میرزا محمدتقی سپهر

محمدتقی سپهر کاشانی (1216-1297 ه. ق) ملقب به لسان الملک، ادیب، دانشمند، مورخ و شاعر عصر قاجار.محمدتقی بن (ملا) محمدعلی کاشانی، در سال 1216 ه. ق در کاشان متولد شد و پس از تحصیل علوم قدیمی، عروض و قافیه را آموخت. در بیست سالگی از کاشان به تهران آمد و به خدمت به فتحعلی خان صبا ملک الشعرای فتحعلی شاه رسید، و به تشویق او به تألیف کتابی در علم قافیه مشغول شد، اما این کتاب با فوت صبا ناتمام ماند و میرزا محمدتقی به کاشان برگشت. در آنجا محمود میرزا پسر فتحعلی شاه حکمران کاشان او را به ندیمی خود برگزید و به او تخلص سپهر داد. سپس از طرف فتحعلی شاه به تهران احضار شد و به سلک اعضای دیوان درآمد. در سال 1245 هجری به همراه فتحعلیشاه به فارس رفت. پس از درگذشت فتحعلی شاه دوباره به کاشان بازگشت. سپهر در زمان محمد شاه به تهران آمد و شغل استیفا را بر عهده گرفت و تا مرگ محمد شاه (1264 ه. ق) در همین شغل بود.

محمدتقی سپهر در عهد محمدشاه به نوشتن کتاب ناسخ التواریخ مأموریت یافت. این کتاب دوره تاریخ جهان از زمان آدم تا سال 1273 قمری است. بعد از جلوس ناصرالدین شاه، مأمور کاشان و تا سال 1267 در آنجا بود تا آنکه هنگام مراجعت ناصرالدین شاه از مسافرت عراق و اصفهان، در رکاب شاه به تهران آمد. در دربار ناصرالدین شاه خواندن دستخط های شاه و فرامین او بر شغل سابق وی افزوده شد و در سال 1272 لقب لسان الملک یافت، و بعدها جزو اعضای مصلحت خانه درآمد. در سال 1291 ه. ق، که اعتضادالسلطنه ریاست ادارهٔ «تربیت مجالس تنظیمات حسنه در ولایات ممالک محروسه» را یافت، سپهر مستوفی اول شد و به لقب خانی مفتخر گردید تا آنکه در ربیع الآخر سال 1297 ه. ق در تهران درگذشت.

گفتنی ست که" سهراب سپهری" شاعر معروف و معاصرکاشانی از خاندان محمدتقی سپهر است.

محمدتقی سپهر علاوه بر تاریخ و ادبیات در بسیاری علوم از جمله ریاضیات، حکمت و فلسفه و جفر و علوم دیگر حظی وافر داشت. وی در تهران درگذشت و پیکرش به نجف اشرف منتقل شد. از دیگر آثار و تالیفات او: «آینهٔ جهان نما»؛ «اسرارالانوار» فی مناقب الائمهٔ اطهار (ع)؛ «براهین العجم فی قوانین المعجم»؛ «جنگ فی التواریخ» و «دیوان» اشعار.