بسته پیشنهادی قیام عاشورا

بهترین و جدیدترین کتب در مورد امام حسین(ع) و حادثه کربلا چیست؟
چگونه باید با موضوعات پیرامون حادثه عاشورا آشنا شد؟
برای شناخت امام حسین(ع) و واقعه کربلا، مجموعه کتابهایی را که هر یک چشم اندازی نوین و با معنا فرار رویتان می گشاید را معرفی می کنیم.
پاتوق کتاب فردا با ارائه این بسته پیشنهادی امید دارد با پشتکار و اخلاص شروع نموده و به مرحله ای برسید که با مفاهیم قیام امام حسین (ع) آشنا شوید.

بخش اول سیره تربیتی و زندگانی امام حسین(ع)

1- شرح کامل زندگانی سرور آزادگان امام حسین (ع)؛ مولف: باقر شریف القرشی - ناشر کتاب: معیار اندیشه

کتاب حاضر پژوهشی ارزشمند درباره سیره و زندگی سرور آزادگان جهان، حضرت اباعبدالله الحسین (ع) می باشد که به قلم علامه بزرگوار فقیه باقرالشریف القرشی به رشته تحریر در آمده است.

در بخشی از مقدمه کتاب آورده شده است:

امام حسین (ع) از برجسته ترین شخصیت هایی است که به دلیل انسانیتش در همه مراحل تاریخ جاوید مانده و از شگفت ترین و بزرگ ترین اصلاح گرانی است که بر صفحات تاریخ ظاهر شده اند؛ آن هایی که در ساخت اندیشه انسانی، ایجاد تمدن اجتماعی و محقق کردن قضایای سرنوشت ساز برای همه ملل روی زمین سهم بزرگی داشته اند.

امام حسین (ع) از بزرگ ترین اصلاح گران مجاهد و فداکاری بود که با گروهی از خاندان و اصحابش به صحنه جهاد و جانبازی و ایثار رفت تا حکم قرآن و عدالت آسمانی را در سراسر عالم به پا دارد. هدف او نابودی ظلم، از بین بردن جور، محو استبداد و اقامه حکومتی عادلانه بود که در آن، انسان احساس امنیت، کرامت و رفاه کند و این اقتضای عدالت خدا در زمین است. از این منظر زندگی امام حسین (ع) در همه زمان ها و نسل ها نشان عدالت و مادی برای تمام ارزش های انسانی است.

2- پدری به نام حسین: مهارت های تربیتی پیشوای سوم در بستر خانواده؛ مولف: محمد صحتی سردرودی - ناشر کتاب: قبسات

این کتاب با نگاهی متفاوت، این بار امام حسین (علیه السلام) را نه در میدان نبرد، که به عنوان فرزندی شایسته، همسری عاشق و پدری مهربان در کنار خانواده به شما معرفی خواهد کرد.

ما از کودکی حسین(ع) را با کربلا و عاشورا شناخته ایم؛ اما کمتر به تفاوت «عاشورایِ امام حسین(ع)» با «امام حسینِ(ع) عاشورا» فکر کرده ایم. کمتر به این اندیشیده ایم که این گوهر تابناک را نباید از میان خانه و خانواده بیرون کشید و تنها در میدان مردان به نظاره نشست.

کتاب «پدری به نام حسین(ع)» مجالی است تا چشم هایمان را بشوییم و به گونه ای دیگر به حسین(ع) و زندگی او بنگریم. سیره او باید به عنوان اسوۀ همیشه سبز و زندگی بخش، پیوسته سرلوحه زندگی مان باشد تا معنای مهر و مهربانی، محبت و زندگی عاشقانه را در سایه سار دلدادگی به زن و فرزند، از او بیاموزیم.

بخش دوم: عبرت های عاشورایی

1- آفتاب در مصاف؛ گردآورنده کتاب: موسسه فرهنگی حدیث لوح و قلم - ناشر کتاب: انقلاب اسلامی

«آفتاب در مصاف» کامل ترین مجموعه ای است که تاکنون درباره واقعه ی عاشورا از منظر رهبر انقلاب منتشر شده و مرجع و منبع جامعی است برای پژوهشگران، وعّاظ و مبلّغان، مداحان و ذاکران و عموم مردم در تبیین علل، ابعاد، اهداف و آثار قیام حسینی و پاسخ به شبهات این حوزه.

کتاب، با موضوع علل و ابعاد واقعه ی عاشورا در ۱۰۴۰ صفحه، همه گفتارها و مطالب معظّم ٌله را از سال ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۰ درباره ی وجود مقدّس امام حسین(علیه السّلام) و تحلیل وقایع پیش و پس از عاشورا را به ترتیب تاریخی، در خود جای داده است و مرجع و منبع ارزشمندی برای استفاده پژوهشگران، وعّاظ، مداحان و عموم مردم در تبیین علل، ابعاد، اهداف و نتایج قیام حسینی و پاسخ به شبهات این حوزه است.

همچنین عنوان‎گذاری محتوایی، چکیده نویسی در حاشیه ی کتاب، استخراج چارچوب بیانات و نمودار درختی محتوا به شیوه ی نمایه معکوس و ارائه نمایه های مختلف در پایان کتاب، از مهم ترین قابلیّت های این اثر است که دسترسی مخاطب به دیدگاه های ایشان در موضوعات جزئی مختلف را به آسانی میسّر می کند.

2- آیینه تمام نما؛ مولف: محمد صادق(محی الدین) حائری شیرازی - ناشر کتاب: دفتر نشر معارف

کتاب «آیینه تمام نما» درس گفتارهای آیت الله حائری شیرازی با محوریت عاشورا است که در این کتاب به صورت منسجم ارائه شده است.

در این کتاب که در هفت فصل با محوریت عاشورا ارائه شده، مباحثی نظیر بینش و بصیرت حسینی، درس های عاشورا، عوامل واقعه عاشورا، پیامدهای واقعه عاشورا، در سوگ سیدالشهدا علیه السلام، زیارت امام حسین (ع) و انقلاب اسلامی در پرتو عاشورا عنوان شده است.

این کتاب که درس های آن با تمثیل هایی خواندنی همراه شده، خواننده را در فهم بیشتر حرکت سیدالشهدا (ع) در سال ۶۱ ه.ق که منجر به شهادت آن حضرت شد، یاری می کند.

این کتاب با توجه به این که بر مبنای سخنرانی ها تنظیم شده، خواننده را با فضای متن کتاب به خوبی همراه می کند.

درباره کار اباعبدالله (ع) و بچه ها و جوان ها و اهل بیت آن حضرت تأمل کنید. آن حضرت می خواهد عاشورا آئینه تمام نمای دو نوع اسلام باشد. بعضی از آئینه ها کوچک هستند که آدم فقط صورتش را در آن ها می بیند و بعضی هم به اندازه قد انسان هستند و انسان تمام قامتش را در آن می بیند. آن حضرت می خواهد تمام قامت دو اسلام را معرفی کند و برای این کار دعوت کرده و تربیت می نماید.

بخش سوم: تاریخ و مقتل عاشورا

1- تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهدا (ع)؛ مولف: جمعی از نویسندگان - ناشر کتاب: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)

در این مقتل تنها از منابع موجود تا پیش از قرن هفتم استفاده شده است؛ زیرا با بررسی های انجام شده از سوی محققان، در موضوع قیام سیدالشهدا علیه السلام تنها گزارش های منابعی که تا قرن هفتم به نگارش درآمده اند، قابل اتکا و اعتمادند و منابع پس از آن، گزارش های چندان معتبری را شامل نمی شوند.

جلد اول این کتاب شامل چهار بخش اصلی است:

1- سیری در مقتل نویسی و تاریخ نگاری عاشورا از آغاز تا عصر حاضر؛

2- امام حسین علیه السلام و معاویه؛

3- نهضت عاشورا از آغاز تا ورود امام حسین علیه السلام به کربلا؛

4- امام حسین علیه السلام در.

عناوین کلی جلد دوم هم عبارتند از:

حوادث پس از عاشورا، اهل بیت علیهم السلام در مسیر شام، تداوم نهضت حسینی به رهبری امام سجاد علیه السلام، پیامدهای قیام عاشورا، مباحث پیرامونی نهضت عاشورا، پژوهشی در اربعین سیدالشهدا علیه السلام، فلسفه ی عزاداری امام حسین علیه السلام، پرسش و پاسخ های عاشورایی، و شرح حال و زندگینامه اصحاب امام حسین علیه السلام.

2- نخستین گزارش مستند از نهضت عاشورا؛ تحقیق و تنظیم کتاب: محمدهادی یوسفی غروی - ناشر کتاب: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)

این کتاب دو نسل پس از واقعه عاشورا نگاشته شده و به جهت شهرت گردآورندۀ آن، به «مقتل ابی مِخنف»، شهرت یافته است. مقتل ابومخنف تا حدود قرن چهارم، موجود بوده، اما بعدها مانند دیگر آثار ابومخنف، از میان رفته است.

کتابی که امروزه با نام «مقتل ابومخنف» شهرت دارد، کتابی مجعول است. محمدهادی یوسفی غروی در کتاب وقعة الطف لابی مخنف، تلاش کرده است با گردآوری و تدوین نقل قول های موجود در تاریخ طبری، مقتل واقعیِ ابو مخنف را بازسازی کند.

از امتیازات این سند تاریخی این است که حوادث را با یک یا دو واسطه از زبان کسانی که بعضا شاهد حوادث غمبار روز عاشورا بوده اند، نقل کرده و فرد مورد اعتماد رجال شیعه بوده، به طوری که علامه شوشتری مقتل او را صحیح ترین مقتل شمرده است.

3- کتاب آه؛ مولف: یاسین حجازی - ناشر کتاب: جام طهور

«کتاب آه» حاصل بازخوانی و ویرایش مقتل «نفس المهموم» است. کتابی که اغلب نقل های صحیح مقاتل و کتب تاریخ را در خود گرد آورده و جزءجزء حادثه شهادت حسین بن علی(ع) را از ۶ ماه پیش تر تا روز حادثه عاشورای حسینی ثبت کرده است. «نفس المهموم» بیش از ۵۰ سال پیش به فارسی ترجمه شده است.

در مقدمه این کتاب آمده است:

کتاب هایی که برای ارایه یک تصویر یا چند خط از یک نامه، کلی سلسله اسناد و توضیح و تحلیل و تعلیقه برای خواننده ردیف می کنند، هم به او اجازه نمی دهند کولاژ خود را خودش کامل کند و هم بعضی وقت ها حوصله اش را سر می برد که تا ته بخواندشان و از روی صفحاتی نخوانده نپرد. این طوری هاست که تا بوده کتاب های این چنینی قیافه های خشک و جدی داشته اند و مفروض خوانندگان این بوده که وصالی سخت و کند و دیر می دهند و نا خودآگاه ترسیده اند از این که سراغشان بروند. این شاید برجسته ترین دلیل ناشناخته ماندن کتاب هایی نظیر «نفس الهموم» است.

4- با کاروان حسینی از مدینه تا مدینه؛ مولف: نجم الدین طبسی - ناشر کتاب: زمزم هدایت

در علل تحقق قیام امام حسین(علیه السلام) عوامل گوناگونی نقش داشتند، مانند خودداری آن حضرت از بیعت با یزید، نامه ‏های کوفیان، امر به معروف و نهی از منکر و ایجاد اصلاح در امت پیامبر اکرم(صلوات الله علیه و آله)؛

میزان توجه هرکدام از مورخان و تحلیل گران به هر یک از عوامل، سبب شده تا تفسیر و قرائت از قیام امام حسین (علیه السلام) با نگاه ‏های مختلفی بررسی شود.

در بررسی علل و عوامل این حادثه بزرگ تاریخ به برخی از عوامل بیش از وزن آن توجه شده و موجب گشته تا قرائت و تحلیل از این انقلاب شگفت‏ آور با واقعیت تاریخی هم داستان نباشد.

نویسندگان این اثر معتقدند که پژوهش درباره نهضت حسینی تا پیدا شدن یک تئوری فراگیر که همه عوامل مؤثر در این قیام را چنان که باید جدی بگیرد و حق هر کدام را چنان که شایسته است بدون افراط و تفریط بیان کند، هم‏چنان ضروری به نظر می‏رسد.

بررسی مجموعه حاضر نشان می ‏دهد که این اثر به دنبال این است تا همه عوامل را با یکدیگر سنجیده و به اندازه وزن هر کدام، تحلیل و تفسیری جدید و واقع‏بینانه را بیان دارد.

بخش چهارم: آسیب شناسی عاشورا

1- از عاشورای حسین علیه السلام تا عاشورای شیعه؛ مولف: محمد اسفندیاری - ناشر کتاب: خیمه

بازشناسی عاشورا نه شناخت یک روز، که شناخت بزرگترین حماسۀ انسانی است، و نه فقط فریضه‎ای شرعی، که ضرورتی تاریخی است. در صحیفۀ تاریخ هیچ روزی چون صفحۀ عاشورا نیست. امویان و اموی‎اندیشان بسی کوشیدند تا این صفحه را از تاریخ پاک کنند، امّا نتوانستند. صفحۀ عاشورا گشوده ماند، ولی عدّه‎ای به آن ننگریستند، و عدّه‎ای فقط بر آن گریستند.

و همۀ سخن این است که عاشورا نسخۀ اشک نیست، نسخۀ آزادگی است. نه اینکه نباید بر آن گریست، بلکه نباید فقط بر آن گریست. این نسخه بس است تا حیات هر ملّت را دیگرگون کند و افسر آزادگی بر سر هر انسان نهد. در جامعه‎ای که امام حسین هست، آزادگی نیز هست، و آنجا که حسین نیست، آزادی نیز نه. و البتّه منظور نه نام حسین، که راه حسین است. با این راه به کجاآباد آزادی می‎توان رسید.

پس نه آیا باید این راه را شناخت؟ و نه مگر غبار تحریفات را باید از این راه زدود؟ این رساله، این رسالت را عهده‎دار است.

این کتاب از چهارده فصل تشکیل شده است: حماسه عاشورا؛ تراژدی عاشورا؛ نگاه عاطفی، نگاه سیاسی؛ هدف کشی از قیام امام حسین علیه السلام؛ آفت گزافه گویی؛ هدف سازی از گریه؛ پدیده روضه خوانی؛ بدعت قمه زنی؛ ضرورت اصلاح؛ عاشورا: نزاع کفر و دین؛ عاشورا: نزاع عدل و ظلم؛ تاریخ، قربانی فقه؛ کارنامه عاشورانگاری.

2- رسانه شیعه؛ مولف: محسن حسام مظاهری - ناشر کتاب: شرکت چاپ و نشر بین الملل

کتاب حاضر، حاصل پژوهشی پنج ساله در موضوع مجالس و آیین ها و رسوم عزاداری است و 10 فصل را شامل می شود.

فصل اول که مفصل ترین فصل کتاب است، به بررسی و تحلیل تاریخ پیدایش و تکوین آیین ها و مجالس عزاداری می پردازد.

فصل دو «مفاهیم و کلیات» نام دارد و چنان چه از نامش پیداست؛ به ارایه ی تعاریف و بررسی مفاهیم و مباحث کلی و زیربنایی کتاب اختصاص یافته است.

فصل سوم به بررسی مدل های مختلفی اختصاص یافته است که با آن ها می توان هیأت های مذهبی را گونه بندی کرد. نویسنده در این فصل با درنظرگرفتن دو معیار «سازمان» و «مخاطب»، 15 مدل فرضی گونه بندی را بررسی کرده و در انتها یک مدل تلفیقی و چندبعدی را به عنوان «مدل ساختی ـ کارکردی» پیش نهاد کرده است. در هر یک از این فصل ها گونه ی مربوط بر اساس 7 شاخصه ای که پیش تر از آن ها به عناصر هویتی هیأت های مذهبی تعبیر شد بررسی شده است؛ به علاوه ی تعریف و ارزیابی آن گونه. در فصل 8 کتاب هم «شبه هیأت ها» معرفی شده اند.

و بالاخره در فصل پایانی ـ که «جمع بندی و نتیجه گیری» نام دارد ـ نویسنده کوشیده است براساس مباحث طرح شده در فصول پیشین، یک مدل نظری کاربردی را برای تبیین تغییرات و تحولات هیأت های مذهبی تدوین کند.

بخش پنجم: یاران و سخنان امام حسین(ع)

1- اصحاب امام حسین (ع) از مدینه تا کربلا؛ مولف: سید اصغر ناظم زاده قمی - ناشر کتاب: بوستان کتاب قم

عاشورا و نهضت حسینی یکی از فرازهای شکوه مند تاریخی است که در آن، حق و باطل، در نبردی نابرابر، رویاروی هم قرار گرفتند، اما سرانجام جبهه حق، در حافظة تاریخ ماند و الگویی برای همه بشریت شد. بی تردید، این نبرد تاریخ ساز، مدیون اصحاب فداکار امام حسین(ع) بود که به پیروی از امام خود، حاکمیت ستم را برنتابیدند؛ همان اصحابی که امام حسین(ع) همیشه ایمان و پایمردی شان را می ستود.

شرح حال این راد مردان، موضوعی است که اثر حاضر با استناد به منابع دست اول و بر پایة پژوهش تاریخی، با قلمی روان و به شکل منظم و دسته بندی شده، بدان پرداخته است.

2- فرهنگ جامع سخنان امام حسین(ع)؛ مولف: گروه حدیث پژوهشکده باقرالعلوم - ناشر کتاب: شرکت چاپ و نشر بین الملل

این کتاب با توجه به فصل بندی جالب و تنوع موضوعات، در مراکز علمی و فرهنگی و حوزه های علمیه و دانشگاه ها و نیز در عالَم حدیث شناسی، فقه، احکام، تفسیر و اخلاق در آینده جایگاه واقعی خود را به دست خواهد آورد؛ زیرا هر عالِم و محققی با مطالعه این کتاب خواهد دید که سخنان امام حسین (علیه السلام) منحصر به واقعه کربلا و قیام و شهادتش نیست؛ بلکه از آن حضرت نیز مانند پیامبر، امام علی، امام صادق (علیهم السلام) و ... احادیث معتبری در زمینه های احکام فقهی، علوم قرآنی، کلام، اخلاق و ... نقل شده است.

بخش ششم: کودک و نوجوان

1- قهرمانان کوچک کربلا؛ مولف: محبوبه زارع - ناشر کتاب: بوستان کتاب قم

«قهرمانان کوچک کربلا»، مجموعه ای ادبی ـ داستانی است که با بهره جستن از نثری روان، شخصیت های کوچک حادثه کربلا نظیر قاسم بن حسن(ع)، عبداللّه بن حسن(ع)، طفلان مسلم، علی اصغر(ع) و رقیه(ع) را معرفی می کند.

نویسنده در این اثر می کوشد با بیانی عاطفی، تصویرهایی از آن واقعه بزرگ را به گونه ای ملموس برای مخاطبان نوجوان ترسیم کند.

بخش هفتم: رمان عاشورایی

1- فردا مسافرم؛ مولف: مریم راهی - ناشر کتاب: کتاب نیستان

سطر به سطر «فردا مسافرم» تنها یک کلمه است و آن هم عشق؛ عشق بانوانی شریف که تا به امروز کمتر از زندگی شان شنیده ایم و بیشتر عطش دانستن داریم. ام البنین، لیلی، شهربانو، رباب و سکینه شخصیت هایی هستند که فردا مسافرم برای روایت محبت و مودت آن ها نسبت به امام شان خلق شده است، محبتی که از آغاز تا به انجامش یکرنگ است و شفاف.

اگر چه این رمان بر اساس مستندات تاریخی پیش می رود اما نویسنده وقایع آن را به گونه ای روایت می کند که خواننده با قرار گرفتن در یک فضای احساسی و عاشقانه، هم از سیر تاریخ مطلع گردد و هم داستانی دلچسب مطالعه کند از عشقی شیرین. در کنار اشک و آهی که واقعۀ عاشورا به همراه دارد، آنچه خواننده را تا آخرین صفحه دلخوش می کند داستان دلدادگی دختر و پسری جوان است که به اجبار از یکدیگر فاصله گرفته اند و حال در انتظار دیدار به سر می برند.

بخش هشتم: اشعار عاشورایی

1- چله: چهل غزل حسینی؛ گردآورنده کتاب: مهدی رحیمی زمستان - ناشر کتاب: جمهوری

اثر حاضر مشتمل بر 40 غزل حسینی می باشد که به همت جناب رحیمی (زمستان) جمع آوری شده است.

برخی از شاعرانی که شعرشان در این اثر آمده است: قاسم صرافان، عباس احمدی، مجید تال، سعید پاشازاده، حسین رستمی، علی زمانیان، امیر اکبرزاده و...

پدر قامت به فردای قیامت بست شمشیرش

پسر ظهر عطش را صبح محشر کرد تکبیرش

پدر انگشترش را هدیه داد و آیه نازل شد

پسر انگشتر و انگشت دداد و کرد تفسیرش

2- کتیبه؛ گردآورنده کتاب: مهدی امین فروغی - ناشر کتاب: دفتر نشر فرهنگ اسلامی

کتاب صوتی «کتیبه دوازده بند محتشم کاشانی» با مقدمه سیدعلی موسوی گرمارودی و با صدای «علی معلم دامغانی» منتشر شده است.

این کتاب صوتی کاری از «مهدی امین فروغی» است که از مشاوران تولید می توان به «حمید گروگان» و «مهدی باقری»، انتخاب موسیقی «علی صالحی» و ضبط «استودیو حوزه هنری» اشاره کرد.

در کتاب صوتی «کتیبه دوازده بند محتشم کاشانی» قطعات موسیقی برگرفته شده از آثار «حمید حمیدی»، «احمد پژمان»، «پیمان یزدانی»، «کیهان کلهر»، «احمد پژمان»، «ژیوان گاسپاریان» و «حسین حمیدی» است.

در بخشی از دوازده بند محتشم می خوانیم:

باز این چه شورش است که در خلق عالم است

باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است

باز این چه رستخیز عظیم است کز زمین

بی نفخ صور خاسته تا عرش اعظم است

این صبح تیره باز دمید از کجا کزو

کار جهان و وضع جهان جمله در هم است

گویا طلوع می کند از مغرب آفتاب

کاشوب در تمامی ذرات عالم است

گر خوانمش قیامت دنیا بعید نیست

این رستخیز عام که نامش محرم است

دربارگاه قدس که جای ملال نیست

3- شهادت نامه عشاق: مجموعه اشعار عاشورایی؛ تحقیق و تنظیم کتاب: لیلا خجسته راد - ناشر کتاب: کانون اندیشه جوان وابسته به موسسه کانون اندیشه جوان تهران

در این کتاب، اشعار شاعران جوان امروز کنار شاعران مطرح گذشته و معاصر آورده شده تا مجموعه ای از چند نسـل، زنجیـره ای بسازند از ارادتشـان به امام حسـین(ع) و خانواده اش. سعی شده تا جای ممکن، خلاصه ای از زندگی و آثار همگی کنار نامشان آورده شود تا یادی دوباره شود از آنها که شناخته شده اند و آشنا شویم با شاعران چند دهۀ اخیر که در مصیبت خاندان رسول(ص) قلم زده اند.

اشعار همگی بنا بر تقدم تاریخ تولد شاعران، از قرن نهم هجری قمری تا دهۀ ششم قرن چهاردهم شمسی، به ترتیب آورده شده است. برای ایجاد نظم و یک دستی کار، اشعار موزون و اشعار سپید و نیمایی در دوفصل جداگانه آورده شده تا خواننده راحت تر به قالبی که به آن علاقه دارد، دسترسی پیدا کند.