هانری کوربن

هانری کوربَن (یا با تلفظ فرانسوی آنری کوربَن) (به فرانسوی: Henry Corbin) (زاده ۱۹۰۳ - درگذشته ۱۹۷۸) فیلسوف، شرق شناس، ایران شناس و اسلام شناس و شیعه شناس فرانسوی و استاد دانشگاه سوربن پاریس بوده است. او بخشی از عمر خود را در ایران و خاورمیانه سپری کرد.

وی از شاگردان فیلسوفان بزرگی از جمله ادموند هوسرل، ارنست کاسیرر، امیل بریه، اتین ژیلسون و لویی ماسینیون بوده است. همچنین او نخستین مترجم آثار مارتین هایدگر به فرانسوی است. او بر زبان های آلمانی، عربی، سانسکریت مسلط بوده است.
وی توسط استادش لویی ماسینیون با شیخ شهاب الدین سهروردی آشنا می شود و تمام مدت جنگ جهانی دوم را در کتابخانه ای در استانبول به مطالعه آثار سهروردی می پردازد.

وی استاد شیعه شناسی دانشگاه سوربن و مدیر بخش تحقیق در مدرسه عالی مطالعات دانشگاه سوربن و نیز مدیر بخش ایران شناسی انجمن ایران و فرانسه بوده است. آشنایی وی با سهروردی در استانبول باعث می شود کربن برای مهم ترین فعالیت علمی دوران زندگی اش به سرزمین واقعی سهروردی یعنی ایران عزیمت کند. در ایران مهم ترین شخصیت علمی که کربن با او مأنوس می شود، علامه طباطبایی است. همین گیرایی و هیبت علامه طباطبایی بوده که باعث می شده کربن همه ساله تابستان از فرانسه به ایران بیاید تا پاسخ سوالات خویش را از علامه طباطبایی بجوید. کسانی که در این جلسات شرکت می کردند اذعان دارند که کربن در محضر علامه طباطبایی زانوی ادب می زده است و او را فیلسوفی می دانسته است که اقیانوس معرفت و از نوادگان سهروردی و ملاصدرا است.
کربن همه ساله در سپتامبر به ایران می آمد و داغ ترین مباحث فلسفی آن زمان فرانسه را به ایران می آورد و با علامه به بحث می نشست. حاصل این دوره در زندگی کربن نگارش کتاب چهار جلدی اسلام ایرانی است. در محفلی که حلقه اصحاب تأویل نام داشت، دیدار منظم این دو شخصیت صورت می گرفت. با وجود مشکل زبانی به وسیله ترجمه، ارتباط و گفتگو میان آن دو بزرگوار برقرار می شد. در این جلسات، علامه طباطبایی، کربن، سید حسین نصر، محمّد کاظم عصار، شهید مرتضی مطهری (از پر بارترین شاگردان امام خمینی و علامه طباطبایی)، سید جلال الدین آشتیانی، جلال الدین همایی، سید جواد طباطبایی ،داریوش شایگان، بدیع الزمان فروزانفر، محمد معین، عیسی سپهبدی و بعدها برخی افراد دیگر که هم اکنون از علمای سرشناس ایران هستند هم چون خسروشاهی، غلامحسین ابراهیمی دینانی,آیت الله العظمی مکارم شیرازی و دیگران شرکت می کردند. سید حسین نصر معتقد است گفتگوهایی که در این جلسات صورت می گرفت، در کل قرون وسطی تحقق نیافته بود.
آثار:
تاریخ فلسفهٔ اسلامی (بخش نخست این کتاب توسط اسدالله مبشری به فارسی برگردانده شد و سپس متن کامل آن توسط جواد طباطبایی ترجمه شد.)
فلسفهٔ ایرانی و فلسفهٔ تطبیقی (توسط جواد طباطبایی به فارسی برگردانده شده است.)
اسلام ایرانی
مشارکت در نوشتن تاریخ ایران کمبریج
آئین جوانمردی
ارض ملکوت؛ کالبد انسان در روز رستاخیز، ترجمه سید ضیاء الدین دهشیری، انتشارات طهوری
ابن سینا و تمثیل عرفانی، ترجمه انشاء الله رحمتی، نشر جامی: در این کتاب قرائتی متفاوت و عرفانی از ابن سینا ارائه داده است
مقدمه بر المشاعر ملاصدرا، ترجمه و پیشگفتار از کریم مجتهدی، انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا
روابط حکمت اشراق و فلسفه ایران باستان، ترجمه عبدالمحمد روح بخشان، نشر جامی، انتشارات اساطیر
انسان نورانی در تصوف ایرانی، ترجمه فرامرز جواهری نیا، نشر آموزگار خرد
تخیل خلاق در عرفان ابن عربی، ترجمه انشاء الله رحمتی، نشر جامی