فیاض: قد و قامت بسیج را کوتاه نکنید بسیج باید جهانی بشود

در ابتدا باید چارچوب تئوریک‌تان را قوی کنید. باید چارچوب شما جهانی باشد که کسی را که اینجا می­‌آورید بفهمد در یک چارچوب تئوریک گرفتار شده است.

متن زیر گزیده ای از سخنرانی دکتر ابراهیم فیاض در جمع بسیجیان دانشجوی دانشگاه امام صادق علیه السلام است. در این جلسه که به همت دفتر انقلاب اسلامی واحد پژوهش و نشر بسیج دانشجویی و در تاریخ ۹ آبان ماه ۹۰ برگزار شده است نکات قابل توجه و مفیدی در باب مساله‌شناسی انقلاب و وظایف دانشجوی بسیجی مطرح شده است که در زیر مطالعه می نمایید

عدم تطبیق با جریان­‌های جهانی، موجب عقب­‌ماندگی از دنیا

این خیلی مهم است که شما جریان­شناس باشی و طبق جریان عمل کنی. اگر این را نفهمیم همین انقلاب اسلامی ما می­شود خدمتگذار آمریکا، همان اسلامی که امام نام آن را اسلامی آمریکایی گذاشتند. ما چه باشیم چه نباشیم نسل­ها می­آیند و می­روند و هیچ وقت متوقف نمی­شوند و حرکت آنها به سمت جلو ادامه پیدا می­کند. کسانی که خودشان را به جریان­های بزرگ برسانند می­توانند حتی جریان­های تاریخی را نیز عوض کنند. آنها هستند که موفق می­شوند عامل تاریخی شوند و تحولات بزرگ جهانی را شکل بدهند. این در همه ابعاد وجود دارد؛ بعد سیاسی، فرهنگی، فردی، دانشجویی، علمی و یا حتی دانشگاهی.

بسیج امروزه باید در بحث علمی جلو برود و برای خودش راه باز کند

امام بعد از پایان جنگ، بحث بسیج طلبه و دانشجو را مطرح کردند که هنوز در این زمینه کار خاصی صورت نگرفته است. من آن موقع حدود ۲۲، ۲۳ سالم بود. گفتم باید کاری کنم که امام در مورد حوزه و طلبه سخنرانی کنند و نظراتشان را بگویند. یک طرحی نوشتم و بردم برای بعضی علمای قم. خلاصه بعد از آن که فهمیدیم کسی کاری نمی­‌کند و از همراهی خبری نیست، در نهایت من و آیت­الله یزدی و پسر آیت‌­الله لنکرانی و آقای هادوی تهرانی جمع شدیم و نامه‌­هایی را برای امام نوشتیم که ما این کارها را کرده‌­ایم. حال از شما می­‌خواهیم بیایید در این رابطه برای حوزه سخنرانی کنید که امام پذیرفتند و در نتیجه آن سخنرانی امام، منشور روحانیت بیرون آمد. آن موقع من با آقای هادوی تهرانی نشستیم و نمایندگی طلاب را نیز طراحی کردیم. الآن بعد ۲۰ سال بصورت جدی در حال راه افتادن است. بعد اینکه امام فوت کردند تازه این بحث­ها جا باز کرد.

نگویید ما کی هستیم

الآن دانشگاه امام صادق علیه‌السلام باید بسیج طلبه و دانشجو را طراحی کند. نگویید ما کی هستیم. ما در جبهه با آن وضعیت این همه کار کردیم. من با ۲۳ سال سن از امام پیام گرفتم. پس شما شانه خالی نکنید. آن موقع من آمدم تهران و رفتم دانشگاه و حوزه را رها کردم. خیلی به من فشار آوردند که در حوزه بمان و همین جا اجتهاد خودت را بگیر ما الآن به مرجع تقلید نیاز داریم، اما گفتم احساس می­کنم وظیفه‌­ام آن‌جاست. امروز هم الحمدلله به جایی رسیده‌­ایم که در جمع حوزویان به عنوان دانشجو سخنرانی می­‌کنیم. در اینجا باید تلاش کنید، وقت هم نداریم وقت اساسنامه و تشکیلات هم نداریم. الآن دنیا در حال متحول شدن است. شما باید از این موقعیت­هایی که در جهان ایجاد شده است مثل همین جنبش وال استریت استفاده کنید. لازمه این کار زبان­‌آموزی است. الآن ۵۵% مردم چین بی­‌دین هستند. در آنجا می­‌توانیم شیعه را ترویج کنیم. آمریکا الآن با بودائیسم در حال حمله به جهان است. آمریکا در کره جنوبی خیمه زده است و فرهنگ خودش را به آنجا برده است و از آن طرف کره جنوبی هم با بودائیسم در حال حمله به چین است. کاری که باید کرد این است که در زبان­های آسیایی کار کنیم و به ترویج فرهنگ خودمان در سایر کشورهای آسیایی بپردازیم و بدانید دنیا به پای شما نمی­‌ایستد و همین طور به سمت جلو در حال حرکت است. الآن باید تیپ جهانی دانشگاه را درست کنید. جهان را شناسایی کنید، افرادی که اینجا بوده‌­اند و الآن در سراسر جهان پراکنده‌­اند را شناسایی کنید. اینها باید بیایند با همه تنوعات فکری. خیلی از اینها با همین رابطه چهره به چهره به مواضع انقلاب برمی­‌گردند.

قد و قامت بسیج را کوتاه نکنید بسیج باید جهانی بشود

اگر یک انقلاب نتواند تبدیل به ساختار دانشی شود فاتحه ما خوانده است. نسل نوجوان انقلاب کرد و نسل نوجوان هم جنگید با همان سن کمش. مسن­‌ترین ما همان همت و باقری و… بودند که ۲۵،۲۶ سالشان بود. اول همت‌تان را بالا ببرید. من اصلاً از بسیج الآن خوشم نمی­‌آید. بسیج الآن فقط ایراد می‌­گیرد و غر می­زند. بسیج باید جلو برود. این که فقط نقد دیگران بکنیم این مگسی است. هر جا زخمی باشد مگس پیدا می­‌شود. من این را قبول ندارم. بسیج باید پیشرو باشد. ما در زمان جنگ هیچ نداشتیم، حتی شلوار نداشتیم با زیرشلواری می‌جنگیدیم ولی هیچ وقت نگفتیم با چه کسی باید بجنگیم و چقدر امکانات داریم. می­‌جنگیدیم و ترسی نداشتیم. هیچ وقت نگفتیم بچه‌­ایم و در مقابل کل جهان ایستادیم. امروزه هم که موهایمان سفید شده هم در حال جنگ هستیم، جنگ در عرصه­‌های مختلف علمی، فرهنگی و … . قد و قامت بسیج را کوتاه نکنید بسیج باید جهانی بشود. همان کارهای بسیجی بی­‌ترمز بود که آمریکایی­‌ها عملیات نامتقارن را از روی آن باز تولید کردند، هنوز در رابطه با بسیج رساله می‌­نویسند.

تبیین و تئوری­‌سازی

بسیج الآن باید پیش‌روترین قشر در بعد علمی باشد. بسیجی­‌های کم سن و سال باید در بسیج به اوج مراحل علمی برسند. بیشترین تئوری سازی را باید این‌ها بکنند. الآن کسی نیست که حرف­‌هایی را که حضرت آقا در کرمانشاه زدند تبیین کند. ما آن موقع از امام خواستیم تا بیایند پیام بدهند حالا نوبت شماهاست که از حضرت آقا بخواهید. باید برای ایشان نامه بنویسید. الآن ولی‌فقیه حرف­‌هایی که می­‌زنند هیچ‌کس نیست که پشت ایشان را بگیرند.

به بسیج اینجا اعتبار بدهید اینجا باید تریبون شود ابتدا تریبون داخلی بعد تریبون خارجی

در ابتدا باید چارچوب تئوریک‌تان را قوی کنید. باید چارچوب شما جهانی باشد که کسی را که اینجا می­‌آورید بفهمد در یک چارچوب تئوریک گرفتار شده است. در قدیم بسیج دانشگاه تهران جلسه که می­‌گذاشت من شرکت نمی‌­کردم. گفتند که چرا شرکت نمی­‌کنید؟ گفتم تا وارد بحث علمی و تئوری­‌سازی نشوید من شرکت نمی­‌کنم. آنها هم رفتند وارد شدند. الآن طوری شده که استادان روشن­فکر و غیرمذهبی هم آمدند در بسیج دانشگاه. الآن در بسیج دانشگاه تهران خیلی از اساتید غیر مذهبی اعتراض می­‌کنند که چرا بسیج، ما را در جلساتش دعوت نمی­‌کند. تریبون بسیج الآن تریبون معتبری شده است. شما باید مسئولین را اینجا بیاورید تا در موضوعات مختلف کنفرانس بدهند، کسانی مثل آقای صادق لاریجانی در مورد فلسفه یا آقای هاشمی شاهرودی که مانند آقای امام موسی صدر در مورد فقه فعالیت می­‌کنند. باید این دانشگاه را مرجع کنید باید پیام انقلاب از اینجا به آمریکا صادر شود.

جهاد اقتصادی در تصوف گم شده است

دومین مشکل، تصوف است. اینها ضد عقلانیت هستند. عقلانیت یکی از سیاست­‌های رهبری است. حضرت آقا امسال گفتند جهاد اقتصادی که البته در بین مسائل سیاسی گم شد. یک کاری هم که شما باید انجام دهید این است که وزیر اقتصاد را بیاورید و از او بپرسید برای این سال جهاد اقتصادی چه کرده­‌اند؟ بعد شما در این مورد نظر بدهید که نیازمند کار در این زمینه است. آیا این جهاد اقتصادی بدون عقلانیت می­‌شود؟ الآن تصوف در حال ایجاد انحرافاتی بزرگ در تاریخ بشریت است مثل بهائیت. اگر کلام خوب استخراج نشود در فقه که مبنای عقلانیت ماست هیچ کاری نمی­‌توانیم بکنیم. باید کارهای فقهی را انجام دهید. بسیج باید به عنوان گروه فراساختار در دانشگاه از دانشکده‌­ها بخواهد که آقا فقه سیاسی، فقه ارتباطات، فقه فرهنگ شما و …کجاست؟ بعضی از این کارها هم قبلا انجام شده است؛ مثلا مرحوم مدرس، ایشان یک فقیه حکومتی هستند ولی متأسفانه ما هنوز ایشان را نمی­شناسیم.

از شما حرکت، از خدا برکت، اقتصاد جهانی و در نتیجه علم جهانی را ایجاد کنید

بروید کار را شروع کنید خدا کمک‌تان می­کند: «والذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا…» امام هم از ابتدا در این مسیر نبود، رفتند خدا هم کمک‌شان کرد. ما الآن دیگر کلان شده‌­ایم. سیاست­‌های ما چه بخواهیم چه نخواهیم کلان شده است و جهانی. آنها می­‌آیند مگر اینکه شما جلوتر بروید. این دانشگاه مقیاس­هایش باید جهانی شود. ما نباید از نظر اقتصادی انفعالی عمل کنیم باید اقتصادمان جهانی شود. اگر اقتصاد ما جهانی نشود چیزهای دیگر جهانی نمی­شود و این را دانشگاه­های ما باید شروع کنند. اگر این جنبش وال استریت به سرانجام برسد آیا ما اقتصاد اسلامی داریم که در اختیار آنها بگذاریم؟ ما از طلائیه شروع کردیم با هیچ جنگیدیم و خداوند امروز این‌قدر به ما توفیق داده است و می­‌دهد. الآن سیستم جنگ را می­‌شود در فکر و علم پیاده کرد. نگویید ما که هستیم و آنها چه کسی هستند.

جنگ چریکی امروز

در جنگ ما را می‌­گذاشتند وسط یک بیابان و می­‌گفتند بجنگید. با پای برهنه می­رفتیم و در سنگلاخ‌­ها می­‌دویدیم. آموزش ما نیز چریکی بود چون وقت آموزش­های بیشتر نبود. امروزه هم جنگ چریکی می­خواهیم در همه ابعاد. خودتان باید جهت­یابی کنید، کسی نیست. اینقدر باید بخوانید تا مختصات را پیدا کنید. در مرحله بعدی بسیج باید مطالعه ادیان کند. اگر نتوانیم مفاهیم را منتقل کنیم شکست می­خوریم و لازمه این، مطالعه فرهنگ ملت­‌هاست. الآن باید مطالعه سنی­ها را شروع کنید و گرنه در آینده شکست خواهید خورد. شما باید همه این­ها را به سمت نظام­‌سازی که رهبری گفتند بکشانید. نظام­‌سازی تفکر شیعه در سطح جهانی با قدرت اقتصادی جهانی که این کار دانشگاه است.

کار کنید بصورت شخصی، با امید به خدا

من یادم هست پیرمردهای قم باورشان نمی­شد امامی که تا دیروز در مسجد می­‌آمد و می­‌رفت الآن شده باشد رهبر ایران. اما امام این را عملی کرد. این جریان به جلو می­‌رود و هر کس عقب بماند تقصیر خودش است و ضرر کرده و در قبال شهدا مسئول است. هر کدام از شما باید بصورت شخصی کار سیاسی، کار اقتصادی و… کند؛ نباید بایستید. افق جدید ایجاد کنید ناامید هم نباشید. جنگ جنگ است. باید رفت جنگید باید زبان سخن گفتن بلد باشیم نه تنها زبان بلکه باید فرهنگ کشورها را نیز یاد بگیریم تا بتوانیم با زبان آنها سخن بگوییم.از وقتی حضرت آقا مرجعیت علمی را برای این دانشگاه مطرح کردند شما چه کردید؟ اگر ایشان یک حرفی می­‌زنند باید عمل شود، ایشان نائب امام زمان هستند. اینجا خیلی کارها باید بکند. اگر امام زمان (عج) ظهور کنند چه جوابی داریم؟ اگر شهدا بیایند از ما بپرسند که شما برای انقلاب چه کردید ما چه جوابی داریم؟

یک کلام: در علم انقلاب کنید

باید تجربه کنید تا یاد بگیرید مراکز موجود را رها کنید خودتان در دوراه­ی فکری یک انقلاب به راه بیندازید. غیر از کلاس درس شما باید از نظر علمی به خلاقیت و نظام‌­سازی برسید. شماها نسلی هستید که ممکن است تا ۱۰ سال دیگر به ثمر برسد مثل یاران امام خمینی(ره) که ایشان در سال ۴۲ فرمودند یاران من الآن در گهواره‌­ها به سر می­‌برند. این­‌ها کارهای مهمی است که الآن شما دانشجوهای بسیجی باید انجام بدهید.

منبع: سایت بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق(ع)

دکتر ابراهیم فیاض استادیار گروه مردم شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران است. وی علاوه بر دروس حوزوی، مدرک کارشناسی را در رشته پژوهشگری از دانشگاه تهران، کارشناسی ارشد را در رشته مردم شناسی از دانشگاه تهران و دکتری را در رشته فرهنگ و ارتباطات از دانشگاه امام صادق تهران اخذ نموده است.

موارد تدریس وی «انسان‏شناسی جهانی شدن»‏، «انسان‏شناسی فلسفی»‏، «مردم‏شناسی اعتقادات دینی»‏ و «مبانی فلسفه»(در مقطع کارشناسی) و «روش‏شناسی (فلسفه)» و «انسان‏شناسی دینی ایران» (در مقطع کارشناسی ارشد) است. دکتر فیاض به صراحت لهجه و تحلیل های ساختارشکن مشهور است. وی غالب سرمقاله های مجله پگاه حوزه را نوشته است و در سالهای اخیر شش کتاب وی از سوی ناشران مختلفی چون سپیده باوران مشهد، چاپ و نشر بین الملل، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات و ... منتشر شده است که همگی در موسسه کتاب فردا و سایت پاتوق کتاب موجود و قابل تهیه است.
برخی از آثار مکتوب این نویسنده:
ایران آینده به سوی الگویی مردم شناختی برای ابرقدرتی ایران
تعامل دین، فرهنگ و ارتباطات: نگاهی مردم شناختی
تولید علم و علوم انسانی
مردم شناسی تاریخی - شناختی علم در ایران
مردم شناسی دینی توسعه در ایران: دین، فرهنگ و توسعه در ایران