ایمانوئل کانت

ایمانوئل کانت (به آلمانی: Immanuel Kant) (زاده ۲۲ آوریل ۱۷۲۴ - درگذشتهٔ ۱۲ فوریه ۱۸۰۴) چهره محوری در فلسفه جدید است. وی تجربه گرایی و عقل گرایی ابتدایی مدرن را در هم آمیخت، و تا به امروز تأثیر مهم وی در مابعدالطبیعه، معرفت شناسی، اخلاق، فلسفه سیاسی، زیبایی شناسی و دیگر حوزه ها ادامه دارد. ایده بنیادین «فلسفه نقدی» کانت به ویژه در نقدهای سه گانه وی «نقد عقل محض»، «نقد عقل عملی»، و «نقد قوه حکم»، «خودآیینی انسان» است. وی استدلال می کند که فاهمه انسان، منشأ قوانین عمومی طبیعت است که تشکیل دهنده همه تجربه ماست؛ و عقل انسان است که قانون اخلاقی را به ما می دهد که این قانون، مبنای ما برای باور به خدا، آزادی، و جاودانگی است؛ بنابراین، شناخت علمی، اخلاق، و باور دینی متقابلاً سازگار و مورد اطمینانند زیرا همه آنها متکی به بنیان یکسان «خودآیینی» انسانند، که به علاوه، انسان براساس جهان نگری غایت شناسانه حکم تأملی، غایت نهایی طبیعت است. او هم چنین یکی از فیلسوفان کلیدی روشنگری است و فلسفهٔ وی از اندیشه های مسلط بر نیمهٔ نخست سدهٔ نوزدهم است.
ایمانوئل کانت (به آلمانی: Immanuel Kant) به سال ۱۷۲۴ (میلادی) در کونیگسبرگ، مرکز پروس شرقی، در خانواده ای متوسط و مسیحی از مذهب متقدسان لوتر زاده شد. خانواده اش چند صد سال پیش از تولد وی از اسکاتلند مهاجرت کرده بودند.پدرش زین ساز بود و خانوادهٔ او ۹ فرزند داشتند و کانت فرزند چهارم شان بود. در ۸ سالگی به اصرار پدر به دست کشیشی به دبیرستان مذهبی فردریک رفت و تا دانشگاه در این مدرسهٔ مذهبی درس خواند.

در دانشگاه کونیکسبرگ به تحصیل فلسفه و ریاضیات پرداخت وپس از دانشگاه چند سالی به تدریس خصوصی می کرد. در سی و یک سالگی به دانشیاری منصوب گشت. در این سمت به شهریه ای که شاگردانش می پرداختند وابسته بود و گاهی مجبور می شد بخشی از کتاب هایش را برای جبران کسری عواید بفروشد. پانزده سال در این شغل حقیر باقی ماند و در این مدت دو بار تقاضای استادی کرد و هر دو دفعه رد شد. سر انجام در سال در ۱۷۷۰ به مقام استادی منطق و فلسفهٔ مابعدالطبیعه در دانشگاه کونیکسبرگ نائل شد.
پس از انتشار مقاله معروف خود تحت عنوان «درباره صورت و اصول جهان حسی و معقول» که در سال ۱۷۷۰ منتشر شده، بیش از ده سال نوشتهٔ مهمی در زمینهٔ فلسفه منتشر نکرد. در این مدت به نگارش کتاب نقد عقل محض مشغول بود. هنگامی که کانت نسخهٔ خطی کتاب را به دوست نزدیکش هرتس که از علاقه مندان فلسفه بود داد، هرتس پس از خواندن نیمی از آن، کتاب را پس داد و گفت که می ترسد اگر همهٔ آن را بخواند دیوانه شود. از در ۱۷۷۵، مقاله ای در زمینهٔ کیهان شناسی نوشت و عقایدی مشابه آنچه لاپلاس بعدها بیان کرد ابراز نمود.
در سال ۱۷۸۱، چاپ نخست نقد عقل محض منتشر شد و استقبال اولیه از این کتاب سخت برای کانت ناامید کننده بود. مندلسون اعلام کرد که قادر به تعقیب استدلال های کانت نیست و «ناتوانی عصبی» او را از هرگونه «کار سنگین» بازمی دارد؛ ولی تنها چندسال بعد اهمیت نقد عقل محض آشکار و تصدیق شد.

وی در ۱۲ فوریه ۱۸۰۴ میلادی درگذشت. در مراسم تشییع جنازه او، مردم از شهرهای مختلف آلمان گرد آمدند تا به مردی بزرگ ادای احترام نمایند. بر سنگ نوشتهٔ آرامگاه وی این جملات حک شده است: «دو چیز، هر چه مکررتر و ژرف تر به آن ها می اندیشم، ذهنم را با شگفتی و هیبت باز هم تازه تر و فزاینده تری به خود مشغول می دارند: آسمان پر ستاره بر فراز من و قانون اخلاقی در درون من.»

آثار
توضیح جدید درباره مبادی اولیه معرفت مابعدالطبیعی، سال ۱۷۵۵
مونادشناسی فیزیکی، سال ۱۷۵۶
تلاشی در جهت وارد کردن مفهوم کمیات منفی در فلسفه، سال ۱۷۶۳
تنها اساس ممکن برای اثبات وجود خدا، سال ۱۷۶۳
رویاهای یک بیننده ارواح که به رویاهای مابعدالطبیعه روشن شده است، سال ۱۷۶۳، در این کتاب به این نتیجه می رسد که مابعدالطبیعه باید به صورت علم به حدود معرفت انسان درآید.
درباره صورت و مبادی جهان محسوس و جهان معقول، سال ۱۷۷۰
نقد عقل محض سال ۱۷۸۱، معرفی فلسفهٔ نقدی، خودش می گوید: این کتاب محصول دوازده سال تفکر عمیق و جدی است.
نقد عقل عملی سال ۱۷۸۸، در باب متافیزیک
نقد قوه حکم سال ۱۷۹۰; در باب زیبایی شناسی
مابعدالطبیعهٔ اخلاق اثر مهمی که در سال های پایانی سدهٔ هجدهم منتشر ساخت. کانت در این اثر، آزادی انسان را یک حق طبیعی و ذاتی او و به عنوان حقی بشری به رسمیت می شناسد. تا انجا که دین را نیز بر انسان نمی دانست. این فلسفه او اومانیسم خوانده می شود.
تمهیدات یا «مقدمه ای بر هر مابعدالطبیعهٔ آینده که به عنوان یک علم عرضه شود»
صلح پایدار
زرتشت: یا فلسفهٔ تامی تحت یک اصل
زرتشت: یگانگی ایده و اخلاق
دین در حدود عقل محض