مقدمه ای بر جریان شناسی اسلامی افغانستان

نویسنده ی این کتاب، در چهار فصل در خصوص ماهیت شناسی و سنخ شناسی جریان های فکری ـ سیاسی و مذهبی ـ جهادی افغانستان قلم فرسایی کرده است.

نویسنده در تشریح و معرفی اثر خود نگاشته است که جریان های سیاسی فکری افغانستان در طول یک سده اخیر، همواره تحت تأثیر نظام های سیاسی موجود در این کشور، گرایش های مارکسیستی، جهادی، طالبانی و سرانجام لیبرال دموکراسی بوده اند.

افغانستان به علت برخورداری از موقعیت خاص جغرافیایی و ژئوپلتیک، در کانون توجهات منطقه ای و فرامنطقه ای بوده است و این کشور هم چنان در تضاد راهبردها و منافع بازیهای استراتژیک بازیگران موثر از جمله امریکا، اعضای کشورهای آتلانتیک شمالی(ناتو)، روسیه، چین، عربستان سعودی، هند، پاکستان و ... قرار داشته و خواهد داشت.

به باور نویسنده ی کتاب، مقدمه ای بر جریان شناسی اسلامی افغانستان که بخشی از روند مطالعاتی شناخت جامعه سیاسی افغانستان را پوشش می دهد، این اثر به دلایل متعدد از اهمیت زیادی برخوردار است:
اولین دلیل اهمیت این اثر به جایگاه کشور و جامعه اسلامی افغانستان برمی گردد. به این معنی که افغانستان مهم ترین کشور در حوزه تمدنی و فرهنگی ایران بزرگ است که تحولات این کشور در محیط منطقه ای و بین المللی، به دلیل واقع شدن بین منطقه آسیای مرکزی، جنوب آسیا و آسیای غربی از جایگاه خاصی برخوردار است. به منظور شناسایی روند تحولات افغانستان، باید جریان های سیاسی و مذهبی آن را به عنوان یکی از عوامل مؤثر بر آینده جامعه سیاسی و اجتماعی افغانستان بررسی کرد.

دومین دلیل اهمیت ارائه چنین اثری، به اهمیت ذاتی و تأثیرگذاری جریان های فکری و الگوها و سبک زندگی مکاتب فکری مختلف در جهان برمی گردد. در این میان افغانستان به نوعی محل آزمون مکاتب فکری و سیاسی کمونیسم، لیبرالیسم و غرب گرایی در کنار مکتب اسلام بوده است. در هر مقطعی این مکتب های فکری، جریان های سیاسی مخصوص خود را در جامعه افغانستان به یادگار گذاشته اند؛ هر چند مکتب فکری اسلام گاه با دخالت بیگانگان، دستاویزی برای خراب کردن وجهه واقعی اسلام شده که طالبان نماد بارز آن است.

سومین دلیل آنست که در خصوص ماهیت شناسی و سنخ شناسی جریان های فکری ـ سیاسی و مذهبی ـ جهادی افغانستان کمتر اثری منتشر شده است. این در صورتی است که درک روند تحولات افغانستان بدون شناخت نقش عوامل سیاسی داخلی به ویژه جریان های سیاسی و فکری ممکن نیست.
فهرست مطالب کتاب به ترتیب زیر است:
مقدمه
فصل اول: شناخت جریان های فکری ـ سیاسی افغانستان معاصر
نهضت اسلامی در افغانستان
عوامل بروز جنبش های اسلامی افغانستا
اهداف جنبش اسلامی افغانستانی ها
دستاوردهای نهضت اسلامی افغانستان
لایه های هویتی در افغانستان

فصل دوم: بررسی جریان های مذهبی ـ جهادی در افغانستان
ریشه های فکری و شکل گیری جهاد
کالبدشکافی معنایی جهاد در افغانستان
مهم ترین احزاب و جریان های مذهبی ـ جهادی افغانستان
الف) جریان های جهادی ـ مذهبی سنی
ب) جریان های جهادی ـ مذهبی شیعی
مهم ترین ائتلاف های جهادی
الف) ائتلاف جبهه ملی افغانستان
ب) ائتلاف ملی افغانستان
ج) جبهه وحدت ملی افغانستان
د) جبهه تفاهم ملی افغانستان
ه) شورای متحد ملی افغانستان
و) شورای هماهنگی احزاب و ائتلاف های سیاسی افغانستان

فصل سوم: نقش و بازتاب انقلاب اسلامی بر جریان های فکری ـ سیاسی افغانستان
ماهیت انقلاب اسلامی ایران
بازتاب انقلاب اسلامی ایران در افغانستان
علل تأثیرگذاری انقلاب اسلامی ایران بر افغانستان
عوامل همگرایی جنبش های سیاسی ـ اسلامی معاصر با انقلاب اسلامی
تأثیر انقلاب اسلامی بر افغانستان
نتیجه گیری: چشم انداز و آینده جریان های جهادی ـ مذهبی در افغانستان
منابع و مآخذ