قصه هویدا

در بین دولتمردان رژیم پهلوی، امیرعباس هویدا از معدود افرادی است که در طی سی سال و اندی حضور در مصادر مختلف اداری و سیاسی ـ که مهم ترین آن نخست وزیری بود ـ هرگز از پیشینه ی خانوادگی خویش سخن نگفت. اولین باری که از گذشته ی تاریخی خاندان هویدا سخن به میان آمد زمانی بود که او در کابینه ی حسنعلی منصور، متصدی وزارت دارایی شد. در این زمان مشخص شد که پدربزرگ وی، میرزارضا قناد، از بهائیان مخلص عباس افندی است. هویدا پس از تحصیل در بلژیک به اشتغال در صلیب سرخ این کشور درآمد.

از جمله مشاغلی که وی تا پایان عمر متصدی آن بود چنین اعلام شده است: دبیر نمایندگی شاهنشاهی در ایران، منشی وزیر امور خارجه، کارمند سازمان ملل و رییس قسمت روابط کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در ژنو، مستشار سفارت شاهنشاهی در آنکارا، معاون رییس هیات مدیره ی شرکت نفت، وزیر دارایی، و نخست وزیر.

از جمله خصایلی که برای وی بر شمارده اند عبارت است از: غرب زدگی، تجمل گرایی، تملق گویی، رفیق بازی، زیرکی، عوام فریبی، محافظه کاری، و عیاشی. وی سرانجام در پانزدهم مرداد 1356 پس از 4572 روز از نخست وزیری استعفا داد و صندلی صدارت را به رقیب دیرینه ی خویش ـ جمشید آموزگار ـ واگذاشت. کودتایی که امیرعباس هویدا انتظار آن را می کشید با درایت امام خمینی (ره) خنثی گردید و فردای آن روز انقلاب به پیروزی رسید. در این حال وی به دست نیروهای مردمی افتاد و سرانجام در 1358/1/18 به اعدام محکوم شد.

از جمله موارد اتهام وی عبارت اند از: فساد در ارض؛ قیام علیه امنیت و استقلال کشور با تشکیل کابینه های دست نشانده ی آمریکا و انگلیس در حمایت از منافع استعمارگرایان؛ اقدام بر ضد حاکمیت ملی؛ عزل و نصب وزرا و فرمانده هان به خواست سفارتخانه های خارجی؛ واگذاری منابع زیرزمینی هم چون نفت و مس و اورانیوم به بیگانگان و... .

کتاب حاضر نگاهی است بر زندگی، اقدامات و سرانجام «امیرعباس هویدا» ـ نخست وزیر سابق ایران ـ که به همراه تصاویر و دست نوشته هایی از وی به چاپ رسیده است.