درس نامه مطالعات تمدنی

کتاب “درسنامه مطالعات تمدنی”، به قلم محمد پورکیانی در پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی به چاپ رسیده است.

این کتاب از راهی سخن می‌گوید که در رهبران واقعی و متفکران اصیل مطالعات تمدنی ریشه داشته ولی در سر و صدای اقتضائات آموزشی و سیاسی بدان توجه نشده است؛ و به این اصل توجه دارد که اولاً برای ادامه انقلاب اسلامی باید به بینش تمدنی رسید؛ نشستن در زمین سنتی فلسفه و کلام برای این راه کفایت نمی‌کند، ثانیاً راه تمدن‌سازی نه معرفی یک آرمان‌شهر دست‌نیافتنی و نه پذیرش جهان غرب، بلکه مواجهۀ فعالانه با جهان مدرن و رسوخ در محصولات تمدنی آن است. چنین ایده‌ای در مباحث مبنایی کتاب حاضر تحت عنوان« مواجهه فعالانه وجودی» طرح شده و در مباحث راهبردی کتاب با تبیین راهبردهای کلان تمدن‌سازی و نقد رویکرد جریان‌های سیاسی کشور، صورت ملموس به خود گرفته است.

نویسنده در بخش نخست کتاب به دو مسئله مهم پرداخته است: ابتدا به معنای تمدن اشاره و مرز آن را با دیگر مفاهیم روشن می‌کند. سپس به موضوعاتی مانند چگونگی ساختن تمدن و امکان تبادل تمدنی می‌پردازد. در بخش دوم در باب تمدن غربی سخن گفته که گویا نسخۀ نهایی تمدن بشری است که کشورهای دیگر، نه در یک تبادل با تمدن غرب و یا پذیرش بخشی از آن، بلکه در سودای کاملاً غربی شدن قرار دارند. و در ادامۀ آن به تاریخ تمدن ایران اشارۀ فهرست‌واری داشته است.

در بخش سوم به مباحث کلان راهبردی تمدن‌سازی پرداخته‌است. منظور نویسنده از راهبرد کلان، اصولی است که دامنۀ وسیعی از موضوعات عملیاتی را در یک بازۀ زمانی دراز مدت، تحت تأثیر قرار می‌دهند و معتقد است با بررسی آن‌ها امکان بیشتری برای حرکت عملیاتی در سطح تمدن‌سازی فراهم می‌شود. و مباحث تمدنی از یک سلسله مباحث انتزاعی نظری فراتر خواهند رفت.