فارابی در آثار مختلفش، مجموعة آرای معرفتشناختی خود را به ویژه بر مبنای عامل «عقل» - و با التفات به برخی آموزههای مرتبطِ اسلامی- پایهریزی میکند؛
هرچند رگههایی از رویکرد شهودی نیز در رسالة فصوصالحکم که به وی منسوب است، دیده میشوند. وی از این رهگذر میکوشد تا یافتههای فلاسفۀ پیشین به ویژه ارسطو و شارحانش را تکمیل کند، تبیینی فلسفی از برخی حقایق اسلامی ارائه دهد و مجموعاً یک نظام معرفتشناختی منسجم و دقیق را پایهریزی کند.
فارابی در بسیاری از مباحث معرفتشناختی خویش، نقش «مؤسس» داشته و از این جهت، بر فلاسفة قرون وسطای مسیحی و نیز بر فلاسفة اسلامیِ بعدی به ویژه ابنسینا تأثیر چشمگیر گذاشته و راهگشای آنان در بسط این مباحث بوده است.
کتاب نظام معرفتشناسی فارابی به قلم مهدی عباس زاده و به همت انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده است.