شرح مضمونی کفایه الاصول - جلد سوم

«کفایة الاصول» (اثر ملا محمدکاظم، معروف به آخوند خراسانی، مشهورترین اثر شیعه در علم اصول فقه در قرن چهاردهم هجری و آخرین متن درسی علم اصول در دوره سطح حوزه های تشیع) که در آن، در سه جلد، مباحث الفاظ مورد شرح و بررسی قرار گرفته است. نگارنده، نخست قسمتی از متن کتاب را که به زبان عربی می باشد نقل کرده و سپس شرح و ترجمه آن را ارائه داده است.

در جلد اول این مجموعه، مباحث کلی مربوط به الفاظ مانند احکام مربوطه به وضع، استعمال لفظ، نسبت بین وضع و معنا، علایم وضع از قبیل تبادر، عدم صحت سلب و اطراد، حقیقت شرعیه، صحیح و اعم، نسبت های بین وضع و موضوع له، مشترک لفظی و معنوی، احکام مشتق، بحث از اوامر و نواهی، اجزا، مقدمه واجب، اقسام واجب، مسئله ضد، اجتماع امر و نهی و اقتضاء امر و نهی مورد شرح و بررسی قرار گرفته است. نگارنده، خلاصه ای از هر فصل را در پایان آن آورده است.

هدف شارح از نوشتن این شرح، چنان که خود در مقدمه فرموده، هرگز این نیست که محصلین از شرکت در درس بی نیاز باشند، بلکه هدف بیشتر تقسیم و استدلالی کردن مطالب است و لذا در این شرح، مطالب کفایه به نحو مختصر، ولی متقن ارائه شده است.
گاهی محصل، طالب این است که مضمون عبارت را با بیانی منطقی بداند تا علاوه بر سهولت حفظ آن، با توجه به آن مضمون، عبارت را تجزیه و تحلیل نماید و در مقام مباحثه نیز بیانی مشخص و روشن داشته باشد. این شرح در راستای همین هدف نوشته شده است.

از جمله اموری که لازم است محصلین همیشه به یاد داشته باشند و آن را در تمامی علوم به کار بگیرند، پیدا کردن استدلالات علما و دانشمندان هر علم است که غالبا به صورت قیاس مضمر در عبارات آمده است. در این شرح، سعی بر این بوده که مطالب ارائه شده، چه از ناحیه مرحوم مصنف و چه از ناحیه علمای دیگر، در قالب قیاس ریخته شود تا بهتر به قوت و ضعف سخن پی برده شود.
در این شرح، غیر از کتاب هایی که در تعلیقه نام برده شده، از کتاب های دیگری نیز همچون حواشی علامه طباطبایی، جزائری، رشتی، شیرازی، خوئینی و... استفاده شده است.