فلسفه نظام حقوق زن

کتاب فلسفه نظام حقوق زن تالیف محمود حکمت نیا توسط انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده است.

با دستیابی به ساختار معرفتی نظام حقوق زن در اسلام، زمینه برای بررسی حق ها، مسئولیت ها و تکالیف در حوزه های مختلف مهیا می گردد. این حقوق و مسئولیت ها و تکالیف را به صورت حقوق ومسئولیت های فردی، حقوق و مسئولیت های اجتماعی و حقوق و مسئولیت های زن در خانواده و در ارتباط با خانواده می توان بررسی نمود.
وجه ممیزه این پژوهش با دیگر پژوهش هایی که صورت گرفته است، تبیین ساختار نظام حقوقی زن با رعایت زبان حقوقی است؛ همچنین این پژوهش تا حدودی مباحث را به صورت تطبیقی سامان داده است و از همین رو تلاش نموده است مرزهای خود را با دیگر مکاتب فکری روشن کند.

این پژوهش همراه دو پژوهش دیگر از سه حوزه ساختار کلان نظام حقوق زن – که متشکل از مباحث فلسفی و اصول و قواعد کلی نظام حقوق زن بوده و حقوق فردی و اجتماعی زن و حقوق زن و خانواده – تشکیل شده است.
کتاب فلسفه نظام حقوق زن ناظر بر ساختار کلان نظام حقوق زن در اسلام است. این مرحله از کلان پژوهش در چهار بخش سامان دهی شده است:

مفهوم شناسی و چیستی شناسی، ساختار معرفتی و روش شناختی نظام حقوق زن در اسلام، اصول و قواعد حاکم بر نظام حقوق زن در اسلام و رابطه نظام حقوق زن در اسلام با سایر نظام های رفتاری.

بخش اول تلاش می کند مهم ترین اصطلاحات را بازخوانی کرده، جایگاه هر اصطلاح را در نظام حقوقی مشخص نماید؛ همچنین در همین بخش، با نگاه فلسفی به حقوق زن، اصطلاحات و برخی نهادها به صورت تفضیلی مورد بررسی قرار گرفته است.
بخش دوم، ساختار معرفتی و روش شناختی را مورد بررسی قرار می دهد. این بخش درصدد است چهارچوب کلان معرفتی را با عنوان پارادایم نظام حقوق زن در اسلام بررسی کرده، خصوصیات نظام حقوقی اسلام را به صورت عام و خصوصیات نظام حقوق زن را نسبت با دیگر بخش های نظام حقوق اسلام و دیگر نظام های رقیب، تحلیل کند.

بخش سوم به اصول و قواعد نظام حقوق زن در اسلام اختصاص دارد. دراینجا نیز با توجه به ماهیت خرده نظام بودن حقوق زن در اسلام، مباحث عمومی نظم حقوقی اسلام به صورت خلاصه و مباحث اختصاصی به صورت تفضیلی تر آمده است.

بخش چهارم، نظام حقوق زن در اسلام را با دیگر نظام های رفتاری مورد مطالعه قرار می دهد تا نسبت این نظام با دیگر حوزه ها روشن شود؛ در همین راستا رابطه نظام حقوق زن با نظام اخلاقی، نظام عبادی، نظام اقتصادی، نظام سیاسی و نظام جهادی دفاعی به صورت اجمالی تبیین شده است. ارتباط نظام حقوق زن با دیگر نظام های اجتماعی، در نظام های مذکور منحصر نیست. ارتباط نظام حقوق زن بادیگر نظام ها به بررسی حقوق فردی، اجتماعی و خانوادگی زن احاله شده است.