انقلاب اسلامی در یزد - جلد دوم

شهر یزد از سرزمین های کهن و تاریخی ایران زمین ، اولین شهر خشت خام و دومین شهر تاریخی جهان است . به روایتی بنای این شهر به یزدگرد اول نسبت داده می شود . سرزمین یزد در نخستین سده ی اسلامی به دست مسلمانان افتاد و سرشناس ترین فرد علوی که به یزد آمد ، امامزاده سید جعفر است . پس از اسلام ، حکامی از سلسله هایی چون آل کاکویه ، اتابکان ، مغولان ، آل مظفر ، تیموریان ، صفویان ، افشاریان ، قاجار و پهلوی بر یزد حکومت کردند که بعضی از آنها از جمله خاندان محمدتقی خان بافقی ، خدمات ارزنده ای برای یزد انجام داده و آثار متعددی مثل باغ دولت آباد ، باغ ناصریه ، مدرسه ی خان ، میدان خان ، حمان خان و بازار خان از خود به یادگار گذاشتند .

در پاره ای از متون قدیمی از یزد به " دارالعباد " یا " دارالعباده " یاد شده است و گویا قدمت آن به زمان سلجوقیان می رسد . این شهر به داشتن مردم صبور و سختکوش و صادق و ساده و متواضع و خداشناس و متدین شناخته شده و " قنات " ، " قنوت " و " قناعت " سه نماد فرهنگ عمومی بوده است . قیام مردم یزد بر ضد رژیم ستمگر پهلوی با رهبری شجاعانه و مدبرانه ای آیت الله صدوقی و عشق و ارادت آنها به امام خمینی و سایر علما و روحانیون انقلابی به خوبی بیانگر درستی ویژگی های فوق درباره ی چنین مردم و شهری است ؛ به طوری که بدون اغراق یزد را باید یکی از کانون های مهم پرورش ، رشد و سازماندهی انقلاب اسلامی دانست .

هدف این نوشتار تبیین نقش و جایگاه شهر یزد در انقلاب اسلامی و توصیف و تحلیل تأثیر و نحوه ی حضور در صحنه و مبارزه ی اقشار مختلف مردم ، روحانی ، معلم ، کاسب ، تاجر ، دانش آموز ، دانشجو ، پزشک ، کارگر ، زن و مرد و ... بر ضد نظام ضد اسلامی پهلوی است . غفلت از این اقدام ، نابخشودنی و ظلم به مردم و علما و تمام مبارزان راه آزادی است . چگونه می توان از توصیف و تحلیل لااقل گوشه هایی از ایثار و فداکاری و جراحت و شهادت و خون و اشک و آه و داد و فریاد و شعار و شعور مردم این شهر تاریخی و مذهبی در طول دوران مبارزه با نظام ستمشاهی صرف نظر کرد ؟!

البته آنچه در این کتاب رقم خورده ، توصیف و تحلیل صرفا بخش های اندک و کوچکی از حجم گسترده ی اقدامات و مبارزاتی است که قبل و بعد و حین انقلاب در شهر یزد صورت گرفته و قطعا خالی از اشکال نیست . از این رو ، امید است که صاحب نظران و پژوهشگران با تلاش های علمی و پژوهشی خود نواقص و کاستی های پژوهش حاضر را برطرف کنند و در جهت تکمیل و ارتقای آن بکوشند .

مطالب این اثر در چهار بخش تنظیم شده است : بخش اول به بررسی و تحلیل سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی ایران از مشروطه تا رژیم پهلوی اختصاص دارد . در این بخش کوشش شده است به کمک پاره ای اسناد و دیگر منابع در دسترس ، مهم ترین وقایع محلی و نیز حوادث ملی و مرکزی و تأثیر آنها بر یزد و چگونگی واکنش مردم یزد نسبت به حوادث مذکور ارزیابی شود .
در بخش های دوم و سوم به ترتیب نحوه و چگونگی مبارزه در دوران نهضت امام خمینی ( 1340-1356) و دوره ی اوج گیری انقلاب ( 1356-1357) بررسی و تحلیل شده است .
در بخش پایانی اوضاع و احوال و مهم ترین حوادث بعد از پیروزی انقلاب در یزد تا سال 1361 ، زمان شهادت آیت الله صدوقی ، تبیین گردیده است . قسمت ضمائم نیز به گاهشمار حوادث مهم در یزد در طول چند دهه ، معرفی مدارس علمیه و مفاخر و شهدای یزد و بعضی از اسناد مهم مربوط به یزد اختصاص دارد .