هومر مشهورترین شاعر حماسه سرای یونان باستان است. او طی سال های آخر سده هشتم و اوایل سده نهم پیش از میلاد می زیست. در روزگار باستان مردم هفت شهر از نژاد یونانی هومر را از خود می دانستند. اما دلایل برخی از مردم این شهرها معتبر نبود. چنانکه مردم شهر آتن وی را از آن جهت از خود می دانستند که شهر ازمیر مستعمره آنها بود. از جزئیات زندگی هومر اطلاعات زیادی موجود نیست. آنچه که به عنوان زندگی هومر وجود دارد مجموعه افسانه ها و داستان های ساختگی است که به دست اشخاص گردآوری شده است. داستان هایی که البته اعتبار تاریخی ندارد. اما آنچه می توان پذیرفت این که هومر سفر بسیار کرده و حتی گفته می شود در پایان زندگی کور شده و البته تا زنده بود لب از سخنگویی فرو نبست. مجسمه تراشان و نقاشان یونان قدیم وی را به صورت مردی موقر و هوشیار و با چشمانی بسته نشان داده اند. البته هر زمان که هومر را نابینا نشان داده اند اسنادی نیز وجود دارد که در آن هومر بینا و جوان است. آنچه امروزه به هومر منسوب است دو کتاب «ایلیاد و اودیسه» است که هر دو از شاهکارهای ادبیات جهان محسوب شده و هر دو مکمل یکدیگرند و تضادی در میانشان نیست. بی شک هیچ کتابی درباره دو حماسه هومر نمی تواند چندان لذت بخش باشد که خود آنها. ترجمه هایی از این دو حماسه فراوانند. تردید نمی توان داشت که آثار هومر عالی ترین آثار ادبی زیبای یونانی و در حقیقت در نوع خود باشکوه ترین آثار بوده و نفوذ بسیاری بر نویسندگان و شعرای مختلف پس از وی داشته است. نویسندگان ادبیات معتقدند به جز منظومه هایی که به نام هومر به جای مانده است درباره شخص وی اطلاعات زیادی در دست نیست. آن زمان که یونانیان به نوشتن زندگینامه روی آوردند در باره مردی که بزرگترین گنجینه ادبی خود را از او می دانستند به هیچ سند مکتوبی دست نیافتند. داستان هایی که از او منتشر می شود او را خنیاگر دوره گرد نابینا می دانند. یونانیان هر دو حماسه را به یک تن منسوب می کنند اما تعداد اندکی نیز هستند که آنها را کار دو شاعر می دانند اما عمده پژوهشگران معتقدند نخست «ایلیاد» نوشته شده و سپس «اودیسه» به قلمی دیگر به نگارش درآمده است. در حماسه هومری رسم بر این نیست که شاعر از خود سخن بگوید. در بیست و هفت هزار سطر اشعار هومر حتی یک اشاره به شخص شاعر دیده نمی شود. هومر در آفرینش شاهکارهای خود از «خود» هیچ سخن نگفت و باقی نگذاشت.
از زمانی که این دو حماسه به نسل های دیگر رسید هیچ گاه از گرمی بازارشان کاسته نشد و در شرایطی که بسیاری از منظومه ها به فراموشی سپرده می شوند آثار هومر به چنین سرنوشتی دچار نشده و پیوسته خوانندگان خود را داشته است. هومر در ایلیاد قالب های سنتی را به کار گرفته تا اثر جدید پدید آورد و در این اثر تفسیری از جهان و موقعیت انسان به دست می دهد. در ایلیاد قهرمان نماینده اوج عظمت آدمی است و مبارزه او در رویارویی با مرگ جلوه ای چنان دارد که نگاه خدایان جاودانه را به خود برمی گرداند. اودیسه منظومه ای است با شور و هیجان کمتر، اما با دامنه گسترده تر که چشم اندازی وسیع تر از جهان عرضه می دارد. در اودیسه خدایان و قهرمانان هر دو نیازمند توجیه اخلاقی اند. توجیهی که با عقاید و تصورات امروزه ما سازگارتر است. پیام منظومه هومری این است که جهان را می توان با معیارهای انسانی درک کرد و زندگی آدمی می تواند چیزی فراتر از کشمکش ناچیز و مذبوحانه دوران ظلمت باشد.
منظومه های هومر آنچنان سرشار از حوادث افسانه ای است که دانشمندان تصور می کردند که همه وقایع مندرج در آنها زاده تخیل است و بسیاری فکر می کردند که حتی شهر ترویا وجود نداشته است. حفاری های بعدی در نیمه دوم قرن نوزدهم در تپه ای در آسیای صغیر که با توصیفات ایلیاد شباهت داشت نشان داد که مردم در آنجا بیش از ده دوره مختلف سکونت داشته و همه شواهد حکایت از وجود ترویا داشت. در منظومه های هومر به درستی آداب و رسوم، مشاغل، بناهای مسکونی، ابزارهای کار و سلاح های یونانیان باستان توصیف شده است. اهمیت منظومه های هومر برای مطالعه تاریخ یونان در قرون یازدهم الی نهم قبل از میلاد به قدری زیاد است که این دوره را «دوره هومر» می نامند. هشت ترجمه از هومر از زمان باستان به جای مانده است. به جز ایلیاد و اودیسه منظومه دیگری به نام «سرودهای هومری» و «باتراکومیوماکی» را هم به او نسبت داده اند. تقریباً همه شاعران حماسه سرا و غزل سرای یونان و زبان لاتین از روش هومر که در دنیای قدیم بسیار پسندیده بود پیروی کرده اند و یونانیان قدیم همیشه وی را شاعر ملی خود به شمار آورده اند و کوشش های بسیاری در تصحیح آثارش کرده اند.
