مجموعه آثار سید غلامرضا سعیدی 4: مانیفست یا منشور جهانی اسلام و بحران فعلی جهان

معرفی کتاب

این کتاب مجلد چهارم از مجموعه آثار مرحوم استاد سعیدی جلد 7ـ8 است که در اختیار علاقمندان و فرهنگ دوستان قرار می گیرد. بخش اول کتاب ترجمه کتاب Mainifest of Islam (مانیفیست اسلام) دکتر رفیع الدین است که به همت استاد سعیدی، پیش از این در قالب کتابی تحت عنوان «منشور جهانی اسلام» ترجمه و منتشر شده است. کتاب دیگری هم که با نام «منشور نهضت اسلام در برابر بحران فعلی جهان» به تناسب موضوع کتاب به ضمیمه این کتاب منتشر شده است. این بخش، نوشته مارگرت مارکوس (مریم جمیله)، بانوی فرهیخته آمریکایی است که پس از مکاتبات زیاد با استاد سید ابوالاعلی مودودی، به اسلام گروید و مسلمان شد و حتی برای اقامت در دار الاسلام، از آمریکا به پاکستان هجرت نمود و در لاهور ـ مرکز اصلی جماعت اسلامی ـ سُکنی گزید. این کتاب با نظارت و اشراف کامل استاد سعیدی، توسط خانم اقدس گیوه چیان، ترجمه شد و در سال 1349 از سوی انتشارات دار التبلیغ اسلامی قم منتشر شد و اینک، دو کتاب به عنوان یک مجلد دیگر از مجموعه آثار استاد سعیدی پس از ویرایش و تحقیق خانم فاطمه ذو القدر به دست چاپ رسیده است.

نویسنده در مقدمه کتاب می نویسد: «مسلمانان آشکارا و علنی در برابر جهانیان ادعا می کنند که اسلام تنها ایدئولوژی یا طرز تفکر است که می تواند برای همیشه، نوع بشر را متحد ساخته و صلح دائم و پایداری را در روی زمین برقرار کند و انسان را به عالی ترین مرحله تکامل فکری، اخلاقی و مادی و معنوی رهبری کند.»

لذا کتاب «مانیفیست اسلام» بدین منظور تألیف شده است که پاسخ کوتاه و مختصری دهد به سئوالات غربیان درباره اسلام چیست؟ با سایر ادیان چه فرقی دارد؟ اساس مبانی فکری و ذهنی این ادعای مسلمانان چیست؟ هدف ها و مقاصد آنها چیست؟ چگونه اسلام می تواند این هدف ها و مقاصد را مشخص سازد؟ خلاصه اینکه اسلام را با منطق و زبان علمی، به مخاطبان غربی معرفی کند و به مهم ترین سئوالات احتمالی و شبهات و تبلیغات منفی درباره اسلام پاسخ دهد.

مندرجات این کتاب، بیان و توضیحی از اصول اساسی اسلام است که زمینه و طرحی اصولی آن به شکل نظریه تاریخی مبتنی بر نظریه طبیعی تشریع می شود. طبق این نظریه، اسلام عبارت است از یک ایدئولوژی الزامی و غیرقابل اجتناب برای آینده و نقطه نظر مرکز فکری راجع به این نظریه طبیعی بشری این است که عامل و محرک اصلی یا انگیزه ایده آل (آرمان) انسانی که به «کمال مطلوب» تعبیر می شود. این بخش از کتاب به موضوعات زیر می پردازد «اسلام چیست؟، روح و حقیقت اسلام، احتیاج به اسلام، صفات کلی یک ایده آل، اسلام و صفات حقیقت، خاصیت نبوت، چگونه عمل اخلاقی به تدریج آسان تر می شود؟، عبادت، اهمیت و خاصیت گناه، ماهیت فکر غلط، راه استخلاص از آثار زشت گناه، منابع افکار غلط، زندگی آینده مومن واقعی، زندگی آینده گناهکار، بهشت و جهنم، علت انهدام فرهنگ و تمدن گذشته، جنگ صحیح و معقول، اهمیت خانواده، منظور از دولت اسلامی، ارتباط فرد و دولت، اسلام و تکامل، علت انقلاب، تأسیس حکومت جهانی، قابلیت انطباق در اسلام (اجتهاد)، مشخصات مهم ایدئولوژی اسلامی، بردگی، تعدد زوجات، میل به ایده آل در قیاس به میل به خوراک و...»

بخش دوم کتاب با عنوان «منشور نهضت اسلام در برابر بحران فعلی جهان» از موضوعات زیر تشکیل شده است: بشر و اندیشه های گوناگون، فقر در نتیجه استثمار و بی عدالتی، اساس نهضت اسلامی، اظهارنظرها درباره کتاب های مریم جمیله، نگاهی به گذشته 1400 سال؛ قرآن مجید نوشته دکتر محمد حمیدالله، قدیمی ترین قانون مکتوب، پیامبر خدا (ص) مرز تاریخ، کیش جهانی، اثر اسلام در تاریخ، تسلط بر نجوم، طب و جراحی، اولین دانشکده طبی، جبر و مقابله و هندسه کُروی، مکانیک و فیزیک، سهم مسلمانان در گیاه شناسی و... مارگارت مارکوس (مریم جمیله) در این کتاب درصدد است اسلام را به مخاطبان غربی معرفی کند و به سئوالات احتمالی در این باره پاسخ دهد. این کتاب مانند دیگر کتب این نویسنده، ارزیابی انتقادی و تحقیقی اجمالی از منابع ماتریالیسم غرب، فلسفه مدرن و استدلال غلط مدرنیسم به عمل می آورد و برای به پا خواستن و شناخت اسلام دور از تبلیغات، شجاعت لازم را به دست آورند.

استاد سعیدی در مقدمه این بخش از کتاب می نویسد: «با این تلاش و کوششی که غربی ها برای دشمنی با اسلام از خود نشان می دهند، از میان همان ملت، دختر نیکو سیرت و موفقی ـ منظور مارگرت مارکوس: مریم جمیله ـ قیام می کند و در راه دفاع از اسلام، به وسیله قلم، دست به کار جهاد می شود! این است اعجاز قرآن و این است کرامت اسلام و این است مصداق و مفهوم آیه مبارکه ای که فرمود یریدون لیطفوا...»