حدیث روزگار 15: خاطرات مستند سید هادی خسروشاهی درباره سید محمدعلی جمالزاده و انقلاب اسلامی ایران

جمال ‏زاده نخستین داستان ‏نویس ایرانی است که با کتاب «یکی بود، یکی نبود» به اوج شهرت رسید و با کتاب «خلقیات ما ایرانی ‏ها» مورد غضب رژیم پهلوی قرار گرفت. آن چه که در این بخش از خاطرات مستند آمده است گوشه ‏هایی از خاطرات مرحوم سیدمحمدعلی جمال ‏زاده، نویسنده و داستان‏ سرای مشهور ایرانی و مقیم سوئیس بود که استاد خسروشاهی خاطرات دو دیدار با وی در ژنو، در اوائل سال 1361 و1362 و نیز دو نامه جمال ‏زاده به ایشان است که به تناسب موضوع جمال ‏زاده و انقلاب اسلامی ایران به عنوان بخش اول و دوم نقل می ‏شود.

فصل سوم این کتاب شامل بحث جالب و تاریخی استاد دکتر ابراهیم باستانی پاریزی، محقق و مورخ معاصر است که در رابطه با دیدار استاد خسروشاهی با جمال ‏زاده آن را به رشته تحریر در آورده ‏اند و قبلاً در روزنامه اطلاعات در سال 1365 درج و چاپ شده است.

فصل چهارم هم گوشه‏ هایی از خاطرات مکتوب جمال ‏زاده درباره پدر، مرحوم سید جمال ‏الدین، واعظ معروف دوران مشروطیت است که به درخواست استاد خسروشاهی، نسخه‏ای از آن را به ایشان داده است.

این کتاب از بخش‏ های زیر تشکیل شده است: دو نامه درباره انقلاب اسلامی، گفتگویی درباره انقلاب اسلامی، درباره گفتگو با جمال ‏زاده، چند خاطره درباره سید جمال ‏الدین واعظ، خاطره‏ ای دیگر درباره سید جمال‏الدین واعظ، محمدعلی شاه قاجار و سید جمال ‏الدین واعظ (اصفهانی). در بخش پایانی هم تصاویر و اسناد، فهارس، اعلام، اماکن و کتب ضمیمه شده است و بخش‏ هایی از نامه‏ های جمال ‏زاده به استاد خسروشاهی و تصاویر دیدار آمده است.

چاپ اول این کتاب در زمستان 1391، در 1000 نسخه، قطع رقعی، قیمت 2500 تومان روانه بازار کتاب و اندیشه شده است.

این کتاب نیز مانند دیگر آثار استاد خسروشاهی حاوی مطالب بدیع و ناگفته است و وجه تازه ‏ای از زندگی و اندیشه محمدعلی جمال ‏زاده را به نمایش می ‏گذارد که تاکنون کمتر بدان توجه شده است و روزنامه ‏ها و گروه ‏های مختلف کمتر به آن می‏ پردازند و آن هم نگاه جمال ‏زاده است به انقلاب اسلامی.

از جمله اینکه جمال زاده در بخش‏ هایی از این کتاب نقل شده است: «بارها افراد از طرف سازمان‏ های مختلف به سراغم آمده‏اند، حرف ‏ها زده ‏اند، از نظام اسلامی بدگویی ‏ها کرده‏ اند، ولی من به آنها گفته ‏ام: اگر این نظام هیچ خدمتی به مردم ایران جز تغییر رژیم پادشاهی 2500 ساله نکرده باشد، همین یک امر برای پشتیبانی از آن کفایت می‏ کند و شما به جای قدردانی و کمک برای اصلاح امور به تخریب آن مشغولید و نمی ‏دانید که این انقلاب چه نعمت بزرگی است برای ملت ایران و در هر صورت اگر نواقصی هم هست، اینها باعث تغییر عقیده نمی ‏شود».(صص15ـ14)

یا در نامه تاریخ 28 مهر 1362، به افشاگری ماهیت ضد فرهنگی نظام شاهنشاهی می ‏پردازد و آشکار می‏ سازد که متولیان آن رژیم، علی رغم همه ادعاهای فرهنگ دوستی، خود «دزدان رسمی فرهنگ اسلامی ـ ملی ایران زمین» بوده ‏اند...(ص19)