این کتاب مجموعه مقاله هایی است درباره تاریخ معاصر ایران که در سه فصل تاریخ نگاری، تحولات عصر قاجاریه و پهلوی تبیین شده است. این مقاله ها پیش تر در فصلنامه های تاریخ معاصر، مطالعات تاریخی، دانشگاه اسلامی، گنجینه، نشریه زمانه و در مجموعه مقالات همایش های مختلف منتشر شده است.
فصل اول به منابع تاریخ نگاری می پردازد و مباحثی چون ساماندهی اسناد در آرشیو، جایگاه اسناد در تدوین تاریخ منطقه ای، جایگاه و نقش منابع شفاهی در تاریخ نگاری ایران مطرح می شود. موضوع فصل دوم سرآغاز جنبش و عصر تحولات است. فصل سوم نیز به چالش های عصر پهلوی می پردازد؛ در این فصل کودتای 28 مرداد، فعالیت حزب توده و ... بررسی می شود.