1. خانه
  2. مطالب
  3. اهل بیت
  4. نقشه ای برای مسیر زندگی | نقدی بر 92 درس سازنده از زندگی پیامبر (ص)
نقشه ای برای مسیر زندگی | نقدی بر 92 درس سازنده از زندگی پیامبر (ص)

نقشه ای برای مسیر زندگی | نقدی بر 92 درس سازنده از زندگی پیامبر (ص)

زبان کتاب «92 درس از زندگی پیامبر(ص)»، ساده و صمیمی است؛ زبانی که برای مخاطب نوجوان قابل فهم است و مخاطب بزرگسال را دلزده نمی کند. ورود با مقدمه و روشن کردن موضوع پیش از بیان درس باعث می شود تا ذهن برای پذیرش آمادگی بیشتری داشته باشد.
اهل بیت 1398/9/17 6 دقیقه زمان مطالعه 0

هر انسانی در هر کجای این کرۀ خاکی برای ادامه زندگی و کیفیت بالاتر نیاز به برنامه ریزی و یک نقشه راه دارد. کیفیت زندگی زمانی بالا می رود که راه و روش ما برای زندگی راه و روش درستی باشد. در بین همۀ نقشه های زندگی، راه و روشی درست است که به خیر و نیکی ختم شود. و چه راه و روشی بهتر و کامل تر از سیرۀ پیامبر اکرم حضرت محمد مصطفی(ص)! در زندگی پر از خیر و برکتِ حضرت که هر عمل و هر گفتار آن برای ما درس بزرگی دارد. همت مسلمانان واقعی باید این باشد که هم خود از این زندگی الگو بگیرند و هم فرزندانشان را با این سیره آشنا کنند. یکی از بهترین راه ها برای هدایت نوجوانان به این سمت، معرفی کتاب هایی است که با زبان ساده و صمیمی از سیرۀ پیامبر(ص) سخن گفته اند. یکی از این کتاب ها، کتاب «92 درس سازنده از زندگی پیامبر(ص)» اثر "غلامرضا حیدری ابهری" است. کتابی با 92 گفتار و 92 درس؛ درس هایی کوتاه که هر کدام با یک مقدمه شروع می شوند و با همان مقدمه به رفتار و گفتار پیامبر(ص) در آن مورد خاص می رسند.

به عنوان نمونه یکی از کوتاه ترین بخش ها با عنوان «نه شور باش نه بی نمک» را با هم می خوانیم:
«پرحرفی زشت و ناپسند است، اما حرف نزدن و ساکت بودنِ بیش از اندازه هم خوب نیست. همان طور که پرخوری باعث بیماری می شود، غذا نخوردن هم به ناخوشی و بیماری می انجامد. همان طور که خواب زیاد، آدم را کسل و تنبل می کند، کم خوابی و بدخوابی هم باعث دردسر می شود. همۀ کارهای ما باید به اندازه باشد. باید به اندازه حرف بزنیم، به اندازه غذا بخوریم و به اندازه بخوابیم. بقیۀ کارهایمان را نیز باید به اندازه انجام دهیم؛ نه کمتر و نه بیشتر. پیامبر(ص) همۀ کارهایش به اندازه بود. خوردنش، خوابیدنش، خندیدنش، سخنش، سکوتش و حتی عبادت کردن و صدقه دادنش به اندازه بود. او هرگز از جادۀ اعتدال خارج نمی شد. پیامبر اهل افراط و تفریط نبود.»

همان طور که ملاحظه کردید، زبان کتاب، ساده و صمیمی است؛ زبانی که برای مخاطب نوجوان قابل فهم است و مخاطب بزرگسال را دلزده نمی کند. ورود با مقدمه و روشن کردن موضوع پیش از بیان درس باعث می شود تا ذهن برای پذیرش آمادگی بیشتری داشته باشد. در بعضی از فصول، درس ها همراه با ذکر مثال یا یک داستان کوتاه است؛ مثلاً در صفحه 31 کتاب آمده است:
«یک بار مردی می خواست به دیدار پیامبر بیاید، رسول خدا(ص) ظرف آبی مقابل خود گذاشته بود و موهای خود را مرتب می کرد. همسر پیامبر گفت: تو سرور فرزندان آدم و فرستادۀ پروردگار جهانیانی. حالا که آینه نیست چه اصراری داری که با استفاده از ظرف آب، موی سر و صورتت را مرتب سازی؟ پیامبر(ص) فرمود: خدا دوست دارد وقتی مؤمن می خواهد نزد برادرش برود، خود را برای دیدار او آماده و آراسته سازد.»

ذکر داستان و مثال به جذابیت کتاب کمک زیادی کرده است، اما تعداد این مثال ها به تعداد انگشتان دست هم نمی رسد. اگر تعداد داستان ها و مثال ها بیشتر بود، هم به جذابیت کتاب افزوده می شد و هم باعث می شد که مسائل بهتر در ذهن تثبیت شوند. نویسنده برای انتخاب همین داستان های انگشت شمار هم دقت کافی نداشته است. مثلاً درس گفتار شماره 79 در صفحه 157 و 158 مثالی درباره شوخی کردن پیامبر است:
«در زمان حضرت، کودکی به نام ابوعمیر بود که بلبل زیبایی داشت. بلبل ابوعمیر، بعد از مدتی مریض شد و مُرد. ابوعمیر از مرگ بلبل، خیلی ناراحت شد. رسول خدا برای شاد کردن ابوعمیر، رو به او کرد و به شوخی فرمود: ای ابوعمیر! بلبلت چه شد؟ ابوعمیر از دلجویی پیامبر(ص) خوشحال شد و غم مرگ بلبل را از یاد برد.»

این داستان و این شوخی برای مخاطب نوجوان ایرانی شوخی جذابی نیست و در کل چیزی شبیه به شوخی در آن دیده نمی شود. شاید در زبان عربی و نحوه کلام پیامبر(ص) شوخی ای نهفته بوده که در ترجمه به درستی منتقل نشده است. در روایات متعدد شوخی هایی از پیامبر نقل شده اند که طنازی آن ها کاملاً قابل درک است. مثل روایتی با این مضمون:
«پیرزنی داخل مسجد می شود و پیامبر(ص) می فرمایند این پیرزن وارد بهشت نمی شود. پیرزن از شنیدن این سخن به گریه می افتد. پیامبر لبخند می زنند و می فرمایند: مگر نشنیده ای که پیرزنان به صورت دوشیزه و در سن جوانی وارد بهشت می شوند!» 

همین داستان های به ظاهر ساده و طنازانه به جز معنای ظاهری که مثلاً نمونه ای از شوخی پیامبر(ص) است، به ذکر احادیث و سخنان پیامبر می پردازد: «پیرزنان به صورت دوشیزه وارد بهشت می شوند.» 
نویسنده از این مضمون غافل نبوده و تعدادی از درس گفتارها را مزین به احادیث پیامبر(ص) کرده است. برای مثال، صفحه 27 کتاب آمده است: «لباس تمیز، احترام مؤمن را بیشتر می کند» یا صفحه 51 که «خدا از کسانی که به روی برادران خود چهره در هم می کشند، نفرت دارد» و یا در صفحه 127: «دعوا نکنید که مؤمن دعوا نمی کند. دعوا نکنید که که دعواکننده خسارت و زیانش بس سنگین است. دعوا نکنید که من در روز قیامت از دعواکننده شفاعت نمی کنم. دعوا نکنید که من برای کسی که صادقانه دعوا را ترک کند، سه منزل در بهشت ضمانت می کنم که یکی در سبزه زار آن، یکی وسط آن و دیگری بالا خواهد بود. دعوا نکنید که نخستین چیزی که خدا پس از عبادت بت ها مرا از آن نهی فرمود، دعوا بود.»

احادیثی که هر کدام بنا به شرایط خاص و موضوعات مختلف نقل شده اند، اما مختص همان شرایط خاص نبودند و بعد از چهارده قرن همچنان مورد استفاده پیروان پیامبر(ص) است.
همان طور که پیش از این اشاره شد، این کتاب شامل 92 درس گفتار است که هر کدام با عنوان خاص خود از دیگر بخش ها متمایز شده است. برخی از این عنوان ها به طور غیرمستقیم به موضوع مورد بحث اشاره کرده اند، که همین غیرمستقیم بودنِ آن باعث جذابیت و تحریک کنجکاوی شده است. برای نمونه: « در هرکجا که می شد»، « آینه و آب»، « سایبان آتشین» و «دستی که بوسیدنی است». اما بیشتر عنوان ها به طور مستقیم به موضوع اشاره کرده اند؛ مانند «هر جمعه ناخن می گرفت»، «پرخوری ممنوع»، « مصرف آری، اسراف نه» و «در خانه کار می کرد.» 
نام گذاری به صورت مستقیم باعث کمتر شدن زیبایی ادبی کتاب شده است. به علاوه این که عنوان ها از یک دستی خارج شده اند. بهتر بود برای یک دستی و زیبایی کار، همه فصل ها عنوان های غیرمستقیم و ادبی تری داشتند.

در مجموع این کتاب کتابی خواندنی و قابل توصیه به نوجوان هاست؛ کتابی که نه تنها به درد روزگار نوجوانی آن ها می خورد، بلکه چراغ راه آینده نیز هست و آن ها را برای ورود به جامعه آماده می کند؛ به خصوص که همه موارد مستند بوده و نویسنده در پایان هر فصل منابع آن بخش را ذکر کرده است.
 

مطالب مرتبط

از فرشِ آمریکا تا عرش جبهه مقاومت با حسین شیخ‌الاسلام | معرفی کتاب «سفیر قدس»

از فرشِ آمریکا تا عرش جبهه مقاومت با حسین شیخ‌الاسلام | معرفی کتاب «سفیر قدس»

«مردم به همان چیزی که امام می‌خواست رأی دادند؛ نه به اسلامی که در ذهن فلان مرجع یا فلان شخصیت سیاسی بود. …

پیوند کووالانسی ازدواج | جستاری درباره کتاب «نیمه دیگرم»

پیوند کووالانسی ازدواج | جستاری درباره کتاب «نیمه دیگرم»

ازدواج یک پیوند کووالانسی است که زوجین باید با به اشتراک گذاشتن الکترون‌های خود، زندگی‌شان را در یک خط راست …

سنگی در تاریخ | نگاهی به رمان «سنگی که سهم من شد»

سنگی در تاریخ | نگاهی به رمان «سنگی که سهم من شد»

در اینجا با داستانی روبرو هستیم که نویسنده از لحاظ به کارگیری عناصر داستانی تا حدود زیادی موفق عمل کرده و به …

کليه حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به موسسه کتاب فردا می باشد

توسعه و طراحی سایت توسط آلماتک

bookroom.ir - Copyright © 2007-2019 - All rights reserved