دانشنامه فاطمی علیها السلام (دوره شش جلدی)

کتاب دانشنامه فاطمی علیها السلام دوره شش جلدی است و به قلم علی اکبر رشاد نوشته شده است و در انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده است. دانشنامه ی فاطمی (س)، دائره المعارفی است «ساختار موضوعی» شش جلدی و مشتمل بر یکصد و هفده مدخل کلان در دو بخش عمده:
1. تبیین زندگانی، سیره و تعالیم حضرت فاطمه زهرا(س) ( به مثابه ی الگوی عینی زن مسلمان)
2. تحلیل علمی نظری مباحث مربوط به حرمت و حقوق زن، هویت و منزلت نهاد خانواده، با استناد به منابع اندیشه ی دینی و توجه به آرای جدید و نظرها و نیازهای معاصر.

اهداف کتاب دانشنامه فاطمی علیها السلام: 1.تبیین جامع و علمی تاریخ زندگانی و منزلت الهی حضرت فاطمه زهرا(س)، به منظور رفع ابهامات و پاسخ گویی به شبهات کلامی تاریخی و نیز افشاء و تحلیل تحریفات و انحرافات. 2.توصیف و تحلیل بینش، منش و کنش (تعالیم، اخلاق و سیره ی) آن بزرگوار، به مثابه نمونه ی انسان کامل، به منظور ارائه ی الگوی عینی زن مسلمان. 3.تبیین ماهیت و مرتبت، حرمت و حقوق زن، مبانی و منزلت نهاد خانواده، و حقوق و تکالیف ارکان آن از منظر اسلام، به شیوه ای اجتهادی و نظریه پردازانه و روزآمد، به منظور گره گشایی و روشنگری، رفع شبهات و تحریف زدایی در این زمینه ها 4.نقد نظرها و نظریه های معارض با اندیشه ی دینی و نگرش های متحجرانه و متجددانه دریاره ی زن و نهاد خانواده در جوامع اسلامی.

مباحث دانشنامه در قالب یکصد و هفده مدخل اصلی و حدود ده هزار مدخل فرعی حول سه محور کلان زیر ترتیب و تنظیم یافته است: «منزلت و شخصیت فاطمی» که به تاریخ زندگانی و سیره حضرت و منزلت و جایگاه الهی ایشان می پردازد. «حکمت فاطمی» که اندیشه و تعالیم فکری حضرت را طرح و تحلیل می کند، و به مباحث حکمی و معارف دینی می نگرد. «زن و خانواده» که ماهیت و مرتبت و حقوق و حرمت زن و نهاد خانواده از منظر اسلام، و طرح و نقد آراء و نظریه های موجود در این زمینه را تبیین می کند. محصول تلاش جمعی همکاران دانشنامه فاطمی علیها السلام ، اثری است که سعی شده است این ویژگی ها را داشته باشد:
1. مرجعیت علمی: در مجموعة حاضر، سعی شدهاست حاصل پژوهش، حاوی مهم ترین و تحلیلی ترین اطلاعات باشد و کم وبیش خواننده را از مراجعه به منابع دیگر ـ جز برای آگاهی از جزئیات و تفصیل بیشتر ـ بی نیاز سازد و نیز مرجعی برای اهل تحقیق باشد.
2. ارائه الگوی زن مسلمان: هدف اساسی تولید این دانشنامه، آشنایی با حضرت فاطمه(س) برای الگوگیری از رفتار و منش ایشان است؛ ازاین رو، افزون بر گزارش جامع از زندگی و منزلت ایشان، سیرة ایشان در امور اخلاقی، عبادی، معنوی، همسرداری، خانه داری، تربیت فرزند و امور فرهنگی ـ اجتماعی و سیاسی، بررسی و هر کدام در مقاله ای مستقل تألیف شده است.
3. دفاع عالمانه از حقایق تاریخی: در این دانشنامه، با زبان و روش علمی و استناد به منابع معتبر شیعه و اهل سنّت، به دفاع از حقایق و رخدادهای تاریخی، همان گونه که بوده، پرداخته شده و از اظهارنظرهای غیرمستند و دخالت دادن احساسات، پرهیز گردیده است.
4. فراهم ساختن امکان سنجش و قضاوت علمی: سعی شده است مقالات به گونه ای تألیف شوند که امکان سنجش علمی دربارة چگونگی حوادث و نقل گزارش های تاریخی و روایی به وجود آید.
5. ارائه منظومه معرفتی: در مقالات اندیشه ای و حِکَمی، سعی شده است یک دستگاه منسجم فکری و منظومه ای معرفتی، با محوریت رابطه انسان کامل با آفریدگار ارائه گردد.

کتاب دانشنامه فاطمی علیها السلام، نوشته علی اکبر رشاد است و در انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده است.