مقالات - جلد اول: مبانی نظری تزکیه

کتاب مقالات مجموعه ای سه جلدی درباره خودسازی یا تزکیه است. نویسنده این کتاب محمد شجاعی است و در انتشارات سروش منتشر شده است.
برای سالک الی الله و برای آنانی که می‌خواهند به تزکیه نفس پرداخته و با تزکیه خود از اسارت‌ها و تعلق‌ها و حجاب‌ها و با پشت سر گذاشتن مدارج و منازل یکی پس از دیگری، به سوی حضرت حق و لقاء وجه کریم او سفر کنند، لازم است که به اندازه امکان از سه مسأله اساسی زیر باخبر باشند:

مساله اول: چهره اصلی و منزلت اولیه و قبل از تنزل خویش را تا حدودی بشناسند.
مسأله دوم: چگونگی تنزل خویش و منزلتی را که پس از تنزل به حیات دنیوی و بعد از محجوب گشتن با حجاب‌ها دارند، اجمالاً بدانند.
مساله سوم: تحولات و منازلی را که در مقام بازگشت و تزکیه و سیر الی الله پیش می‌آید و منتهی به نیل به منزلت اولیه و شهود و فناء فی وجه الله می‌شود، به صورت خلاصه و فشرده متوجه باشند.

نویسنده کتاب، قبل از پرداختن به مسائل عملی تزکیه و نحوه آن در مجلدات بعدی این کتاب، در این مجلد به انتقال بصیرت‌های نظری لازم جهت سلوک در مسیر توحید پرداخته و به دنبال پاسخ دادن به سه مسأله اساسی مطرح شده است.
متن کتاب در مقایسه با کتاب‌های مشابه، متن نسبتا ساده‌ای است که بخش اعظم آن، پاسخ به مسأله سوم است. در این فصل نویسنده، بحث های مبسوطی درباره خروج از حجب ظلمانی، افاضات، اشراقات و اشارات ربوبی، مکاشفات و مشاهدات، تجلیات و شهود و فناء ارائه نموده است.
.