شریعتی، دین و جامعه: نقد و ارزیابی دیدگاه های دین شناختی دکتر علی شریعتی

پژوهش گر کتاب معتقد است این کتاب دارای دوازده مقاله است که در آن به زندگی نامه و اندیشه شریعتی، روش شناسی او، انسان شناسی، دین، تشیع، امامت اجتماعی یا ماوراء الطبیعه، روشنفکری یا پیامبری، اسلام شناسی، بازگشت به خویشتن، مبحث زن و ... پرداخته شده است.

وی با اشاره به اینکه در این اثر تلاش شده تا بدون در نظر گرفتن انتقاداتی که علیه شریعتی می شود، اندیشه های او بازگو شود، افزود: بنابراین برای ارایه مقالات تلاش کردم تا شریعتی را براساس متن آثارش مورد توجه و معرفی قرار دهم. پس از سی سال از فوت شریعتی او در بین انقلابیون زنده است بنابراین دراین اثر تلاش شده تا مباحث روشن و شفاف و پرسش ها کامل پاسخ گفته شود تا اشکالات مختلف درباره روش شناسی او رفع شود.

وی با تأیید این حرف که ما با دو شریعتی مواجه هستیم، گفت: نخست شخصیت شریعتی به عنوان شخصی که سی سال پیش فوت کرده که این دیدگاه به اندیشه های مقام معظم رهبری و شهید بهشتی درباره شخصیت او نزدیک است و دوم شریعتی متن که دیدگاه غالب آیت الله مصباح و شهید مطهری بوده است.

عضو هیأت علمی گروه فسلفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تأکید بر تفاوت شرایط جامعه آن دوران شریعتی با امروز گفت: نسخه وی در آن دوران اشکالاتی داشت اما امروز باید بتوانیم شریعتی را بدون حب و بعض بشناسیم چرا که نیاز به این کار داریم که آراء او را بازخوانی کنیم و امروز شریعتی سرایی و شریعتی زدایی باید از بین برود.

وی با بیان اینکه برخی انتقاداتی که به شریعتی می شود در این اثر نیز مد نظر قرار گرفته است، گفت: به طور مثال اینکه وی با فلسفه و کلام اسلامی به دلیل اشرافی که بر علوم غرب و تلفیق علوم با یکدیگر داشته، ارتباط خوبی ندارد یا تاثیر وی از مکاتب غربی برای فهم اسلام از اندیشه هایی بوده که به اعتقاد ما نادرست مطرح شده و همینطور دیدگاه هایش در برخی موارد با آیات قرآن و روایات نیز منافات دارد.

وی معتقد است شریعتی زبان دین را نمادین به حساب می آورد و درباره دنیا و آخرت مباحث مطرح شده در قرآن را نمادین می داند به این معنا که تصاویر واقعی نیستند.

این کتاب از دوازده فصل تشکیل شده است:
فصل اول: زیست نامه فکری و جریان های تأثیرگذار؛ فصل دوم: روش شناسی معرفت دینی؛ فصل سوم: انسان شناسی؛ فصل چهارم: اسلام شناسی؛ فصل پنجم: دین ایدئولوژیک؛ فصل ششم: تشیع سرخ علوی یا تشیع سیاه صفوی؛ فصل هفتم: امامت اجتماعی یا ماوراءالطبیعی؛ فصل هشتم: روشن فکری یا پیامبری؛ فصل نهم: غرب شناسی؛ فصل دهم: بازگشت به خویشتن؛ فصل یازدهم: روحانیت؛ فصل دوازدهم: زن در نگاه شریعتی.