بینش های اسلامی را میتوان به دو دسته نظری و عملی تقسیم کرد. در بعد عمل، اسلام برای تامین مصالح زندگی فردی و اجتماعی انسان، دستورالعمل هایی ارائه داده که آن ها را می توان در علم اخلاق اسلامی، حقوق اسلامی و سیاست اسلامی جستجو کرد. اما فلسفه اخلاق، حقوق و سیاست، خود مبتنی بر مبانی نظری هستند و فهم دقیق دیدگاه اسلام درباره انسان، و مبدا هستی، مقدمه لازم برای فهم پاسخ پرسش های مزبور است. بدین ترتیب مهمترین مبانی اندیشه اسلامی را می توان در شش بخش "معرفت دینی"، "خداشناسی"، "انسان شناسی"، "فلسفه اخلاق"، "فلسفه حقوق" و "فلسفه سیاست" دسته بندی کرد. کتاب حاضر بر اساس شش کتاب مبانی اندیشه اسلامی که پرداختن به هریک از شاخه های مزبور تنها در حد یک گرایش تخصصی امکان پذیر است جمع آوری شده است.