مجموعه مقالات سومین همایش باستان شناسان جوان ایران: پژوهش هایی درباره تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران

کتاب «پژوهش هایی درباره تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران (مجموعه مقالات سومین همایش باستان شناسان جوان ایران)» 18 مقاله درباره باستانشناسی، تاریخ و تمدن ایران را شامل می شود. این مقاله ها در همایشی سه روزه که در سال 1385 در دانشگاه تهران با همکاری موسسه فرهنگی خُجند برگزار شده بود، ارایه شده اند.

گردآورنده کتاب درباره مقاله ها چنین توضیح می دهد: بیشتر مقاله های کتاب به مسایل باستانشناسی و تاریخ ایران اختصاص دارند اما بخش هایی نیز به مباحث نظری باستانشناسی، همچنین پیوند باستانشناسی با علوم دیگر مربوط است. سه بخش کتاب «مباحث نظری باستان شناسی»، «باستان شناسی و پیوندهای میان رشته ای» و «باستان شناسی ایران و سرزمین های همجوار» نام دارد.

بخش سوم که بیشترین حجم کتاب را دربردارد، شامل «دوره پیش از تاریخ»، «دوره تاریخی» و «دوره اسلامی» است و مقاله هایی درباره باستانشناسی استان های فارس، خوزستان، آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی، کهگیلویه و بویراحمد، همدان و تهران را شامل می شود. مقاله های این بخش، پژوهش هایی نو و دست اول به شمار می روند و به معرفی و تحلیل کشف های جدید در حوزه باستانشناسی و فرهنگ و تمدن ایران می پردازند.

این کتاب جلد نخست از یک مجموعه سه جلدی است و دو جلد دیگر از این مجموعه که در دست انتشار است به «باستان شناسی خراسان» و «چشم انداز باستان شناسی بم» می پردازند.

زارع درباره نقش سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در انتشار کتاب گفت: انتشار این مجموعه سه جلدی از مقاله های همایش را سازمان میراث فرهنگی بر عهده داشت اما با تغییرات پیوسته در نیمه دوم دهه 1380 در این سازمان، انتشار کتاب پی درپی به تعویق افتاد تا این که انتشارات بصیرت آن را منتشر کرد.