حکمت صدرایی به روایت علامه طباطبایی: مبحث ماهیت (شرح نهایه الحکمه)

در دوران کنونی که هراس می رود که ارتباط نسل کنونی با میراث حکمی گذشته قطع شود، تالیف کتاب برای درک حکمت متعالیه بدون خواندن اسفار ضروری است، یعنی باید کتابی طراحی کنیم که بدون اسفار، درک حکمت متعالیه انجام شود.
در ابتدا تحریر و تلخیص اسفار و دوم تنظیم منطقی مطالب است که این دو گام تا حدی در نهایة الحکمه برداشته شده، ولی گام سوم نگاشتن شرحی مبسوط بر مطالبی بوده تا افراد را از خواندن اسفار بی نیاز کند.
این کتاب در قلمرو حکمت متعالیه است و هدف اصلی نویسنده آن بیان مبسوط مطالب نهایة الحکمه و حتی المقدور حل بخشی از مشکلات آن است.
چیستی ماهیت و جایگاه احکام آن در فلسفه، اعتبارات ماهیت، کلی، جزئی، جنس و احکام آن، نوع و احکام، ترکیب اتحادی ماده و صورت از دیدگاه صدرالمتألهین است. فلاسفه مسلمان مجموعه مسائلی را که با عنوان فلسفه اسلامی مطرح می شود، در سه باب امور عامه یا علم کلی یا الهیات عام، خداشناسی یا الهیات خاص و علم النفس دسته بندی کرده اند. در مجموع این کتاب باب های مختلفی در فضای فلسفه باز کرده و توانسته شرحی بر مسائل و مشکلات پیش روی مخاطبان اسفار باز کند.