فلسفه هستی؛ هستی اطلاقی

حق تعالی، حقیقت وجود است و غیر حق تعالی، حقیقت وجود نیست و حقیقت وجود، غیر متناهی از جهت شدت و عدت و مدت، بلکه فوق ما لایتناهی بما لایتناهی است و این عدم تناهی، اطلاقی است متمایز از اطلاق مفهومی و ماهوی و فعلی و اشتباه میان آنها سبب گمراهی‌ها و عقاید فاسدی شده است. اطلاق ذاتی، والاتر از هر اطلاق و تقیید بوده و طایر بلند‌پرواز عقل به آن مقام بلند پرواز نکرده و وهم به حقیقت آن ذات متعالی نرسیده و فهم از چگونگی آن وجود مقدس ناتوان بوده و با دام هیچ وصفی و نعتی و اسمی و بیانی و عبارتی و ایماء و اشارتی شکار نشود، حتی خود این بیان هم ساقط است. «عنقا شکار کَس نشود دام باز گیر / کانجا همیشه باد به دست است دام را». حقیقت وجود، «هستی اطلاقی» است و ظهور توحید اطلاقی، مولود مابعدطبیعی قرآن و حدیث و تأسیس آن، از اختصاصات دین مبین اسلام است.