گرچه جنگ میان ایران و عراق پایان یافته است. اما بازکاوى برخى مسائل نامکشوف آن و بررسى دقیق مسئله جنگ درحوزه هاى ادبى، هنرى، تاریخى، جامعه شناختى و انسان شناختى،به صورت یک ضرورت باقى مانده است. در این راستا، بیست مقاله درباره ادبیات، تاریخ و فرهنگ دفاع مقدس، در کتاب حاضرجمع آورى شده است. عناوین مقالات عبارت است از: «نگاهى دیگر پیرامون ادبیات دفاع مقدس و جنگ»، «ریخت شناسى خاطرات جنگ - منش و کنش شخصیتها»/ علیرضا کمرى؛ درباره «انسان انقلاب اسلامى»/سیدجواد طاهایى؛ «گریز از یکسان سازى جهانى روزمرگى یا تفکرآرمان شهرى»، «تأملاتى در باب ماهیت و ذات هنر و ادبیات انقلابو دفاع مقدس»/ دکتر محمد مددپور؛ «درآمدى بر هنر و ادبیاتانقلاب اسلامى»/ دکتر محمد رجبى؛ «در مسلخ عشق»/ علیرضاذکاوتى قراگزلو؛ «ادبیات خاطرهنویسى از جنگ جهانى اول در جنوبایران»، «مرورى بر چگونگى پیدایى و سیر تحول نشریات نظامى درایران»/ سیدقاسم یاحسینى؛ «بررسى جامعه شناختى داستانهاى کوتاه جنگ»/ دکتر مسعود کوثرى؛ «شعر مقاومت عرب با میراثى ازدنیا و دین»/ موسى بیدج؛ «نقاشى در عرصه دفاع مقدس»/محمدعلى رجبى؛ «تعرضى به سیر تطور نمایشنامه هاى دفاع مقدس»/ نصرالله قادرى؛ «ژرنالیسم جنگى، ژانرخونین روزنامه نگارى»/ دکتر یونس شکرخواه؛ «موانع تاریخنگارى جنگ»/هدایت الله بهبودى؛ «جنگ و تجربه تاریخ نگارى» (اقتراح)؛«دیپلماسى جهاد در اندیشه امام خمینى (ره)»/ دکتر محمدرضادهشیرى؛ «زن - جنگ - نقش زنان در جنگ هشت ساله ایران وعراق»/ فرنگیس آلمال؛ «جنگ ایران و عراق و تخریب آثار تاریخى و فرهنگى»/ مولد نادربیگى؛ «فهرست پایان نامه هاى دانشگاهى علوم انسانى درباره جنگ ایران ون عراق»/ مهشید حمزه