روشنفکران دینی و دینداران روشنفکر (خاستگاه نظری)

هرچند بر اثر برخورد دو نظام سنت اسلامی و غربی و تاثیر آن در ظهور اندیشه های امتزاجی و ترکیبی در میان متفکران معاصر ایران، نمی توان به دنبال اندیشه های ناب و خالص در هریک از جریانات فکری متعلق به سنت اسلامی و سنت غربی بود، اما دوری و نزدیکی اندیشمندان به هریک از سنت ها می تواند معیاری برای ارزیابی و تحلیل اندیشه ها و افکار آن ها باشد.

نویسنده ی این کتاب بر اساس چنین رویکردی به دنبال تبیین خاستگاه نظری روشنفکران دینی و دینداران روشنفکر است. بر این اساس روشنفکران دینی با تاثیرپذیری از نظام سنتی غرب، اعتقاد دارند که میان ما و دنیای درون فاصله ای است و تقید به دین سنتی و زندگی در دنیای جدید، ناممکن است و دستاوردهای این دنیا را نمی توان نادیده انگاشت، پس در پی تلفیق سنت دینی با ارزش های مدرن هستند. اما دینداران روشنفکر، اندیشمندانی هستند که از بستر دین برآمده و با آن دمساز شده، مبانی فکری و عقیدتی خویش را از خرمن معارف دینی برداشت کرده اند. در ضمن دغدغه های سوالات جدید نیز دارند و از طرف دیگر دین را جوهری جاوید و فراتاریخی و جغرافیایی می دانند به همین دلیل در صددند تا پدیده های اجتماعی نوین را بر مبنایی کاملا دینی تفسیر کنند.