شیخ المعاونین، لقبی بود که آیتالله خامنهای دام ظله العالی به محمد عرب دادند. لذا وی نام مجموعه خاطرات خود را که مرکز اسناد انقلاب اسلامی به چاپ رسانده همین عنوان انتخاب نمود.
در 21 بهمن 1363، اعضای سفارت و برخی از سفرا و رؤسای نمایندگیهای خارجی در تهران، برای عرض تبریک سالروز پیروزی جمهوری اسلامی ایران خدمت آیتالله خامنهای رسیدند. در این مراسم سفیر رومانی که در میان بقیهی سفراء و نمایندگان سیاسی کشورهای خارجی قدیمیتر بود و در اصطلاح دیپلماسی شیخ السفرا میگویند متنی جهت عرض تبریک ایراد کرد.
آیتالله خامنهای پس از استماع تبریک سفیر رومانی، به آقای ولایتی و معاونین فرمودند که آقای عرب هم شیخالمعاونین ما در وزارت خارجه هستند و از آن تاریخ به بعد این نام برای آقای محمد عرب ثبت شد.
این کتاب زندگینامه و مجموعه خاطرات محمد عرب پیش از انقلاب و بعد از آن و فعالیتهای سیاسی و مبارزاتی وی و مقامات و سمتهایی که داشته است میباشد. وی که سالیان متمادی با رژیم شاه مبارزه کرده و پس از پیروزی انقلاب در وزارت خارجه مصدر خدمات زیادی بوده است گفتهها و شنیدههایی از چگونگی جریان امور در وزارتخانه و کنسولگریهای ایران در خارج کشور و سایر وقایع مرتبط با زندگی ایشان دارد که میتواند گوشهای از تاریخ انقلاب اسلامی را روشن کند.
گفتنی است که محمد عرب در سال 1314 در شمیران بهدنیا آمده است.