نقش علمای عصر صفوی: در تغییر باورها و سبک زندگی ایرانیان

ایران صفوی نمود تغییر بود و نماد پدیدار شدن یک عصر جدید؛ گونه ای نوشدگی تاریخی در یک جهان سنتی بود و نوشدگی های فراوان و بسیارش دلالتی آشکار بر ظهور یک تجدد ایرانی در دل نظم سنتی. تغییر در حیات اجتماعی ایرانیان از نمودهای این نوشدگی بود و دگرگشت در نظام باورها، ارزش ها و هنجارهای پیشاصفوی بسترساز ایجاد یک نظم هنجاری نوین و نظامی از ارزش ها و باورهای جدید. پیرامون این تغییرات و دگرگشت ها پرسش های فراوانی قابل طرح است که در پژوهش پیش روی پرسش از« نقش علمای صفوی در تغییر باورهاو سبک زندگی ایرانیان» اولویت یافته است.

در همین راستا چیستی و چگونگی نقش آفرینی علما در قالب5 فصل مورد کندوکاو قرار گرفته است. بر اساس بررسی های این پژوهش علمای صفوی پس از تثبیت جایگاه طبقاتی و همچنین حضور در بوروکراسی اداری و ساخت سیاسی به یکی از کارگزاران اصلی تغییر در ایران تبدیل شدند. علما با صورتبندی گفتمان تشیع فقاهتی به دنبال پایه ریزی نظمی نوین در عرصه ی حیات اجتماعی بودند.

کوشندگی های علما معطوف به تغییر باورها و ارزش ها و در نهایت سبک و شیوه ی زندگی جامعه ایرانی بود. آنان در ابعاد مختلف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کوشیدند تا سبک زندگی ایرانیان را متحول سازند. کامیابی علما در زمینهی بازتاب ارزش ها، باورها و عقلانیت شیعی در هنر، معماری، ادبیات و بسیاری از جنبه های فرهنگی مورد تایید منابع تاریخی است و همچنین در زمینه عمومی سازی باورها و ارزش های شیعی در بسیاری از رفتارها و سبک زندگی اجتماعی واضح و مشخص است.