حضور گسترده و اقبال روزافزون به فقه اهل بیت علیهم السلام در عرصه عمومی و خصوصی جهان اسلام و خارج از مرزهای آن و به خصوص بعد از استقرار نظام ولایت فقیه و حکومت جمهوری اسلامی، این فقه اجتهادی بالنده را با حفظ مبانی و روش های سنتی خود، وارد عرصه های جدیدی کرده است.
فقه امامیه با کمک اصول موشکافانه و علمی خود، توانست در قرون اخیر افق های جدیدی از معارف نظری و عملی را در نزد فضلا و محققین حوزوی و دانشگاهی بگشاید. این توانایی مهم فقه و اصول بود که سبب گشت حیات اثرگذار این علوم در دنیای مدرن ادامه یابد.
یکی از عرصه های مهم مهمی که از جهتی بسیار مورد ابتلای بشر بوده است و از جهت دیگر موضوعات پیچیده و متنوعی در آن وجود دارد، عرصه پزشکی و درمان می باشد که همواره مسائل و موضوعاتا آن منشا سوالات فقهی بسیاری می شود.
بر همین اساس دفتر فقه معاصر حوزه های علمیه با همکاری استاد گرانقدر آیت الله محمد قائنی دام عزه از سال 1398 ، جلسات درس خارجی با عنوان فقه پزشکی برقرار نمود که به صورت تخصصی برخی مسائل مورد ابتلای جامعه پزشکی و مرتبط با درمان، از جهت فقهی بررسی شود و مباحث استدلالی آن بر اساس مبانی مختلف تبیین گردد.
بر همین اساس سوالات متنوعی مورد بررسی قرار گرفت که برخی از آن ها عبارت است از:
حکم اقدام به معالجه برای بیمار یا پزشک چیست؟ و در چه مواردی به حد وجوب می رسد؟ دریافت حق الزحمه در مقابل خدمات درمانی و معالجه چه حکمی دارد؟ و آیا بین انواع معالجه در این جهت تفاوتی وجود دارد یا خیر؟ نگاه فقه به شخص دارای حیات نباتی چیست و چه احکامی را بر او مترتب می داند؟ آیا پزشک و بیمار مستثنای از موارد حرمت لمس و نظر نامحرم می باشند؟ ضابطه این استثنا چیست؟ آیا در منظر فقه اسلامی ، بیماری های مسری همچون کرونا (که در زمان ما شایع شده است) احکام متفاوتی نسبت به سایر بیماری ها دارند؟ وظیفه مردم ، پزشکان و حکومت در مقابل چنین بیماری هایی چیست؟
پس از طرح این مباحث در طول 49 جلسه درس خارج ، متن این جلسات توسط دفتر فقه معاصر و با همکاری فاضل گرانقدر حجت الاسلام علی ظهیری - دامت توفیقاته پیاده سازی گشت و پس از تبویب و تنظیم توسط فضلای مختلف، مورد بازبینی قرار گرفت و در نهایت نیز به استاد گرانقدر آیت الله محمد قائنی دام عزه تقدیم و پس از بررسی و اعلام اصلاحات اعلامی، مورد تایید ایشان قرار گرفت. اکنون جلد اول آن پس از طی این مراحل، آماده ارائه به جامعه علمی کشور گردیده است.