تاریخ ایران اسلامی عنوان کتابی است در چهار جلد که هر یک به بررسی دوره ای کوتاه یا بلند از تاریخ کشور پهناور ایران در طی قرون متمادی از ورود اسلام تا زوال پادشاهی صفوی می پردازد. هر دفتر بر حسب دوره ای که بدان تعلق دارد، به نامی خاص موسوم شده است، بدین شرح: دفتر اول: از پیدایش اسلام تا ایران اسلامی دفتر دوم: از طلوع طاهریان تا غروب خوارزمشاهیان دفتر سوم: از یورش مغولان تا زوال ترکمانان دفتر چهارم: صفویه از ظهور تا زوال
کتاب حاضر، تاریخ ایران اسلامی - دفتر دوم: از طلوع طاهریان تا غروب خوارزمشاهیان، نوشته رسول جعفریان است و در انتشارات کانون اندیشه جوان منتشر شده است. کتاب تاریخ ایران اسلامی، مروری است نسبتا گذرا به دوره ای بس طولانی از تاریخ ایران اسلامی که معرفی بیش از یازده قرن تحولات عمده سیاسی، نظامی و تا حدودی فرهنگی- تمدنی و علمی - اجتماعی ایران را در بردارد.
مخاطب این اثر به تصریح نویسنده و ناشر، نسل جوان ایرانی است و البته از این جهت کار جالب و موفقی به نظر می رسد که استقبال مخاطبان دلیل این ادعا می تواند باشد.
در این کتاب تاریخ ایران از زمان ظهور طاهریان تا زوال دولت خوارزمشاهی در این دفتر مورد بررسی قرار گرفته است. یعنی درست از زمانی که ایران اولین اقدام برای رهایی از سلطه خلافت عباسی را به عمل آورد. هرچند استقلال کامل سیاسی پیامد این اقدام نبود و خلافت تنها نظریه قابل قبول میان مسلمانان اغلب سنی آن زمان به شمار میآمد، با اینحال، به مرور و در ادامه روندی که طی آن در زمان خلافت عباسی، افرادی مستقل توفیق تصرف شهری یا منطقهای را کسب میکردند و برای خود دولت تاسیس مینمودند، با حضور این سلاطین مستقل، نظریه خلیفه-سلطان نیز پدید آمد. مشخصه این دولتهای کوچک نیز حفظ آداب و رسوم و زبان محلی بود.
کتابتاریخ ایران اسلامی - دفتر دوم: از طلوع طاهریان تا غروب خوارزمشاهیان، به روزگار طاهریان، سامانیان، علویان طبرستان، زیاریان، بویهیان، غزنویان و سلجوقیان پرداخته است.