سنگرها با یکدیگرست. این‌ها را به همدگر نشان دهد. رسانه از یک طرف باید مثل دیده بان عمل کند، دشمن را رصد کرده و گرا بدهد و از سوی دیگر باید مثل بیسم‌چی باشد و بچه‌های جبهه را متصل به یکدیگر کند.

وحید جلیلی با قرائت یکی از نظرات مقام معظم رهبری در کتاب «من و کتاب» با این مضمون: «از فرصت ها می شود استفاده کرد. مثلا فرض بفرمایید امروز پنج، شش هزار نفر بسیجی با من ملاقات داشتند؛... در میان اینها اگر یادآوری بشود و من یک اشاره بکنم و (کتاب های مربوط به دفاع مقدس) آماده باشد و در اختیارشان قرار بگیرد، آنها را می خرند... یا در همین دیدارهایی که سران سپاه و ارتش می روند... شما می توانید آنجا آن کتاب را به زبان آن گوینده بیاورید... مثلا فرض بفرمایید الان نزدیک عملیات کربلای یک است... چند جلد از این کتاب های خیلی خوب درباره همین کربلای یک آماده شود و... و در آنجا اسم آورده شود؛... خواهید دید که چندین هزارنسخه فروش خواهدرفت.» گفت: می‌خواهم بگویم آقا جدای از اینکه مبانی فرهنگی را در بحث های تئوریک و استراتژیک مطرح می‌کنند، راهکارهای دقیق را هم مطرح می‌کنند. کسانی که اینگونه تریبون‌ها دست‌شان است اگر جدی بگیرند، اتفاق بزرگی خواهد افتاد.

منبع: وبلاگ وحید جلیلی، مدیر دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی
http://vahid-jalili.blogfa.com/post-115.aspx