مهمترین مباحث این جلد عبارتند از: ویژگیهای کلی حیات حیوانی، ویژگیهای کلی حیات انسانی، قوۀ ادراکی ویژه انسان (عقل)، ویژگی قوۀ لامسه در میان قوای ظاهری، «خطرگریزی»؛ هدف قوۀ لامسه، شرایط حاکم بر «حامل» قوۀ نفسانی، شرایط حصول ادراک چشایی، جایگاه «قوۀ بویایی» در میان حواس ظاهری، ویژگیها در نحوۀ عملکرد قوۀ بویایی، لزوم مشارکت وضع در «تأثیر هر قوۀ جسمانی»، ادراک «جهت» و «دوری و نزدیکی» صوت، دفاع نظری از اثبات اصوات برای افلاک، انتقادهای صدرالمتألهین بر نظریۀ اشراقیان، بررسی جامع نظریۀ اشراقیان و ... .