محرم و انقلاب اسلامی ایران

پس از شهادت امام حسین (ع) جنبش های شیعی و مراسم عزاداری به منظور حفظ و بزرگداشت نام و یاد حضرت اباعبدالله الحسین و یارانش به صورت یک سنت درآمد. از آنجا که قیام امام حسین(ع) در مقابل یزید قیامی مظلومانه در مقابل حاکمی مستبد بود، محرم همواره الهام بخش مبارزه ی مظلومانه در مقابل قدرت های ستمکار زمانه تلقی شده است که به شیعیان درس ایثار، شجاعت و شهادت می آموزد.

در دوره ی حکومت ها و سلسله های شیعه بالاخص در دوران آل بویه، صفویه و قاجاریه سنت عزاداری در ماه محرم در ایران رونق بسزایی یافت و هر روز به عظمت آن افزوده می شد تا جایی که سرکوب های رضاشاه و فریب کاری ها و تحریفات محمدرضاشاه پهلوی هم نتوانست این سنت را نابود کند.

نهضت اسلامی در سال 1342 هم زمان با ماه محرم وارد مرحله ی جدیدی شد و حضرت امام با بهره گیری از فضای معنوی محرم، مردم مسلمان را برای رویارویی با اقدامات ضدمذهبی رژیم پهلوی به صحنه ی مبارزات کشاند. 15 خرداد 1342 اوج رویارویی روحانیت شیعه با رژیم استبدادی شاهنشاهی ایران بود تا جایی که امام خمینی آن روز را «مبدأ انقلاب اسلامی» اعلام کردند.

پس از تبعید حضرت امام به خارج از کشور و با فضای پلیسی ـ امنیتی به وجودآمده توسط رژیم پهلوی، ساواک قبل از فرارسیدن ایام ماه محرم با انتشار اسامی کسانی که نمی توانستند به منبر بروند، از فعالیت روحانیون مبارز جلوگیری می کرد، با این حال شاگردان امام همواره خود را موظف به روشنگری جامعه می دانستند. انقلاب اسلامی در سال 1356 کاملاً الهامی حسینی داشت و نام و یاد عاشورا و نهضت کربلا فراروی مبارزات حق طلبانه بود. شعار پیروزی خون بر شمشیر با الهام از نهضت حسینی سال 1357 را سال سرنوشت قرار داد.

در سال 1357 رژیم پهلوی در سراشیبی سقوط قرار گرفت و آخرین ضربه ها به پیکر آن توسط مردم و به رهبری حضرت امام خمینی(ره) در ماه محرم وارد آمد. تظاهرات تاسوعا و عاشورای 1357 در نوزدهم و بیستم آذر ماه و نیز تظاهرات اربعین آن سال، نویدبخش فجر انقلاب اسلامی و طلوع نظام سیاسی جدید در ایران ِ مبتنی بر اسلام بود.

با مروری بر حوادث محرم مشخص می شود که مردم با تأثیرپذیری از حماسه ی کربلا به دنبال همان اهداف و انگیزه ها بودند. هدف و انگیزه ی مردم ایران از انقلاب اسلامی، نابودی ظلم، استبداد و استکبار و برپایی حکومت عدل الهی و اجرای احکام اسلامی به عنوان «معروف» و جلوگیری از حذف اسلام از صحنه ی اجتماع و وابستگی به اجانب و بیگانگان به عنوان «منکر» بود.