با احترام

این کتاب که با نام فرعی «مجموعه مقالات اهدا شده به استادان»، منتشر شده حاوی ۳۱ مقاله است که در سال‌های ۱۳۵۰ تا ۱۳۸۷ توسط نویسنده به نگارش درآمده‌اند.
حداد عادل در مقدمه کتاب که آن را «مقدمه واجب» نامیده است، درباره انگیزه چاپ این کتاب نوشته است: «تکریم اهل علم، کاری انسانی و عقلانی است و در دین و آیین و سنت علمی ما نیز ریشه‌ای دیرینه دارد.»

وی همچنین در این مقدمه تالیف و انتشار کتاب، احترام به استادان برجسته را سنتی پسندیده خوانده که در مغرب زمین به خاطر بزرگداشت اهالی علم مرسوم است.

در قسمتی دیگر از این متن آمده: «این سنت در دهه‌های اخیر در جامعه علمی ما نیز مرسوم شده و کتاب‌هایی با نام عمومی «جشن نامه»، در حیات استاد مورد نظر و «یادنامه»، پس از وفات او، انتشار یافته است.»

حداد عادل درباره موضوع این کتاب که طبعا از محور واحدی تبعیت نمی‌کند، نوشته است: «این مجموعه به دلایل و علل مختلف و از جمله به اعتبار تعدد و تنوع شخصیت‌هایی که مقالات به آن‌ها اهدا شده، در موضوع واحدی نگاشته نشده است، با این حال می‌توان مقالات آ‌ن را ذیل پنج موضوع کلی دسته‌بندی کرد و این کتاب را در حقیقت مجموعه پنج کتاب کوچکتر در موضوعات ذیل دانست.»

«زبان وادبیات»، «‌تعلیم و تربیت»، «تاریخ و تاریخ علم»، «سیاست و مباحث اجتماعی» و «فلسفه» موضوعات مقاله‌ها و عناوین فصل‌های کتاب «با احترام» را تشکیل می‌دهند.

نکته دیگری که در «مقدمه واجب» به آن اشاره شده، نام بردن از استادانی است که مقاله‌ها به احترام آنها نوشته شده اند.

حدادعادل می‌نویسد: «استادانی که بی‌گمان در چهره‌پردازی بخش مهمی از جامعه ما در نیم قرن اخیر، به درجات، دخیل و سهیم بوده‌اند و آشنایی با آنها، تنها آشنایی با چند شخص و شخصیت نیست که آشنایی با یک دوره پر‌طپش و یک جریان تحول‌آفرین و نیرومند فکری و دست کم پنجاه ساله است؛ جریانی که نه تنها نویسنده این مقالات، ‌بلکه نسلی را که وی بدان تعلق دارد، تحت تاثیر قرار داده است.»

قدیمی‌ترین مقاله این مجموعه «نجوم در فلسفه ارسطو» نام دارد که در سال ۱۳۵۰ منشتر شده و جدید‌ترین مقاله، مطلبی است که برای درج در جشن‌نامه استاد دکتر منوچهر مرتضوی به نگارش درآمده است.

«چرا زبان فارسی را دوست دارم»، نام نخستین مقاله این کتاب است که به استاد سید فتح‌الله مجتبایی تقدیم شده است.


در بخش «زبان و ادبیات» این کتاب، مقالاتی به استاد سید جعفر شهیدی، ‌احمد سمیعی گیلانی و استادان دیگر و در فصل «فلسفه» نیز مقاله‌هایی از حدادعادل به مرتضی مطهری و محمد علی موحد و برخی دیگر از فلسفه‌پژوهان اهدا شده است.