مهمترین مباحث این جلد عبارتند از: شباهت خواب به مرگ، حکمت تصریف آبها و کفران و ناسپاسی بیشتر مردم، ابداع و خلاقیت انسان، در گرو تعلیم الهی، فایده و برکت تعاقب و جانشینی شب و روز، توبه راستین، راه نجات از عاقبت بد گناهان، مقصود از تبدیل سیئه به حسنه، برخی از عوامل تبدیل سیئات به حسنات، فقر ذاتی انسان، مهلت خدا به تکذیبکنندگان، همگانی و همیشگی بودن قضایای قرآنی، دو اتّهام فرعون به حضرت موسی (ع)، نزدیک بودن بهشت برای پارسایان، نمایان شدن دوزخ برای گمهدفان و تحقیر آنها، مخاصمۀ بتپرستان در دوزخ و اعتراف به گمراهی، محرومیت مشرکان از شفاعت و دوست صمیمی، سه عنصر محوری در گفتار پیامبران.