غرور و تعصب (افق)

غرور و تعصب پرطرفدارترین اثر جین آستین، طنزی ظریف و هوشمندانه و شخصیت‌هایی دوست‌داشتنی دارد.آستین این رمان را زمانی که فقط 21 سال داشت خلق کرد. بر اساس این رمان فراموش‌نشدنی تاکنون نمایش‌های متعدد، اقتباس‌های تلویزیونی و چندین فیلم سینمایی ساخته شده است.جین آستین، خالق غرور و تعصب، ذهن و قلب و تمام اعمال و رفتار شخصیت­‌هایش را از نوع متفاوتی انتخاب می‌­کند و این درست زمانی است که در اواخر قرن هجدهم قهرمانان داستان­‌ها ویژگی‌­های مشابهی داشته‌­اند و عموماً از میان مردان انتخاب می‌­شدند.

قهرمان رمان غرور و تعصب اما، دختری است که زیبایی متوسطی دارد و چندان در قید و بند آداب معمول زنان جامعه و حتی زنان رمان‌­های پیش آن نیست.بی­‌شک رمان غرور و تعصب یک خدای بی‌­چون‌وچرا دارد؛ دانای کل همان راوی خدای‌­گونه است که سایه‌­ی قدرتمندش بر تمام رمان­‌های عاشقانه‌­ی کلاسیک جهان سایه انداخته است. راوی همه­‌چیزدانی که روزگاری یکه­‌تاز جهان عاشقانه­‌ها بوده است و مادر تمام راوی­‌هایی محسوب می‌­شود که از دل آن متولد شده‌­اند؛ رمانی که می‌­توان برای تمرین نوشتن، نخستین راوی رمان، یعنی دانای کل را بر اساس آن تمرین کرد.

جین آستین با خلق الیزابت به‌­عنوان قهرمان غرور و تعصب، سعی دارد موجودیت زن را با متمایز کردن از کلیشه‌­های جامعه آن روز، با قالبی انسانی تعریف کند؛ دختری که زیبایی‌­اش در چشمان هوشمند و سرزنده‌­اش تبلور می­‌یابد و به‌­ جای انتخاب هنرهای زنانه، کتاب­خوانی قهار است. الیزابت، دومین دختر خانواده‌­ای که با ارثیه و درآمد اندک در پی تغییر موقعیت اجتماعی خود است و البته دردانه پدر که نه تنها در روزمرگی‌­هایش فاصله‌ی زیادی با خواهران و زنان دیگر جامعه دارد، بلکه در درک عشق و مواجهه با این حادثه مهم زندگی‌­اش، شیوه و انتخاب منحصربه‌­فرد خودش را دارد. از این روی، نه درآمد سالیانه و ثروت مردان، که روح و شعور آنان را مدنظر قرار می­‌دهد؛ ویژگی‌­های انسانی از جنس خودش.

الیزابت، مخلوق جین آستین، زنی متفاوت در عاشقانه­‌هاالیزابت، زنی متفاوت در عاشقانه­‌های کلاسیک محسوب می­‌شود که قدرت «نه» گفتن را حتی به خود دارد و حاضر نیست برای خواهش قلبی­‌اش از اصول خود کوتاه بیاید؛ جین آستین در غرور و تعصب نوعی از موجودیت زن را خلق کرده که اعتماد به نفس حضورش در جامعه قرن هجدهم انگلستان، خط بطلانی بر وابستگی‌­های زنان به اصل و نسب و ثروت و نوع لباس پوشیدن و آداب کلیشه­‌ای کشیده است.

از این روی، می‌­توان گفت که جین آستین روح تازه‌­ای به رمان­‌نویسی دمید تا قهرمانان از کاخ­‌های اشرافی فاصله بگیرند و در خانه­‌ای در روستا و با سطحی متوسط متولد شوند. قهرمانی که محبوبیتش بین خوانندگان را نه برای ثروت و زیبایی، که برای ویژگی­‌هایش به‌­دست آورد. یعنی همان مجموعه عواملی که قصه­‌ی عشق در غرور و تعصب را همچنان تازه و از آفت کهنه شدن دور نگه داشته است. غرور و تعصب با ترجمه­‌ی کیوان عبیدی آشتیانی در نشر افق منتشر شده است.

افسانه فرقدانی (برگرفته از وبسایت نشر افق)