مولای ما عباس = مکین الاساس فی احوال مولانا ابی الفضل العباس علیه السلام

در مقدمة این کتاب آمده است:

آغاز سخن به نام آفریدگار متعال و سپس درود نامحدود بر آخرین فرستاده او و خاندان پاکش به ویژه باقیمانده عترت آن سرور، و بیزاری می جوییم از دشمنانشان.

صدها کتاب درباره امام حسین (ع) و قیام عاشورا نوشته شده و در بسیاری از آنها زندگانی حضرت عباس علیه السلام و مقام والای او بررسی شده است. مقتل الحسین، اثر شیخ صدوق، از کهن ترین آثاری است که دربارة عاشورا نگاشته شده و در آن از حضرت عباس (ع) یاد شده است. متأسفانه این کتاب ـ که شیخ صدوق در خصال از آن یاد کرده ـ از بین رفته است. بیش از 200 کتاب در دوران معاصر دربارة عباس بن علی (ع) نگاشته شده است که یکی از آنها کتاب مکین الأساس فی احوال مولانا ابی الفضل العباس، اثر آیت الله محمد باقر بیرجندی ـ اعلی الله مقامه ـ است.

این کتاب ـ که نسخههای جداگانه آن موجود است ـ توسط مؤلف به کبریت احمر اضافه شده و به عنوان جزء سوم آن شناخته می شود. همین امر باعث گمنامی کتاب شده است. اکنون این کتاب به طور مستقل به چاپ میرسد. چاپ سنگی و سربی این کتاب تامدّتی پیش مورد استفاده بود. متأسفانه چاپ سربی کتاب سرشار از غلط های چاپی است و چاپ سنگی آن وضعیت بهتری دارد. کتاب حاضر بر اساس چاپ سنگی آن تهیه و تنظیم شده است.

مکین الاساس در زمره بهترین آثاری قرار دارد که در شرح احوال حضرت عباس بن امیر المؤمنینعلیهما السلام نوشته شده است.

کتاب ـ همان گونه که از نام آن پیدا است ـ بنیانی محکم در این زمینه دارد و رسالهای پربار و کم حجم است که مطالب سودمندی را در خود جای داده است. مطالب متنوع و سرشار از اطلاعات مختلف در این کتاب کوچک، آن را پر بار ساخته است و میتوان نمونهای از ذهن وقّاد نویسنده را در آن یافت. این رساله با دو قسمت دیگر کبریت احمر ـ چه در شیوه نقل مطالب و چه در نوع مطالب ـ تفاوت هایی دارد که نگارندة این سطور در مقدّمه کبریت احمر از آن بحث کرده است؛ اما به طور خلاصه میتوان گفت: 1. تنوع مطالب این رساله بیشتر است؛ 2. مطالبی مانند اَنساب و جغرافیای تاریخی در این رساله وجود دارد که در دو قسمت دیگر وجود ندارد.