زیارت عاشورا (جیبی)

زیارت عاشورا، زیارتنامه‌ای است که شیعیان برای زیارت (از دور و نزدیک) امام حسین(علیه‌السلام) و یارانش و یادآوری واقعه عاشورا می‌خوانند. این زیارتنامه از امام محمد باقر(علیه‌السلام) نقل شده و نزد شیعه دارای اهمیت بسیاری است.

ثواب قرائت زیارت عاشورا

روایاتی درباره قرائت زیارت عاشورا از معصومان صادر شده است. در روایتی که علقمه بن محمد حضرمی از امام باقر (علیه‌السلام) نقل کرده است، ثواب خواندن زیارت عاشورا پس از سلام بر امام حسین و دو رکعت نماز، این است که هزار هزار سیئه از مومن محو می‌شود و هزار هزار درجه بالا می‌رود. همچنین کسی که این زیارت را بخواند، از کسانی خواهد بود که در رکاب امام حسین به شهادت رسیده‌اند و در درجات آنها هم شریک می‌شود و همچنین در ثواب تمام انبیا، رسولان و هر کس که امام حسین را از روز شهادتش زیارت کرده است. چنانکه علقمه از امام باقر (علیه‌السلام) نقل کرده، امام پنجم شیعیان بعد از نقل این زیارت فرمود: «ای علقمه! اگر توانستی هر روز از عمرت حسین (علیه‌السلام) را با این زیارت، زیارت کنی، این کار را انجام بده، پس برای تو ثواب تمام این زیارت است.»

سند زیارت عاشورا

قدیمی‌ترین متنی که زیارت عاشورا در آن نقل شده، کامل الزیارات است. ابن قولویه در این کتاب، متن زیارت عاشورا را از امام باقر(علیه‌السلام) نقل کرده است. به گفته ابوالمعالی محمّد کلباسی از مجتهدین قرن سیزدهم هجری که شرحی بر زیارت عاشورا نگاشته، شیخ طوسی در کتاب مصباح المتهجد، این زیارت را با سندی دیگر از امام باقر(علیه‌السلام) نقل کرده است. با این حال برخی از مورخین معاصر معتقدند شیخ طوسی نیز زیارت عاشورا را از کامل الزیارات نقل کرده است.در متن زیارت عاشورای نقل شده از سوی ابن قولویه و شیخ طوسی، اختلافاتی وجود دارد. همچنین در محتوای زیارت عاشورا، شواهدی هست که نشان می‌دهد این زیارت در اواخر حکومت امویان بیان شده است.