خاطرات مرتضی کاشانی

در نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران افراد و گروه های مختلف با افکار و گرایش های گوناگون مشارکت کردند که بازشناسی چهره ی حقیقی آنان از ملزومات تاریخ نگاری نهضت ملی است. چهره و شخصیت دکتر مظفر بقایی کرمانی مشخصات بارزی دارد که گروهی را به دشمنی مفرط و گروهی را به دوستی شدید، کشانده است. آنچه از حوادث و رویدادها در این ایام باقی مانده است چیزی جز خاطرات غبارگرفته ی شاهدان و احیاناً دست اندرکاران آن نیست.

از راه های بررسی شخصیت و عملکرد مظفر بقایی بازخوانی خاطرات یکی از نزدیکان و محرمان وی یعنی مرحوم مرتضی کاشانی است. مرتضی کاشانی در ایام فعالیت «سازمان نگهبانان آزادی» و حزب زحمتکشانِ ملت ایران در کنار بقایی بود و مأموریت های زیادی را به دستور وی اجرا کرد. وی از برخی مسائل پشت پرده حزب زحمتکشان و شخص بقایی مطلع بود که در خاطرات خود آنها را بازگو کرده است. ولی در مجموع از روایت ایشان می توان بزرگ نمایی در شخصیت و اقدامات مظفر بقایی و شیفتگی وی به شخصیت مصدق را احساس کرد.