فدائیان اسلام به روایت تصویر (مبارزات، محاکمات، شهادت)

در راستای مبارزات تاریخی ملت ایران علیه جریان‏های هویت ‏شکن ضد دینی، استبداد داخلی و قدرت‏ های مداخله ‏گر خارجی، جنبش شیعی و ایدئولوژیک فداییان اسلام دارای جایگاه ویژه واهمیت فوق العاده ‏ای است. جمعیت فداییان اسلام به رهبری نواب صفوی در طول بیش از 10 سال فعالیت سیاسی و انقلابی خود علیه رژیم شاه و دولت‏ های وابسته به آن، حامل دستاوردهای برجسته ‏ای از جمله، ملی شدن صنعت نفت در ایران شدند. هر گاه مبارزات نفت در فرایند خود دچار انسداد می‏شد، اقدامات به موقع فداییان معادلات را به هم می‏ریخت؛ چنان‏که سرانجام منجر به ملی شدن صنعت نفت در نهم اسفند ماه 1329 شد.

فداییان اسلام با طرح اندیشه‏ ی حکومت اسلامی بر دیگر رویکردهای فرهنگ سیاسی تشیع که به فراخور شرایط سیاسی - اجتماعی جامعه اتخاذ می‏شد، مرحله ‏ی نوینی را گشودند. در میان چالشگران رژیم پهلوی، فداییان اسلام به لحاظ برخورداری از توانمندی، شجاعت، شهامت، بی‏اعتنایی به دنیا و مظاهر دنیوی و شیفتگی بسیار به عنصر آرمانی و ایده ‏آل شهادت‏طلبی، موجب ماندگاری فرهنگ خاصی در میان جوانان مسلمان شدند و سال‏ها پس از خود الهام‏بخش اقدامات انقلابی شدند. جمعیت فداییان اسلام نه تنها کارآمدی، بلکه مشروعیت سیستم سیاسی عصر خود را به چالش طلبیدند و ضمن پرهیز از هرگونه روحیه‏ ی سازشکارانه و تقابل با هر رویکرد محافظه کارانه، تعامل را صرفاً در هماهنگی با روش رادیکال خویش جست‏ وجو می‏کردند.

با آغاز نهضت سرنوشت‏ ساز امام‏ خمینی در دهه‏ی 1340، بقایای فداییان اسلام که با شکل تکامل یافته و مترقیانه ‏تری از مبارزه رو به‏ رو شدند، مشتاقانه به نهضت امام خمینی پیوستند. نظریه ‏ی ولایت فقیه که منبع قدرت خویش را از جایگاه رفیع مرجعیت کسب می‏ کرد، در ساماندهی هیئت ‏های مؤتلفه ‏ی اسلامی و بازماندگان فداییان اسلام، نقش مهمی ایفا کرد. مرکز اسناد انقلاب اسلامی در راستای اهداف خویش، اقدام به چاپ مجموعه ‏تصاویری از سیر مبارزاتی فداییان اسلام نموده است. تصاویر موجود با حفظ محوریت جمعیت فداییان اسلام مشتمل بر مراحل شکل‏گیری، مبارزات، محاکمات و شهادت اعضای برجسته‏ی آن جمعیت است که امیدواریم مورد استفاده‏ ی جامعه‏ ی علمی و دوستداران تاریخ معاصر ایران قرار گیرد.