در این کتاب بر اساس رویکرد فرانظریه که نظریه موضوع بحث و بررسی آن است، نظریه را در جامعه شناسی و در فرآیند تاریخی مورد بحث و بررسی قرار میدهیم؛ زیرا ضمن اینکه ما نیازمند به شناسایی جایگاه نظریه در جامعه شناسی هستیم نیازمند درک تطور نظریه در دوره های متعدد تاریخی نیز هستیم این درک بدون وجود روش و تکنیک مشخص، ممکن نیست.
بدین لحاظ در این فصل به بحث در مورد انواع روشها و تکنیکهای شناسایی نظریه های جامعه شناسی از یک طرف و منابع موجود در فارسی از طرف دیگر اقدام کرده ایم. در ادامه در فصل دوم، به کانونی ترین عنصر و بحث تحت عنوان مدل در جامعه شناسی نظری اشاره شده است؛ زیرا مدلها به زعم بعضی از محققان و مورخان نظریه در جامعه شناسی از جنس همان نظریه ها هستند. بدین لحاظ ضرورت طرح مستقل مدل و تعیین رابطه آن با مفاهیم و نظریه ها وجود دارد.