محاولة للبحث عن العرفان الاسلامی

کتاب حاضر، در واقع مجموعه مباحثی است که استاد در طی جلسات متعدد، پیرامون موضوع عرفان اسلامی بیان داشته اند.

در فصل نخست این نوشتار به کلیاتی درباره عرفان از قبیل انواع تمایلات انسانی و توضیح خودشکوفایی و ناخودشکوفایی آن ها، تمایلات عرفانی به عنوان تمایلات اصیل آدمی، پاسخ به پرسش هایی چون: عرفان چیست؟ عارف کیست؟ و نیز شرح رابطه عرفان با فلسفه، عقل، و شرع پرداخته شده است.

در فصل دوم این کتاب که به مسأله تحریف و انحراف در آموزه های عرفانی اختصاص یافته، مباحثی چون: منشأ تحریف و انحرافات، تحلیل عوامل انحراف در عرفان، استعمار و عرفان سازی و ترویج صوفی گری، مورد بحث قرار گرفته است.

در فصل سوم ضمن بحث درباره شاخصه های عرفان اسلامی، به پیشینه عرفان در جوامع انسانی، تبیین شاخصه های عرفان صحیح بر مبنای تحلیل عقلی و ویژگی های عرفان اسلامی در کتاب و سنت پرداخته شده، و پس از ارایه پاسخ هایی از امام باقر و امام صادق (علیهماالسلام)، به سؤال متعارض یا متقارب بودن دو بعد مادی و معنوی انسان، امام خمینی (رضوان الله علیه) به عنوان تجسمی از عرفان راستین معرفی شده و از مسایلی هم چون رجوع به آموزه های عرفانی دیگر مکاتب، عدم انحصار عرفان در روحانیت، و همه جانبه بودن سیر عرفانی سخن به میان آمده است.

در فصل چهارم، راه صحیح نیل به مقامات عرفانی معرفی شده است. در این فصل ابتدا ضمن اشاره به شناخت راه صحیح با استفاده از عقل و نقل و با تأکید بر لزوم رجوع به اهل بیت(علیهم السلام)، به موانع مهم سیر الی الله اشاره شده است. مراحل سیر و سلوک، مشارطه، مراقبه و محاسبه، مراحل مراقبه، ذکر و جایگاه آن، و نماز و راز خیرالعمل بودن آن از مباحث مطرح شده در این فصل است.

در پایان، این کتاب در فصل پنجم به بررسی مسأله کشف و کرامت پرداخته است. حقیقت کشف و مکاشفه، کرامت و حقیقت و ماهیت آن، عرفان حقیقی و سیر و سلوک، و نیاز به استاد از دیگر مباحث پایانی این نوشتار است.