آموزش کلام اسلامی (دوره دو جلدی)

معرفی کتاب

اهمیت علم کلام، به لحاظ دینی یا به عنوان یک علم و لزوم پاسداری از میراث گران قدر آن و نیز لزوم پویایی آن در برخورد با اندیشه های نو، موجب شده است که این علم به یکی از دغدغه های اصلی اندیشمندان و به عنوان یکی از دروس مهم حوزه و دانشگاه قرار بگیرد.
کتاب آموزش کلام اسلامی، حجت الاسلام محمد سعیدی مهر در دو جلد به منظور ارایه متنی آموزشی برای فراگیران علم کلام در سطح متوسط نگاشته شده است که جلد اول به بحث درباره توحید، صفات الهی و افعال الهی اختصاص دارد و در جلد دوم مباحث راهنما شناسی(نبوت و امامت) و معاد شناسی طرح شده است.
در این دو جلد مؤلف سعی کرده تا در حد امکان هندسه کلی مباحث کلامی در انگاره ای منجسم ارایه کند و در مواردی هم به پیشینه تاریخی آن پرداخته است.
بیان جایگاه و ربط بین مباحث، بیان ساده مباحث فلسفی، ارایه خلاصه مطالب در پایان هر فصل و تاکید بر نظریه مشهور علما از دیگر ویژگی های این کتاب کلامی است.

جلد اول کتاب بعد از بیان تعریف، روش و قلمروی علم کلام در چهار بخش به مباحث خدایابی، توحید، صفات الهی و افعال الهی می پردازد.
اهمیت، مراتب و ضرورت بحث خداشناسی، راه های عمومی و اختصاصی رسیدن به خدا در قالب راه فطرت، برهان نظم و برهان وجوب و امکان از عناوین مباحث بخش اول است که نویسنده در یک قالب منطقی و به شیوه روان و با بهرگیری از آیات و پدیده های جهانی این مباحث را اثبات و تبیین می کند.
نویسنده کتاب در بخش دوم بعد از بیان معنای توحید، اقسام و اهمیت آن توحید ذاتی، صفاتی، افعالی، عملی، توحید در الوهیت و توحید در تشریع و حاکمیت، مبانی توحید از دیدگاه قرآن و سنت و مباحث مربوط به شرک را مطرح کرده است.
مباحثی همچون تقسیم بندی صفات، نظریه های اندیشمندان پیرامون امکان شناخت اوصاف الهی، صفات الهی در آینه روایات، راه های شناخت اوصاف الهی و صفات سلبی در بخش سوم این کتاب آمده و همچنین ابعاد مختلف علم، قدرت، حیات، اراده، کلام، صدق و حکمت الهی نیز مورد بررسی قرار گرفته است.
افعال الهی آخرین بخش جلد اول کتاب کلام اسلامی است که حسن و قبح عقلی، حکمت الهی، عدل الهی، قضا و قدر و جبر و اختیار از سرفصل های این بخش است که در هر فصل نظرات مختلف مذاهب اسلامی مطرح و مورد نقد و بررسی قرار می گیرد.

جلد دوم این کتاب با عنوان راهنماشناسی و معاد شناسی با همان شیوه جلد اول در سه بخش به مباحث نبوت، امامت و معاد می پردازد.
معانی نبوت، تفاوت نبی و رسول، اهداف پیامبران، دلایل و ضرورت نبی، بررسی قاعده لطف، دلایل منکران بعثت پیامبران، بیان انواع راه های شناخت پیامبر، بررسی اعجاز در قرآن، نشانه های مدعیان دروغین پیامبری، تبیین وحی، بررسی امتیازات پیامبران، تبیین ابعاد مختلف عصمت، راه های اثبات نبوت حضرت محمد و بررسی جهانی بودن اسلام از دیدگاه قرآن از جمله مباحث بخش پنجم است.
مولف در بخش ششم بعد از بیان تصویر کلی شیعه و اهل سنت از امامت ویژگی های امام را بیان و به صورت تفصیلی امامت امام علی(ع) و امام مهدی(عج) و دیگر ائمه اطهار را مطرح می کند.
بحث سیمای معاد، مرگ، برزخ، بهشت و دوزخ از مباحث بخش هفتم این کتاب است.