آتشکده دیوان حجت الاسلام نیر تبریزی
سال نشر : 1390
تعداد صفحات : 384
چاپ تمام شده ؛ درصورت چاپ مجدد به من اطلاع بده
معرفی کتاب
این دیوان اشعار، دربردارندۀ سه بخش است:الف) مثنوی آتشکده: در مراثی است و تعداد ابیات آن 2086 بیت است، این مثنوی را به سال 1309 هجری سروده و در پایان آن گفته است:
بس که دل سوز آمد این نظم رده آمد از هاتف به نام آتشکده
شکر کاین منظومۀ مشکین ختام در هزار و سیصد و نه شد تمام
ب) لآلی منظومه: دربردارندۀ قصاید و قطعات و مراثی و مدایح [و رباعیات و مفردات] در اوزان و بحور مختلف که دارای 959 بیت است که در حدود سال های 1314 ـ 1315 سروده است. در مطاوی آن چند نوحۀ ترکی و در پایان غزلی از حجت الاسلام آخوند ملامحمد و دو قصیدۀ فارسی از نیاز برادر صاحب ترجمه آمده است.
ج) دیوان غزلیات: دربردارندۀ غزلیات، رباعیات، مفردات، ساقی نامه و سه قصیدۀ عربی اوست. تمام این مجموعه ابتدا به دست حاج میرزا علی اکبر عماد مدون شده و بعد در سال 1347 شمسی با مقدمه و حواشی حاج میرزا عبدالرسول احقاقی چاپ شده است و دارای حدود پنج هزار بیت است.
در مقدمۀ این کتاب ابیاتی از این شاعر آمده است که خود «نیّر» می گوید: «من فقیه خشک و صوفی تر نیستم و به حکمت یونانی نیز اعتقاد ندارم؛ پیر طریقت من شاه اولیاء یعنی امیر مؤمنان علی است و با مهر او از قشری و صوفی و فلسفی بری هستم». در تحقیق این امر چنان به نظر می رسد که حجة الاسلام نیّر صوفی نیست ولیکن در مکتب عرفان قدم زده است؛ اما با مطالعۀ دقیق و و همه جانبۀ غزلیات وی و مثنوی آتشکده معلوم می شود که با عالم عرفان نیز میانه ای ندارد و بزرگان عرفا را آنچنان که شیخ عطار از ایشان نام می برد را نمی شناسد و وقعی نمی نهد و همین مطلب را نیز به زبان فلسفه بحث می کند و عارف را با صوفی یکی می داند.
آنچه در غزلیات وی شگفت انگیز است این است که وی غالب غزل های خود را با ذکر تخلص «نیّر» و کلمۀ پادشاه و شهنشاه و تاجدار به پایان برده و پس از بیت تخلص، همان کلمۀ شاه یا جهاندار را تفسیر کرده و از شاه ولایت علی (ع) یا اولاد اطهر آن حضرت به گونه ای بسیار زیبا و هنرمندانه نام برده است.
بررسی دقیق مثنوی آتشکده و غزلیات وی نشان می دهد که این شخصیت در حالی که سالیان دراز از محضر استادان فاضل و روحانی در جاهای مختلف بهره برده است و خود در مطالعات قرآنی و به ویژه علم کلام از سرآمدان زمانۀ خویش بوده و مقام و رتبۀ اجتهاد داشته است، در شعر و ادب فارسی و عربی و حتی زبان ترکی مطالعاتی عمیق داشته، لحظه ای از دیوان غزلیات حافظ و نوشته و سروده های سعدی غفلت نورزیده و از نکات دقیق ادبی و بیانی آگاه بوده و نکته های سربسته و مخصوصاً رندانۀ هر دو شاعر پرآوازه را به روشنی می فهمیده است و افزون بر همۀ این مسائل به نظر می رسد که مثنوی مولانا را بیت بیت از حفظ داشته و از مباحث کلامی و شیوۀ استدلال و احتجاج مولانا در همۀ خطابه ها و بحث ها در نوشتن و گفتن بهره می برده است.
فهرست مطالب این مجموعه بدین شرح است:
مقدمه؛ بخش اول: مثنوی آتشکده؛ بخش دوم: لآلی نامه که در دو بند مراثی و مدایح آمده است؛ بخش سوم: غزلیات، رباعیات، مفردات و ساقی نامه؛ تعلیقات و توضیحات.
قسمتی از مثنوی «خطبه حضرت امام حسین «ع» در شب عاشورا» را از نظر می گذرانید:
چون در آن دشت بلا افکند بار / کرد از بیگانگان خالی دیار
عاشر ماه محرم شامگاه / شد به منبر باز،شاه کم سپاه
یاورانش گرد او گشتند جمع / راست چون پروانگان بر دور شمع
خواهران شاه نظاره ز پی / چون بنات النعش برگرد جدی
روبه یاران کرد و در گفتار شد / حقه یاقوت گوهربار شد
بعد تحمید و درود آن شاه راد / گفت : یاران! مرگ رو بر ما نهاد
این حسین و این زمین کربلاست / سوی تیر باران بلاست
بوی خون آید از این کهسار و دشت / بازگردد هر که خواهد بازگشت
چون در آن دشت بلا افکند بار / کرد از بیگانگان خالی دیار
عاشر ماه محرم شامگاه / شد به منبر باز،شاه کم سپاه
یاورانش گرد او گشتند جمع / راست چون پروانگان بر دور شمع
خواهران شاه نظاره ز پی / چون بنات النعش برگرد جدی
روبه یاران کرد و در گفتار شد / حقه یاقوت گوهربار شد
بعد تحمید و درود آن شاه راد / گفت : یاران! مرگ رو بر ما نهاد
این حسین و این زمین کربلاست / سوی تیر باران بلاست
بوی خون آید از این کهسار و دشت / بازگردد هر که خواهد بازگشت
-
زبان کتابفارسی
-
سال نشر1390
-
چاپ جاری3
-
تاریخ اولین چاپ1390
-
شمارگان1100
-
نوع جلدجلد سخت
-
قطعوزیری
-
تعداد صفحات384
-
ناشر
-
تصحیح و تعلیق
-
وزن761
-
ISBN - شابک978-600-5687-37-8
-
تاریخ ثبت اطلاعاتیکشنبه 5 شهریور 1391
-
شناسه11250
-
دسته بندی :
محصولات مرتبط
به سبد خرید اضافه شد
80,000 تومان
افزودن
به سبد خرید اضافه شد
