تاریخ تحلیلی اسلام از آغاز تا نیمه نخست سده چهارم

تاریخ تحلیلی اسلام به قلم دکتر شهیدی نخستین بار در سال 1362 توسط مرکز نشر دانشگاهی منتشر و چندین بار تجدید چاپ شد. در سال های اخیر نیز شهیدی تحلیل تاریخ اسلام را ادامه داده و به بررسی سقوط امویان و به قدرت رسیدن عباسیان تا نیمه نخست سده چهارم پرداخت. چاپ جدید تاریخ تحلیلی اسلام به موقعیت جغرافیایی عربستان و اوضاع اجتماعی - سیاسی آن پیش از اسلام، ظهور اسلام، آغاز درگیری ها، خلافت پس از پیامبر (ص)، حوزه اسلامی پس از شهادت حضرت علی (ع)، امویان، مروانیان و سقوط امویان و به قدرت رسیدن عباسیان می پردازد.

سیدجعفری شهیدی درباره چگونگی شکل گیری این کتاب در مقدمه کتاب آورده است: سال ها پیش کتابی مختصر در تاریخ اسلام نوشتم تا علاقه مندان به این فن، خاصه دانشجویان را راهنمایی باشد. آن چه در آن کتاب فراهم آمد تحلیل حادثه هایی بود که از زمان مبعوث شدن رسول اکرم(ص) تا پایان حکومت امویان پدید آمد، از آن پس تتبع و بحث ادامه یافت تا به سالیانی چند پس از سده سوم (عصر نخستین دولت عباسیان) کشید.

در این کتاب تاریخ اسلام از آغاز تا نیمه نخست سده چهارم هجری قمری طی این مباحث تحلیل شده است: "موقعیت جغرافیایی عربستان و اوضاع اجتماعی ـ سیاسی آن پیش از اسلام"، "ظهور اسلام"، "آغاز درگیری‌ها"، "خلافت پس از پیغمبر (ص)"، "حوزه اسلامی پس از شهادت علی (ع)"، "امویان"، "مروانیان" و "سقوط امویان و به قدرت رسیدن عباسیان".

در یادداشت پشت جلد «تاریخ تحلیلی اسلام» سیدجعفر شهیدی می خوانیم: آن چه در این مجموعه فراهم آمده، تنها گزارشی از آن چه رخ داده نیست، در حد توانایی کوشش شده است تا آشکار شود آن چه رخ داد، چرا رخ داد و پیامد آن چه بود.

کتاب تاریخ تحلیلی اسلام از آغاز تا نیمه نخست سده چهارم، نوشته سید جعفر شهیدی است و در انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شده است.